Kıdem tazminatı kalkıyor yerine kişisel fon geliyor
Hükümet, kıdem tazminatını kaldırmakta kararlı... Değişiklik yürürlüğe girerse kıdemde kişisel hesap dönemi başlayacak. İşçiler kişisel kıdem hesaplarında biriken parayı takip edecek. Kişi, işten kendisi ayrılsa dahi kıdemi yanmayacak. Değişikliği en çok patronlar istiyor... Sendikalar ise uyarıyor: Kıdem tazminatı, paradan öte, sosyal boyutu da olan, tartışılamaz ve kaldırılamaz bir konu...
Deniz ÇİÇEK
Kıdem tazminatına yönelik tartışmalar bu yılın da en çok konuşulan konusu olacak. Henüz ortada hazırlanmış somut bir taslak olmasa da kıdem tazminatının kaldırılarak yerine bir fon getirileceği belirtiliyor. Ancak bu fon, işsizlik sigortasındaki gibi değil, herkese kişisel kıdem hesabı açılması şeklinde işleyecek. İşçi, çalıştığı süre boyunca kişisel hesabında biriken parayı takip edebilecek. Bu sistem, fonun başka amaçlarla kullanılmasının da önüne geçecek. İşsizliğin önlenmesine yönelik bir İstihdam Paketi hazırlığı yürüten hükümet, kıdem tazminatının kaldırılmasına yönelik düzenlemeyi de bu paketle birlikte çıkaracak.
İŞSİZLİK FONU GİBİ PARA BİRİKECEK
Henüz bir taslak olarak hazır olmasa da sistemin ana hatları netleşmiş gibi görünüyor. Ancak bu modelin, sendikalar, ilgili taraflar ve TBMM'de yapılacak görüşmelerle değişebileceği de belirtiliyor. Mevcut sistemin kaldırılmasıyla geçilecek sisteme göre, İşsizlik Fonu gibi bir Tazminat Fonu kurulacak. Böylece işveren, işten ayrılan işçiye toplu para ödemesi yapmayacak. Bu fonda çalışanlar adına biriken para, aynı İşsizlik Fonu'nda olduğu gibi işletilerek değerlendirilecek.Fonda para birikmesi için de belirli aralıklarla işverenden kesinti yapılacak. Hükümet, fonun başka amaçlarla kullanılmasının önüne geçmek için tedbir almayı da öngörüyor.
HERKES BİRİKENİ GÖRECEK
l SİSTEM, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan farklı işleyecek.
l HEDEFLENEN yeni sisteme göre, kişiye özgü bireysel fon hesapları olacak.
l İŞVEREN, çalışanı için belirlenecek parayı onun kişisel hesabına yatıracak.
l BU şekilde herkes, kendi hesabındaki gelişmeleri ve biriken tutarı takip edebilecek.
l NE zaman, hangi tutarda para yatırıldığı bilinecek.
l HÜKÜMET, böylece, biriken paranın başka amaçlarla kullanılmasının da önüne geçmek istiyor.
l İŞÇİNİN kendi hesabında biriken tutarları, kullanmasının da önü açılacak.
l BİRİKEN parayı, kamu tarafından kurulacak bir fon yönetimi idare edecek.
TAZMİNAT TUTARI DÜŞEBİLİR
l YENİ sistemde, işçi istifa etse dahi, bu paranın hesabında beklemesi ve sonraki işinde işlemeye devam etmesi planlanıyor.
l ANCAK askere giden ya da evlenenlerin hakkının kaldırılması gündemde.
l KIDEM için yapılacak kesinti henüz net değil.
l ÇALIŞANLAR, şu anda hak ettiğinin daha altında bir tazminat endişesi yaşıyor.
l HÜKÜMET de, kıdem kesintilerinin düşük olması görüşünde.
l YETKİLİLER, 'Dünyada hiçbir ülkede hem işsizlik fonu hem kıdem tazminatı yok. İşsiz kalanlara zaten işsizlik fonundan ödeme yapılıyor. O nedenle kıdemin farklı uygulanması gerek. Yani kıdem tazminatı, zaten var olan işsizlik sigortasına ilave olacak' dedi.
BAŞBAKAN AÇIKLAMIŞTI
KONUYA yönelik bilgi veren yetkililer, kıdem tazminatı nedeniyle işverenlerin yeni işçi almaya yanaşmadığını belirterek, yeni sistemle istihdamın da artmasının sağlanacağını söylüyor ve ekliyorlar:
l YENİ işçi almak istemeyen işveren, mevcut işçileri daha çok çalıştırma yoluna gidiyor. Bu sistem fazla çalışmanın da önüne geçer.
l MEVCUT uygulamada pek çok işçinin kıdem tazminatı alamıyor. Başbakan Erdoğan'ın açıkladığı hükümet programında da bu konuya dikkat çekilmiş ve 'İşçilerin büyük çoğunluğunun alamadığı, işletmelerin üzerinde ödeme baskısı oluşturan kıdem tazminatı sorunu, bir fon oluşturularak çözülecek' denilmişti.
TİSK: İŞVEREN ÜZERİNDEKİ YÜK HAFİFLETİLSİN
İŞVEREN kesimi de en kısa sürede kıdem tazminatı konusunda adım atılmasını isterken, TİSK tarafından hükümete sunulan raporda, 'Kıdem tazminatı sorununa çözüm bulunmalı. Bu alanda her iki tarafın da uzlaşabileceği, hem işçi kesimini tatmin edecek, hem işveren üzerindeki çok önemli mali yükü hafifletebilecek makul çözüm yolu belirlenmeli' denildi. TİSK Başkanı Tuğrul Kudatgobilik konuya yönelik olarak daha önce yaptığı açıklamada, kıdem tazminatının çözümü ile istihdam önündeki esneklik hükümleri konusunun hükümetin iş programında yer almasından memnuniyet duyduklarını belirtirken, ancak kıdem tazminatının bir fonda toplanmasına sıcak bakmadığını kaydetti.
Özel sektörde ciddi sıkıntı var
HAK-İş Genel Başkanı Mahmut Arslan: Kıdem tazminatında mevcut kazanılmış hakların geriye gidişi söz konusu olamaz. Böyle bir düzenlemeyi asla tartışma konusu dahi yapmayız. Ancak özellikle özel sektörde çalışan işçiler açısından kıdem tazminatı sorunu olduğu çok net ortada. Özel sektörde çalışan işçilerin çok büyük bölümü kıdem tazminatlarını alamıyor. Türkiye'de milyonlarca insan kıdem tazminatı hakkını yargıda aramak zorunda bırakılıyor. Tazminat haklarımızın garanti edilmesinden yanayız. Kıdem tazminatının konusunda sorunların ortadan kaldırılması ve uygulanabilir bir noktaya taşınmasını garanti edecek güçlü bir sistem istiyoruz.
TÜRK-İŞ: Kıdemden vazgeçmek mümkün değil
TÜRK-İŞ Başkanı Mustafa Kumlu: Kıdem tazminatı, işçinin yıllarca birikmiş emeğinin karşılığı ve onun ücreti içinde yer alan ücret mahiyetinde bir gelir. Parasal değerinden öte, sosyal boyutu olan, yalnızca çalışan işçiyi değil, o emekle geçinen işçi ailesini de ilgilendiren bir konu. Aslında işin özünde İşverenler, işyerini sıkıntıya sokan her türlü olumsuzluğu bir şekilde işçiden çıkarmaya yöneliyor