Oruç tutup tutamayacağımıza ilahiyatçılar mı doktorlar mı karar veriyor?

Sıcakta nefes almak bile zorlaşırken oruç tutmak elbetteki kolay değil. Bu nedenle birçok kişi "oruç tutamazsın" cümlesini duymak için doktor doktor geziyor.

Ancak ilahiyatçılar oruç tutmamaya karar vermek için tekrar tekrar düşünülmesi gerektiğini söylüyor.

-Eskiden "Oruç tutabilir miyim?" sorusu imamlara sorulur, onlardan bir nevi doktor vazifesi görmesi beklenirmiş. Günümüzde ise durum değişti. Bu sorunun muhatabı artık doktorlar oldu. Ancak bazı vatandaşlar, rotayı şaşırıp "Bu havalarda oruç tutmasam dinî açıdan günah olur mu?" sorusunu da imamlara değil doktorlara yöneltiyor. Peki, bu durum karşısında doktorlar ve ilahiyatçılar ne diyor? Ra-mazan'da kimlerin oruç tutmamasına nasıl karar veriliyor?

Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nden Prof. Dr. Salih Tuğ, İslam dininde zorlama olmadığını belirterek, hasta kişilerin oruç tutmamasından doğal bir şey olamayacağını söylüyor. Ona göre İslam dini kolaylıklar dini, ancak bu durum alabildiğine kolaylık manasına gelmiyor. Yani hafif bir halsizlik durumunda ya da ufak bir baş ağrısında oruçtan vazgeçmemek gerekiyor. Bu durumun Allah ile kul arasında olduğunu önemle vurgulayan ve kulun vicdanı ile ilgili olduğunu ifade eden Tuğ, doktorun da dinî hassasiyetlere önem veren 'hâzık ve nazik' bir doktor olması gerektiğini belirtiyor. Tuğ, "Oruç tutmak konusunda bir ölçü var ve bu ölçü kişinin vicdanı ile ilgili. Ayrıca bir uzmanın da son kararı vermesi gerekir. Bu uzman, tabii halim, selim, hâzık ve nazik olmalı. Ve 'Senin oruç tutman doğru değil. Vücudun oruç tutmayı kaldıramaz.' demeli. İslam'da hiç kimsenin aleyhine ibadet yok. Oruç tutamayanlar da kefaret vererek borçlarını öder." diyor.

İç Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Mesut Başak'a göre hastasının oruç tutup tutamayacağına karar verecek doktorun öncelikle Müslüman olması gerekiyor. Bunun yanında farz ibadetlerini yerine getiren biri olması önem taşıyor. Başak, "Bir kişinin oruç tutup tutamayacağına karar verecek doktor, farz ibadetlerine hassasiyet gösteren biri olmalı. Hasta da doktorun kararına uymak zorunda. Eğer hasta verilen karara uymazsa hayatını riske atarak günaha girmiş olur. Zaten oruç sağlıklı kişiye farzdır." diyor.

Kimler oruç tutmamalı?

İç Hastalıkları Uzmanı Mesut Başak'a göre oruç tutmaması gerekenlerin başında şeker hastaları geliyor. Başak, şeker hastalarının ağız yoluyla hap alsalar dahi oruç tutmamaları gerektiğini belirtiyor. Çünkü bu hastaların ilaç alma vakitleri aksıyor ve iftarda ve sahurda yemeleri gerekenden daha fazla yiyebiliyorlar. Dolayısıyla sağlıkları kötü yönde etkileniyor. Başak, kronik organ yetmezliği olanların da oruç tutmaması gerektiğini ifade ediyor. Çünkü bu grup da her gün su içmek ve yemeklerini belli saatlerde yemek zorunda. Aç kalmaması gereken bir diğer grup da kalp yetmezliği olanlar. Başak, "Evre 1'dekiler belki tutabilir ama 2, 3 ve 4'teki gibi ciddi kalp hastalığı olanlar oruç tutmamalı." diyor ve ekliyor: "Yüksek tansiyonu olanlar, tansiyonu kontrol edilemeyenler de kesinlikle oruç tutmamalı. İlaç alıp tansiyonunu kontrol altına alan 50 yaşın altındaki hastalar tutabilir, ancak diğerlerinin tutması çok sakıncalı." Hamilelerin de sağlıklarına özen göstermesi gerektiğini ifade eden Mesut Başak, onların da düzenli bir şekilde beslenmeleri gerektiğini söylüyor. Tüm bunların yanında ateşli hastalık geçirenlerin akut enfeksiyonu geçinceye kadar oruç tutmaması gerekiyor. Başak, psikiyatrların verdiği yüksek dozda ilaçları uzun yıllarkullanan ve bıraktığında şuurunu kaybetme, baş dönmesi, bayılma, uyuşma, saldırganlaşma gibi sorunlar yaşayan hastalar ilaçlarını aksatmaması gerektiği vurguluyor.

Maddi ve manevi boyutu dikkate alan bir doktora gidin

Salih Tuğ (Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Profesörü): Yalnızca fiziksel yapıyı öne alan bir doktora giderseniz, o fiziksel bir karar verir. Ama hâzık ve nazik bir doktora giderseniz, o doktor İslami ölçülerde de düşünebilir. Bunun yanında fiziksel şartları da analiz eder. Dolayısıyla maddi ve manevi boyutu karşılaştırır. Hastalığınızın ciddiyetini dikkate alarak "oruç tutabilirsiniz" ya da "tutamazsınız" der. Tanımadığınız bir doktorun kapısını çalarsanız tabii ki ne diyeceğini bilemezsiniz. Yalnızca maddi boyutu düşünüp rahatlıkla "oruç tutmayın" diyebilir. Bu durumda önemli olan kişinin vicdanı ile hazik ve nazik bir doktorun tavsiyesidir.