Tıpta devrim yapan robot
Robotla yapılan ameliyatlar tıp dünyasında çığır açtı. Uzmanlar, kan kaybını ve enfeksiyon riskini azaltan, hastanın daha çabuk ayağa kalkmasını sağlayan bu tekniği Milliyet'e anlattı...
Acıbadem Maslak Hastanesi'nin B2 katındaki 2 nolu ameliyathanesindeyiz. Saat 09.15'te başlayan robotik prostat ameliyatına giriyoruz. Ameliyatlarda yeni bir dönem başlatan robotik cerrahinin en deneyimli isimlerinden biri olan hastanenin Robotik Cerrahi ve Üroloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ali Rıza Kural ve ekibi, bizi ameliyathaneye alıyor.
Klasik ameliyatlara göre robotik cerrahide ameliyathane daha kalabalık görünüyor. Standart ameliyathane görüntüsüne ek olarak robotun konsolu ve ameliyat masasının üzerinde konuşlanan kolları, ameliyathane görüntüsüne hakim. Ayrıca ameliyatın izlendiği iki led ekran ameliyat masasının her iki yanında bulunuyor. Pek çok kişinin zannettiği gibi ameliyatı, cerrahın programladığı bir robot, bir cihaz ya da alet yapmıyor. Robotu bizzat doktorlar kullanıyor. iki cerrahın, hatta bu konuda eğitimli bir hemşirenin robotik ameliyatlarda bulunması gerekiyor. Girdiğimiz ameliyatın hemşiresi Tuba Hanım, bugüne kadar bin ameliyatlık deneyime sahip. Bu özelliğiyle sanırım en deneyimli robotik cerrahi hemşiresi.
Karın kesilmiyor
Robotla yapılan ameliyatlar bir tür laparoskopik yani kapalı ameliyat. Laparoskopiden farkı, 3 boyutlu görüntüye sahip olması. Ameliyat öncesi hazırlık aşamasında hastanın karın bölgesine karbondioksit gazı verilerek şişiriliyor. Bu işlem, karında açılacak küçük deliklerden aletlerin girebilmesi için gerekli. Şişmesinin ardından hastanın karnında birkaç milimetrelik delikler açılarak robotik aletler buradan karın içine giriyor. Karın kesilmeden, kasık bölgesinde açılan toplam 6 küçük delikten ameliyat başlıyor. Kapalı ameliyatların getirdiği avantajların çoğu bundan kaynaklanıyor.
Robotu kullanacak olan Prof. Kural, kumandayı sağlayan ve ameliyat masasının biraz uzağında bulunan konsolun başına geçiyor. Konsolda bulunan küçük ekrana yüzünü dayayarak ameliyat bölgesini 3 boyutlu ve 12 kat büyütülmüş olarak görebiliyor. Görüntünün 3 boyutlu olması cerraha operasyon sırasında derinlik hissi kazandırıyor, bunun sonucunda ameliyat bölgesini çok yakından, net ve ayrıntılı olarak görebiliyor. Cerrah isterse görüntüyü 20 kata kadar ?zoom?layabilir ancak buna çoğu kez gerek duyulmuyor.
Robotun 4 kolunu yönlendiren konsoldaki cerrahın dışında, robotun ameliyat masası üzerindeki kolunu yönlendiren bir başka ?hasta başı cerrah? daha bulunuyor. Girdiğimiz ameliyatta bu görevi Dr. İlter Tüfek üstleniyor.
Otomobil kullanmak gibi
Robotun kollarının ucunda dokuları tutan, kesen ya da yakan farklı uçlar bulunuyor. İki kolun ucundaki bıçaklar yengeç bacağını andırıyor. Her yöne dönebilen bu uçlar cerraha müthiş bir hareket kabiliyeti sağlıyor. Konsol başındaki cerrahın sadece el ve parmakları değil, ayakları da boş durmuyor. Cerrah, vücut içindeki kamerayı ayağının altında bulunan pedalları kullanarak ameliyatı yapacağı sahaya yönlendiriyor.
Bu arada her iki eliyle de robotun diğer kollarını kullanarak ameliyatı gerçekleştiriyor. Konsoldaki cerrahın durumu biraz da otomobil kullanmaya benziyor. Robotun ayakla yönlendirilen 7 pedalı var. Pedallar arasında bulunanlardan birini debriyaja benzeten Prof. Kural, bu pedalın robotun kollarını sabit bırakmaya yaradığını belirtiyor.
Kan tutan bile izleyebilir!
Robotik ameliyatların en önemliği özelliklerinden biri olan ?daha az kanama? avantajına bu ameliyatta şahit oluyoruz. Ameliyat boyunca normal bir ameliyata göre o kadar az kan görüyoruz ki Prof. Kural'a da sorduğumuzda, ?Ancak burun kanamasında olabilecek kadar kan vardır aspiratörde? diyor. Bu durum, kan tutan, kana bakamayanların dahi bu ameliyatları izleyebileceğini düşündürtüyor.
Robotik cerrahinin avantajları
* Kan kaybının daha az olması ve daha az kan nakli ihtiyacı.
* Ağrının daha az olması
* Ameliyat izinin daha az olması
* Hastanede daha az yatma süresi
* Enfeksiyon riskinin azalması
* Karın içi yapışıklıkların daha az olması
* İyileşmenin çok hızlı olması
* Normal yaşama ve işe çok daha erken dönebilme
* Kan yoluyla bulaşan hastalık riskinin olmaması
* Cerrah için sağladığı avantajlar
Robota kızının adını verdi
6 yıldır robotu kullanan Prof. Dr. Ali Rıza Kural'ın sadece prostat ameliyatları, 500'e ulaşmış durumda. Diğer ameliyatlarla birlikte 500'den fazla robotik cerrahi deneyimi var. Kullandığı ikinci robot olan Da Vinci SI-HD'ye, kızının ismini (Gizem 2) adını veren Kural, yeni jenerasyon robotun özelliklerini şöyle anlatıyor:
?Bir önceki modele göre yüzde 30 oranda daha iyi bir görüntü kalitesine sahip. Ayrıca ayaktaki bazı fonksiyonlar ele alındığı için ameliyatları daha seri ve kısa sürede gerçekleştirmek mümkün.?