Cenaze namazı kılan imama para vermeyin
Başbakanlık Etik Kurulu, AKŞAM'ın '20 TL bahşiş, iyi niyetli hediyedir, rüşvet sayılmaz' başlığıyla manşetinden duyurduğu Etik Rehber ayıbına son verdi. Yenilenen kitapçıkta, tartışma yaratan bu ve benzeri örneklerin hiçbiri yer almadı
Başbakanlık Etik Kurulu, 'işi kolaylaştıran tapu memuruna verilen 20 lira bahşiş, iyi niyetli hediyedir' örneğinin yer aldığı Etik Rehberi'ni yeniledi.
Yenilen Etik Rehber'de, tartışma yaratan örnek tümüyle çıkarıldı ve 'bahşiş' tanımına bu kez yer verilmedi. Yeni rehberde kamu görevlilerinin değeri ne olursa olsun hediye kabul etmemeleri gerektiği vurgulanarak şu uyarıda bulunuldu: 'Teklif edilen hediyenin maddi değerinin bulunup bulunmaması önemli değildir. Bir kamu görevlisi maddi değeri büyük olan bir hediyeden etkilenmeyebilir, başka birisi değersiz gibi görülen bir hediyeden etkilenebilir.'
HEDİYE; BUBİ TUZAĞI GİBİ
Yenilen Etik Rehber'in 'Hediye Alma' başlıklı bölümünde, Türkiye'deki mevzuatın kamuda görev yapan personelin hediye almasını yasakladığı hatırlatılarak, 'Bazı kamu görevlilerinin yılbaşı, bayram vb. özel günler bahane edilerek, iş sahiplerinden ya da mesai arkadaşlarından zaman zaman hediye aldıkları gözlenmektedir' denilerek şu görüşe yer verildi: 'İlk bakışta kimi zaman önemsiz gibi görünen hediyeler, çoğu zaman adeta 'bubi tuzağı'na dönüşmektedir.' Etik Rehber'de memurların hediye almaması ve memurlara hediye verilmemesinin temel ilke olduğu belirtilerek, 'Hediyenin ekonomik değerinin olup olmaması önemli değildir. Kamu görevlileri herhangi bir hediye alamazlar ve menfaat sağlayamazlar' ifadelerine yer verildi.
REHBERDEN ÖRNEKLER
'Küçük bir köyde yaşayan Kazım Bey kendisine tebliğ edilen vergi cezasını ödemek üzere ilçedeki vergi dairesine gelmiştir. Kapısını açık bulduğu ilk odaya girmiş ve elindeki belgeyi masasında oturan memura uzatmıştır. Dışarıda hava çok soğuk olduğu için yaşlı adamın kasketi başında ve elleri ceplerindedir. Memur, başını eline aldığı belgeden kaldırmadan, sert bir ses tonuyla 'çıkar elini cebinden' diye seslenmiş sonra da 'Önce devlet dairesine nasıl girileceğini öğren, ondan sonra gel' diyerek kapıyı göstermiştir. Memurun bu tutumu saygı ve nezaketle ilgili etik kurallara aykırıdır.
KURUM ARACIYLA MAÇA GİTME
Kocaelİ'nde bir kamu kurumunda çalışan bir şoför ve üç memur arkadaşı, hafta sonu tuttukları takımın maçını seyretmek üzere, kurumun aracıyla İstanbul'a gider. Ertesi gün başka memurlarla göreve giden şoför, taşıt görev formuna, hafta sonu yaptığı kilometreyi de eklemek ister. Durumu fark eden memurlar şoföre bu durumu amirlerine bildireceğini söyler. Şoför de bunun üzerine memura haftaya oynanacak maça birlikte gitmeyi teklif eder. Ancak etik ilkelere duyarlı olan memur, teklifi kabul etmeyerek durumu amirine bildirmiştir.
ÖĞRETMEN ÖZEL DERS VEREMEZ
MATEMATİK öğretmeninin öğrencilere özel ders vermesi iki açıdan etik davranış ilkelerine aykırıdır. Birincisi, ücret karşılığında özel ders verme ikinci iş kapsamındadır. İkincisi, çıkar çatışması ortaya çıktığından, öğretmenin özel ders verdiği öğrencilerine ayrıcalıklı muamelede bulunma ihtimali vardır.
KÖMÜRÜ ADİL DAĞIT
Kömür dağıtımında görevli memurun, dağıtımda hemşerilerine öncelik tanıması etik açıdan etik açıdan doğru değildir. Yapılacak yerel seçimlerde yeniden aday olan Belediye başkanının, seçim kampanyasında kullanacağı afiş ve bayrakların, itfaiye araçlarınca asılması etik değildir.
Ali Ekber ERTÜRK / ANKARA