Cumhurbaşkanlığı seçimi için YSK'ya başvuru
Özlem Çelik
2007 yılındaki anayasa değişikliği ile görev süresi 7 yıldan 5 yıla indirilen cumhurbaşkanı, halk tarafından seçilecek ve iki dönem görev yapabilecek. Değişiklik böyle ama Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün görev süresinin 2012'de mi, 2014'te mi dolacağı hala belirsiz...
HSYK tarafından Yargıtay savcılığından İstanbul 34'üncü Sulh Ceza Mahkemesi hakimliğine atanan Yargı-Sen Başkanı Ömer Faruk Eminağaoğlu, belirsizliğin giderilmesi için 24 Ekim 2011'de Yüksek Seçim Kurulu'na başvurdu.
'Bu girişiminiz siyasi bir manevra olarak algılanabilir' yorumuma, 'Seçme ve seçilme hakkı olan bir yurttaş olarak ne zaman oy vereceğimi bilmeye hakkım var. Belirsizlik AB 2011 İlerleme Raporu'na bile girdi. Siyasi iktidarın tavrı nedeniyle YSK topu taca atıyor' sözleriyle yanıt veren Eminağaoğlu'na merak edilenleri sorduk.
YETKİ YSK'DA
Cumhurbaşkanlığı seçiminde yetkili kurum hangisi?
Yetkili merci YSK'dır. Anayasanın 79'uncu maddesi uyarınca cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi işlemlerinin genel yönetimi, denetimi milletvekili seçimlerinde uygulanan hükümlere tabidir ve yargı organlarına aittir.
Yeni bir düzenlemeye ihtiyaç yok mu?
Anayasanın 10, 67, 76, 79, 101 ve 102 no'lu maddeleri ile 298, 5749, 2839 sayılı milletvekili seçimleriyle ilgili yasal düzenlemeler cumhurbaşkanlığı seçiminin yapılabilmesi için yeterlidir.
Cumhurbaşkanı'nın görev süresi ne zaman doluyor?
11'inci Cumhurbaşkanı'nın 7 yıl için seçilmiş olması kazanılmış hak durumunu ortaya çıkarmaz. Seçim 7 yıl için yapılmış olsa da, görevdeki cumhurbaşkanı için geçici bir madde konulmadığı, halen yürürlükte olan hükümlere göre 5 yıl görev yapma esası söz konusu olduğundan seçimin 2012'de gerçekleştirilmesi zorunludur.
KÖŞK İÇİN SEÇİM 2012'DE YAPILMALI
Gül 7 yıllığına seçildi, cumhurbaşkanının görev süresini 5 yıla indiren düzenleme daha sonra yapıldı...
22 Temmuz 2007'de 5 yıllığına seçilen parlamento, yapılan anayasa ve yasa değişikliğiyle daha sonra yürürlüğe giren hükümlere göre 4 yıl için görev yaptı. Genel seçimle ilgili bir TBMM kararı yokken YSK, 26 Şubat 2011'de ilke kararı aldı, yürürlükteki süreyi gözetti. Cumhurbaşkanlığı seçimi için de yürürlükte olan sürenin gözetilmesi zorunludur.
Seçim ne zaman yapılmalı?
11'inci Cumhurbaşkanı'nın görev süresi 28 Ağustos 2012 tarihinde dolacak. Anayasanın 102'nci maddesi uyarınca, 12'nci Cumhurbaşkanı'nın seçiminin bu tarihten önceki 60 gün içinde (30.06.2012- 28.08.2012 arasında) yapılması gerekir.
GÜL TEKRAR ADAY OLABİLİR
Abdullah Gül tekrar aday olabilecek mi?
Cumhurbaşkanı, 7 yıl için, bir kez görev yapmak üzere seçildi. Ancak bu daha sonra 5 yıl, iki dönem olarak düzenlendi. Bu nedenle 11'inci Cumhurbaşkanı yapılacak seçimde aday olabilir. Seçilirse 5 yıl daha görev yapabilir.
Cumhurbaşkanı seçiminde neler yaşanmıştı?
11'inci Cumhurbaşkanı'nın seçildiği 2007 yılına, Ahmet Necdet Sezer'in yerine kimin geçeceği tartışmaları damgasını vurdu; Genelkurmay 'e-muhtıra' bile yayımladı. O günleri hatırlamakta fayda var...
3 Mart: www.denizcilersitesi.com, Org. Özden Örnek'e ait olduğu iddia edilen günlükten notlar yayımladı. Mahkeme yayını durdurdu.
29 Mart: Nokta Dergisi, o 'Darbe Günlükleri'ni yayımladı. 2003- 2004 yıllarında dönemin kuvvet komutanlarının darbe girişimlerini, Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök'ün önlediği iddia edildi.
5 Nisan: Nokta Dergisi, 'Eylemler Ne Kadar Sivil?' başlıklı haberinde, Cumhuriyet Mitingleri'nin TSK tarafından yönlendirildiğini yazdı.
12 Nisan: Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt, 'Seçilecek cumhurbaşkanı laiklik ve demokrasiye sözde değil özde bağlı olmalı' dedi.
13 Nisan: Askeri mahkeme kararıyla Nokta Dergisi basıldı, bilgisayarlara el konuldu.
14 Nisan: Cumhuriyet Mitingi adıyla toplanan yüz binlerce kişi Anıtkabir'e yürüdü.
27 Nisan: Büyükanıt'ın 'Ben kaleme aldım' dediği utanç vesikası e-muhtıra'ya Cemil Çiçek, 'Genelkurmay hükümetin emrindedir' yanıtını verdi. Gül, Köşk için adaylıktan vazgeçmeyeceğim dedi.
1 Mayıs: Anayasa Mahkemesi, Yargıtay Onursal Başsavcısı Sabih Kanadoğlu'nun 367 uyarısını Mahkeme'ye taşıyan CHP'nin başvurusunu görüştü. Üçte iki çoğunlukla toplanmayan Meclis cumhurbaşkanı seçimine geçemez dedi.
10 Mayıs: AK Parti, cumhurbaşkanının halk tarafından beş yıllığına seçilmesine, genel seçimlerin 4 yılda bir yapılmasına ilişkin değişikliği Meclis'e getirdi.
22 Temmuz: Erdoğan ve Gül mitinglerde cumhurbaşkanlığı mağduriyetini dillendirdi. Genel seçimde AK Parti yüzde 46.7 oy aldı.
28 Ağustos: MHP'nin desteğiyle Gül, cumhurbaşkanı seçildi.
21 Ekim: Cumhurbaşkanını halkın seçmesi değişikliği, halkoylamasında kabul edildi.