Güvenlik Soruşturması ve Arşiv
araştırmasının hangi kurumlarca ve nasıl yapıldığına dair ayrıntılar bu
bölümde yer almaktadır.
Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmasına İlişkin aşağıda vereceğimiz
tüm bilgiler, 14/2/2000 tarihinde yayımlnan "Güvenlik Araştırması ve Arşiv
Araştırması Yönetmeliği" temel alınarak hazırlanmıştır. Bilgiler mümkün
olduğunca özetlenerek ve sistematize edilerek verilmeye çalışılmıştır.
TANIMLAR
Arşiv Araştırması:
1-)Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadıgının,
2-)Kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilisigi olup olmadığının
3-)Adli sicil kaydinin olup olmadığının
4-)Hakkında herhangi bir tahdit(sınırlama) olup olmadıgının,
mevcut kayıtlardan saptanmasıdır.
Güvenlik Soruşturması:
Arşiv Araştırmasında belirtilen hususlara ek olarak Kişinin,
1-)Yıkıcı ve bölücü faaliyetlerde bulunup bulunmadıgının,
2-)Ahlaki durumunun, yabancılar ile ilgisinin ve sır saklama yeteniginin,
mevcut kayıtlardan ve yerinden araştırılmak suretiyle saptanması
ve degerlendirilmesidir.
GÜVENLİK SORUŞTURMASI VE ARŞİV ARAŞTIRMASI YAPACAK MAKAMLAR
1-)Emniyet Genel Müdürlüğü
2-)Mahalli mülki İdare Amirlikleri(Valilik ve kaymakamlıklar)
3-)Milli İstihbarat Teşkilatı
SORUŞTURMA ESASLARI
Yukarıda belirtilen kurumlar herkes hakkında soruşturma yapmaz. Yönetmelik
gereği işbölümü vardır. aşağıda belirtilen kurumların hangi kurum personeli
hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapabileceği açıklanmıştır.
A-)Emniyet Genel Müdürlüğü ve Mahalli Mülki İdare Amirlikleri,
Güvenlik Soruşturması ve Arşiv araştırmasını;
1-)Bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluslarının gizlilik dereceli birim
ve kısımları(Bu kısımların nereler olduğu ilgili kamu kurumunca çıkarılacak
yönergelerle belirlenir.)
2-)Yurtdısı teskilatında çalışan personel
3-)Askeri, emniyet, istihbarat teskilatlarında çalışacak personel,
4-)Ceza infaz kurumu ve tutukevlerinde çalıtırılacak personel
hakkında yapar.
B-)Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı
a)Güvenlik Soruşturmasını;
1-)Milli Istihbarat Teskilatında, Türk Silahlı Kuvvetlerinin kadro
ve kuruluslarında çalısacak personel,
2-)Bakanlıklar ve kamu kurum ve kuruluslarının gizlilik dereceli birim
ve kısımlarının heyerarsik olarak baglı bulundugu üst kademe yöneticilerinden
müstesar, genel müdür, vali, büyükelçi ve müstakil birim amirleri ile
bunların yardımcıları,
3-)Yurtdısı teskilatında sürekli görevlendirilecek bütün personel,
hakkında yapar.
b)Arşiv Araştırmasını ise;
1-)Gizlilik dereceli birim ve kısımlarda görev alacaklar,
2-)a bendinde sayılanlar dısında kalan yöneticiler,
3-)Ceza infaz kurumlari ve tutukevlerinde çalısacak personel,
hakkinda yapar.
YÖNTEM
Hakkında güvenlik soruşturması veya arşiv araştırması yapılması istenen
kişiler için Adalet Bakanlıgıi Adli Sicil ve Istatistik Genel Müdürlügünden
saglanan adli sicil kaydiyla Güvenli Araştırması ve Arşiv Araştırması
Yönetmeliğinde bulunan formdan bir örnegi kisinin nüfusa kayitli oldugu
1-)İl valiligine,
2-)Bir örnegi ikamet ettigi il valiligine,
3-)Bir örnegi Emniyet Genel Müdürlügüne,
4-)Bir örnegi de ilgisine göre Milli Istihbarat Teskilatı Müstesarlıgına
gönderilir.
5-)Bir örnegi de istekte bulunan kurum ve kurulusun dosyasinda saklanir.
SÜRE
İstenilen belgelerin ilgili makamlara ulaşması tarihinden itibaren,
Arşiv Araştırması Sonuçları en geç 30 gün,
Güvenlik Soruşturması sonuçları en geç 60 gün içinde cevaplandırılır.
ARAŞTIRILACAK HUSUSLAR
a)Kimlik kontrolü, kimlik kayıtlarının dogruluk derecesi, uyruklugu,
geçmiste yabanci bir devletin uyrukluguna girip girmedigi,
b)Kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadıgı, kolluk kuvvetlerinin
ve istihbarat ünitelerinin arsivlerinde bilgiler bulunup bulunmadigi,
adli sicil kaydının ve hakknda bir tahdidin olup olmadigi,
c)Yıkıcı faaliyetlerde bulunup bulunmadigi ve 5816 sayılı Atatürk
Aleyhine islenen Suçlar Hakkinda Kanuna ve Atatürk ilke ve inkilaplarına
aykırı davranıp davranmadıgı,
d)Seref ve haysiyetini ihlal edecek ve görevine yansıyacak sekilde
kumara, uyusturucuya, içkiye, paraya ve aşırı bir sekilde menfaatine
düskün olup olmadıgı, ahlak ve adaba aykırı davranıp davranmadigi,
e)Yabancılarla, özellikle hasım ve hasım olması muhtemel Devlet mensupları
ve temsilcileriyle ilgili derecesinin iç yüzü ve nedeni,
f)Sır saklama yeteneginin olup olmadigi,
araştırılır.
