Doktorlara mecburi hizmet söresi, bölgelere göre 200-500 gün arasında değişecek
2 yıl önce sözleşmeli personel uygulamasıyla kaldırılan mecburi hizmet, bu kez sadece doktorlar için getiriliyor.
Türkiye'de 1981 yılından 24 Temmuz 2003'e kadar uygulanan mecburi hizmet, bu tarihte yürürlüğe giren ve temininde güçlük çekilen yerlerde sağlık personelinin sözleşmeli olarak istihdamına imkan veren yasayla kaldırıldı. Özendirilerek gönüllü çalıştırma esasına dayanan yasanın 2 yıllık uygulamasında, özellikle doktor istihdamında istenen sonuç elde edilemedi.
Sağlık Bakanlığı'ndan alınan verilere göre, 2 yıllık sürede ilan edilen toplam 1081 sözleşmeli uzman doktor pozisyonuna 200 uzman doktor yerleştirildi ancak, bunlardan 136'sı göreve başlatıldı. Aynı sürede ilan edilen 3 bin 524 sözleşmeli pratisyen doktor pozisyonuna 2 bin 191 kişi yerleştirilirken, bunlardan 1565'i göreve başladı.
2 yıllık dönemde Devlet Memurları Kanunu'na tabi olarak hizmete alınan uzman hekim sayısı 386, pratisyen hekim sayısı ise 855 oldu. Mecburi hizmet yükümlülüğünün uygulandığı 2002 yılında 1425 uzman hekim, 2 bin 735 pratisyen hekim istihdamı sağlandığı göz önünde bulundurulduğunda, getirilen teşvikler ve özellikle hekim ihtiyacının had safhada olduğu kalkınmada öncelikle yörelerde doktorlara döner sermaye payı ile 9-10 milyar liraya kadar maaş ödenmesine karşılık yeterli talep sağlanamadı.
İstenilen seviyede sağlık hizmetinin sunulmasını sağlamak amacıyla ihtiyaç duyulan uzman ve pratisyen doktor istihdamı için geçmişte uygulanan mecburi hizmet yerine, ''özendirilmiş ve kolaylaştırılmış devlet hizmeti'' yükümlülüğü getirilmesi gündeme geldi.
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi yetkilileri, uygulamaya karşı çıkarak, doktorlara haksızlık yapıldığı görüşünü ifade etti.
HİZMET, 200 İLA 500 GÜN ARASINDA OLACAK
AK Parti Trabzon Milletvekili Cevdet Erdöl'ün verdiği ve TBMM Sağlık Komisyonu'nda kabul edilen teklifle doktorlar için ''devlet hizmeti'' yükümlülüğü getiriliyor. Teklif, doktorlara daha yüksek ücret alabilme imkanı taşıyan sözleşmeli personel veya Devlet Memurları Kanunu'na tabi olarak çalışabilme hakkı getiriyor.
Buna göre, yurtiçinde veya yurtdışında öğrenimlerini tamamlayarak doktor, uzman doktor ve yan dal uzmanlık eğitimini tamamlayanlar, her eğitimleri için ayrı ayrı olmak kaydı ile ''devlet hizmeti'' yapacak.
Devlet hizmeti süresi, DPT Müsteşarlığı tarafından hazırlanan ilçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması'na göre kademelendirilerek, 200 ila 500 gün arasında değişiyor. Bu kademelendirmede İstanbul, Ankara ve İzmir gibi birinci gruptaki ilçe merkezlerinde 500 gün olan devlet hizmeti süresi, en son basamak olan altıncı grup ilçe merkezlerine bağlı yerleşim yerlerinde 200 gün olacak.
Bu süreler, ihtiyaca göre Sağlık Bakanlığı'nın teklifi ile Bakanlar Kurulu kararıyla kısaltılabilecek.
DEVLET HİZMETİNİ YAPMAYANLAR...
Tıp fakülteleri ve eğitim hastanelerinden mezun olan veya uzmanlık ve yan dal uzmanlık öğrenimini tamamlayan doktor ve uzman doktorların yanı sıra düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte tıp fakültelerinde öğrenim görenler ile tıpta uzmanlık ve yan dal uzmanlık eğitimi yapmakta olanlar da devlet hizmeti yapmakla yükümlü olacak.
Eş durumu ve sağlık mazereti nedeniyle yapılacak atamalar hariç personelin görev yerleri, tercih hakkı verilmek suretiyle kurayla belirlenecek.
Devlet hizmeti yükümlülüğü kapsamındaki personel, bu görevlerini tamamlamadan mesleklerini icra edemeyecek.
Doktorlar, devlet hizmeti yükümlülüklerine başlamadan veya tamamlamadan asistanlık veya yan dal asistanlık sınavlarına katılabilecek ve uzmanlık eğitimine başlayabilecek; eksik kalan devlet hizmeti yükümlülüklerini, uzman doktor veya yan dal uzmanı olarak yapacakları devlet hizmeti yükümlülüğüne ilave etmek suretiyle yerine getirecekler. Ancak, birden fazla uzmanlık veya yan dal uzmanlık eğitimine başlanabilmesi için devlet hizmeti yükümlülüğünün tamamlanması şart koşulacak.
Asistanlık, uzmanlık ve yan dal uzmanlık eğitimi ile askerlikte geçen süreler, devlet hizmeti yükümlülüğünden sayılmayacak.
BAŞKA YERE ATANAMAYACAK
Devlet hizmeti yükümlülüğünü yapan personel, mazeret ve zorunlu haller dışında başka yere atanamayacak. Ancak deprem gibi olağanüstü hallerde geçici olarak bir ayı aşmamak üzere görevlendirilebilecek.
Sözleşmeli sağlık personeli olarak devlet hizmeti yükümlülüklerini yerine getiren personelden sözleşmesi feshedilenler, yükümlülüklerinin geri kalan kısmını Devlet memuru olarak tamamlayacak. Devlet hizmeti yükümlülüğü kapsamında yapılacak atamalar, açıktan atama sayısına dahil edilmeyecek.
Devlet memuru veya sözleşmeli sağlık personeli olarak devlet hizmeti yükümlülüğünü tamamlayanlar, talepleri halinde sürelerle ilgili sınırlamalara tabi olmaksızın ilgili mevzuata göre kurum içi veya kurumlar arası naklen veya açıktan atamaya hak kazanacak.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte İl Sağlık Müdürlüğü, İl Sağlık Müdür Yardımcılığı, Başhekimlik ve Başhekim yardımcılığı görevini yürütenlerden mesleklerini serbest olarak icra etmekte olanlar, kanunun yayımı tarihinden itibaren 3 ay içinde serbest meslek faaliyetlerine son verecek veya bulundukları görevlerden ayrılmaları gerekecek.
Sağlık Bakanlığı, ihtiyaç görülen köy ve beldelere açıktan ebe ve hemşire ataması yapabilecek.
Sağlık kurum ve kuruluşlarında icap nöbeti tutanlara ek ödeme yapılacak.
Teklifin, TBMM tatile girmeden yasalaşmasının amaçlandığı bildirildi.