Recai Akyel: Allah hiçbir kurumu ötekinin insafına bırakmasın.
Kurum işine gelince gaza basıyor ama fren yok
Sayıştay Başkanı Recai Akyel, kamu bürokrasisini topa tuttu. Bürokrasinin kurumsal bağnazlık içinde olduğunu belirten Akyel, 'Allah Türkiye'de hiçbir kurumu ötekinin insafına bırakmasın' dedi
Deniz ÇİÇEK / ANKARA
Kamu kurumlarının mali denetimini yapan Sayıştay Başkanı Recai Akyel, bürokrasiyi sert eleştirdi. Maliye Hesap Uzmanları Vakfı'nın vergi denetimine yönelik paneline katılan Akyel, burada bürokratlara seslendi. İşte Akyel'in mesajlarında öne çıkan önemli başlıklar:
- AMAÇ DIŞI DENETİM: Vergi denetimleri yanında, denetim yapanların denetimi de önemli, gerekli ve faydalı. Türkiye'de bazı denetimlerin lüzumsuz olduğu iddiaları ortaya atılıyor. Eğer bir kurumda karar ve kural varsa, denetim de olmalı. Denetimler açık yapılmalı. Kimi teftiş kurullarında amaçların dışına çıkan ve zararı olan denetimler gerçekleşiyor. Yanlış denetim de denetimsizlik gibi risk... Denetimin kalite kontrolü olmalı.
- TERCÜME BİLE EDEMİYORUZ: Türkiye'deki kamu kurumları bir sistem getireceklerinde hep başka ülkelerin modellerini örnek alıyor. Kamu yönetiminde örnek alınmayan ülke kalmamış. Yamalı bohça gibiyiz. İki milyonluk ülkenin modelini getirip, 70 milyona uygulayamazsın. Ya da eyalet sistemi olan ülkenin modelini, Türkiye gibi üniter bir ülkeye getiremezsin. Toplumsal yapısı, kültürü ve bürokrasi geleneği farklı olan ülkeler örnek alınıyor. Türkiye de bunun çok zararını çekiyor. İthal sistemlerden öteye gidemiyoruz. Şekilde kalıyoruz, özüne inemiyoruz. İthal ettiğimiz sistemin tercümesini bile yapamıyoruz. O ülkenin kanunları ya da mevzuatı tercüme edilirken, yanlışlar yapılıyor.
- KURUMLAR BENCİL: Kurumlar o kadar bencil ki, işine gelen kuralı alıyor, gelmeyeni hemen siliyor. İşine gelmeyince o sistemi öyle bir getiriyor ki buraya, gazı olan ama freni olmayan otomobil gibi. Kurum, işine gelince gaza basıyor ama fren yok. Yabancı ülke sistemlerinin orijinalliği bozulmamalı, o sistemin ruhu, özü kavranmalı.
- KİMSE KAFA YORMUYOR: Bir sistemi ithal edince, o sistemin uygulanmasında da kurumlar arasında uyuşmazlık oluyor. Maliye bir sistem getiriyor ama başka kurumların sistemi buna uymuyor. Yabancı ülke modellerini bilelim ama Türk bürokrasisi, amaçlarına uygun özgün sistemler geliştirmeli.
- BÜROKRASİNİN HADDİNE Mİ: Türkiye'de kurumsal bağnazlık var. Allah hiçbir kurumu ötekinin insafına bırakmasın. Hiçbir kurum arasında ortak çalışma ve koordinasyon yok. Türkiye'de aynı kurum kural koyuyor, o kuralı aynı kurum uyguluyor ve yine aynı kurum denetliyor. Böyle olmaz, dış denetim olmalı. Türkiye'de reformlar konusunda da sorun var. Bir konuda anayasa düzenlemesi yapılıyor ama uyum yasası yok. Bir yasa çıkarılıyor ama uygulama için idari düzenleme yok. Bir reform yapılıyorsa, inanarak yapılmalı. Örneğin, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'na halen büyük bir direnç var. Bürokrasinin haddine mi Meclis'in kabul ettiği bir yasayı uygulamaya direnmek.
HEM AKADEMİSYEN HEM BÜROKRAT
ANKARA Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetim'nden mezun olan Akyel, 1989'dan itibaren kaymakamlık yaptı, üniversitelerde ders verdi. Tokat Valisi iken Sayıştay'a atanan Akyel, 2009'dan bu yana da aynı kurumda başkanlık yapıyor. Akademik çalışmalarını da sürdüren Akyel, bu yıl içinde 'İşletme Anabilim' dalında Stratejik Yönetim Doçenti oldu.