Memur veya memur emeklisi vefat ettiğinde, kim ne kadar dul veya yetim aylığı alır?

SORU: Babam ve dedem memur emeklisi, ikiside vefat etti... Ddem önce babam sonra. Annem dedemden hiç maaş almadı. Babamdan maaş alıyordu, ablam boşandı ve şuan maaşın%30 unu ablam alıyor. Annemin maaşı geçimine yetmiyor. Dedemden maaş alabilirmi veya annem dedemden tam yetim maaşı, ablam babamdan tam maaş alabilir mi?

CEVAP:

Devlet Memurlarından görev yaparken veya emekli aylığı almakta iken vefat edenlerin hak sahiplerinin alacakları dul veya yetim aylık tutarları ne kadar olur? Emekli Sandığından iki aylık birden alınabilir mi?

Yazımızda bu konuları ana hatları ile anlatmaya çalışacağız. Sorunuzdan, babanız ve dedenizin 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa göre bağlanmış olan aylıklarının bulunduğunu anlamaktayız.

Devlet memurlarının vefatlarında 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre hak sahiplerine (eş, çocuklar, anne veya baba) aylık bağlandığında aylık oranları nasıl olmaktadır.

Dul ve Yetim Aylığı Bağlanmasında dikkat alınan oranlar vefat eden kişiden dolayı aylık alan kişi sayısına göre değişmektedir.

Yalnızca eşin bulunması halinde vefat eşe bağlanmış olan emekli aylığının % 75 ini alabilmektedir. Oransal olarak 15/20

Ancak, dul eş Emekli Sandığına tabi çalışan veya Emekli Sandığından da aylık alan kişi ise bu oran % 50 olmaktadır. Oransal olarak 10/20

Dul eş ve 1 yetim çocuk bulunması halinde dul eşin aylığı % 60, yetim çocuğun aylığı ise % 30 şeklinde hesaplanacaktır. Oransal olarak Eş 12/20, çocuk 6/20

Dul eş Devlet memuru ise veya Devlet memuru olarak emekli ise eşin aylığı % 50, yetim çocuğun aylığı ise % 30 şeklinde hesaplanacaktır. Oransal olarak Eş 12/20, çocuk 6/20

Dul eş ve 2 yetim çocuk bulunması halinde dul eşin aylığı % 50, yetim çocukların her birinin aylığı % 25 er şeklinde hesaplanacaktır. Oransal olarak Eş 10/20, çocukların her biri için 5/20

Dul eş ve 3 yetim çocuk bulunması halinde dul eşin aylığı % 50, yetim çocukların her birinin aylığı yine % 25 er şeklinde hesaplanacaktır. Oransal olarak Eş 10/25, çocukların her biri için 5/25

1 Yetimin aylığı % 50, Oransal olarak 10/20

2 Yetimin aylığı % 80 (her biri için % 40 ar şeklinde) Oransal olarak her biri için 8/20

3 Yetimin aylığı % 100 (Her biri için 1/3 oranında) Oransal olarak her biri için 10/30

5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa göre emekli, dul ve yetim aylıklarında en az ödenmesi gereken tutarlar belirlenmiştir. Belirlenen tutarlar asgari ödenen aylık tutarları olmaktadır. Yukarıda belirtilen oranlara göre hesaplanan tutarlar, asgari ödenen aylık tutarlarından az ise asgari aylık tutarına yükseltilerek ödeme yapılmaktadır.

2012 YILI İLK YARISI İÇİN ASGARİ AYLIK TUTARLARI;

Emeklinin Kendisine ödenen emekli aylık tutarı en az = 1002 TL.

Dul ? Yetim sayısı 1 Kişi ise = 802 TL.

Dul - Yetim sayısı 2 Kişi ise = 902 TL.

Dul ? Yetim sayısı 3 Kişi ise = 1002 TL.

Dul ? Yetim sayısı 3 Kişi ve Daha fazla ise yine 1002 TL.

Ayrıca;

- Dul eşin vefat eden eşinden dolayı aylık alabilmesi için herhangi bir koşul bulunmamaktadır. Yani resmi veya özel sektörde sigortalı, devlet memuru olması aylık bağlanmasına engel olmamaktadır.

- Kız yetimin vefat eden devlet memuru babasından veya annesinden yetim maaşı alabilmesi için devlet memuru olarak çalışmaması ve evli olmaması gerekmektedir.

- 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa göre dul aylığı ile birlikte yetim aylığı almak engellenmiştir. Bu nedenle de, eşinden dolayı dul aylığı alan bir kişi vefat eden babasından dolayı da yetim aylığı alması mümkün olmamaktadır. Bu aylıklardan birisini tercih etme hakları bulunmaktadır.

Sonuç Değerlendirmemiz;

- Kız kardeşiniz ile annenizin maaş tutarı en az 902 TL. olarak ödenmesi gerekmektedir. Bu tutarın % 60 ı annenizin maaşı, % 30 u da kardeşinizin maaşı olacaktır. Ancak, babanızın hesaplanan aylık tutarı daha fazla ise bu oranlar nispetinde ödenmesi gerekmektedir.

- Kız kardeşiniz evli olmaması, devlet memuru olarak görev yapmaması veya devlet memuru olarak bir emekli aylığı bulunmuyorsa vefat eden babanızdan dolayı Tek yetim kız olarak maaş alması mümkün olacaktır. Bu durumda tek yetim kız olarak en az 802 TL. aylık bağlanacaktır.

- Annenizde eşinin aylığından vazgeçip dedenizin aylığını tercih etmesi halinde, yine annenizin de evli olmaması, devlet memuru olarak görev yapmaması veya devlet memuru olarak bir emekli aylığı bulunmaması kaydıyla dedenizden dolayı Tek yetim kız olarak maaş alması mümkün olacaktır. Bu durumda tek yetim kız olarak en az 802 TL. aylık bağlanacaktır.

- Anneniz dedenizden, kız kardeşiniz de babanızdan dolayı ayrı ayrı aylık aldıklarında toplam olarak 1604 TL. aylık almalarının mümkün olacağını söyleyebiliriz. Yani vefat eden babanızdan dolayı en az 902 TL. olarak ödenen tutar ayrı ayrı bağlanmasında 1604 TL.ye yükselecektir.

- Değerlendirmemize göre tutarlar en az ödenen aylık tutarları esas alınarak yapılmış olup, vefat edenin kendisi için hesaplanan emekli aylık tutarlarının yüksek olması dul ve yetimlere ödenecek olan aylık tutarlarının en az ödenen tutarlardan yüksek olmasını da sağlayabileceğinden, yüksek olan tutarların ödenmesi gerekecektir.

Değerlendirmemize göre durumunuzu inceleyip, müracaatınızı Sosyal Güvenlik Kurumuna yapmanız gerekecektir.