Psikolog Kaymak: Enfeksiyon da zeka geriliğine sebep olabiliyor

Toplum genelinde zeka geriliğinin görülme oranının yüzde 2-3 seviyesinde olduğuna dikkat çeken Kaymak, ?Enfeksiyon, merkezi sinir sistemini etkileyen hastalıklar, travma ve toksinler gibi dış etkenler, doğum sırasındaki bazı travmalar ve doğumun uzun sürmesi, premature doğma gibi etmenler neden olarak gösterilmektedir.? dedi.

Bursa Özel Hayat Hastenesi'nden Psikolog Dilek Kaymak, zeka gelişiminin, bebeklikten itibaren, yetişkinlik dönemini de içine alan bir süreçte önemli değişiklikler geçirerek devam etiğini söyledi. Zekanın 10 yaşa kadar büyük bir gelişme kaydettiğini anlatan Kaymak, zeka geriliğinin, kişinin, yaşına ve konumuna uygun işlevselliği gösterememesiyle belirginleştiğini dile getirdi.

Zeka geriliği tanısı konması için başlangıcının 18 yaşından önce olması ve ortalamanın altında zeka işlevselliğinin görülmesi gerektiğini vurgulayan Kaymak, ?Araştırmalara göre, zeka geriliğinin yaygınlığı yüzde 1 olarak bildirilmektedir. Erkeklerde, kızlardan daha sık gözlenir. Hafif derecede zeka geriliklerinin toplumda görülme oranı yüzde 2-3 iken orta ve ağır derecedekilerin oranı yüzde 0,3 tür. Zeka geriliği nedenleri arasında yüzde 40'lık oranla en sık olarak kromozomal anormallikler görülmektedir. Zeka geriliği olan kişilerin yaklaşık yüzde 35'inde genetik bir neden görülmektedir. Enfeksiyon, merkezi sinir sistemini etkileyen hastalıklar, travma ve toksinler gibi dış etkenler, doğum sırasındaki bazı travmalar ve doğumun uzun sürmesi, premature doğma gibi etmenler neden olarak gösterilmektedir. Bir kısmının ise nedeni bilinmemektedir. Çocukta belirli bir zihinsel kapasite olmasına rağmen çocuğun gelişim döneminde yetersiz uyarana maruz kalması ve gerekli eğitim ve öğretimin tam olarak verilememesi, değişik stres etkenlerinin aileyi etkilemesi, çocuğa ilginin az olması nedeni ile de yapay bir mental motor gelişim geriliği veya var olan kapasitenin gelişmemesi görülebilmektedir.? diye konuştu.

Tedavi için zeka geriliği ile karışan özel öğrenme bozuklukları ile ayrım yapılması gerektiğine işaret eden Psikolog Dilek Kaymak, özel öğrenme güçlüğü durumunda zekanın normal veya normale yakın olmasına rağmen zihni fonksiyonların bazılarındaki yetersizlik yüzünden öğrenmede zorluk ortaya çıkabileceğini kaydetti. Çocukta zeka geriliği olmadığı halde, yaşına uygun zihinsel yeterlilik gösterememesinin nedeninin çocukta olabilecek psikiyatrik rahatsızlıklar olabileceğini anlatan Kaymak, şöyle devam etti: ?Zeka geriliğini tedavi edecek ilaç yoktur. Fakat zeka geriliği olanlarda ergenlik çağında görülebilecek saldırganlık, davranış bozuklukları veya psikiyatrik rahatsızlıklar için ilaç kullanılabilir. Genelde bu çocuklarda ayrıca görülebilen bedensel hastalıklar için de tedavi gerekir. Zeka geriliği olan çocukların tedavisi için kendilerine bakabilmeleri ve ileride başkalarına bağımlı olmadan yaşamlarını sürdürmeleri için gerekli becerilerin kazandırılması, mevcut kapasitelerinin tamamını kullanabilmeleri için gerekli eğitimin verilmesi ve ailelerinin psikolojik danışmanlık alması gereklidir. Eğitimlerinin belli bir seviyeye getirilmesi için mümkün olduğunca erken müdahale edilerek, eğitim sisteminde bu çocuklara daha fazla imkan tanınması önemlidir.?

Zeka geriliği olan çocukların birçok özellikleriyle önemli bireysel farklılıklar gösterdiğine işaret eden Psikolog Kaymak, ailenin çocuğunun zeka geriliği olduğunu öğrendiğinde önce kabullenemediğini söyledi. Kaymak, ?Aile, kabullendiğinde ise suçluluk, öfke, çaresizlik ve umutsuzluk duyguları hisseder. Çocuklarını, ihtiyacı olan sevgi, şefkat ve ilgiden mahrum bırakabilirler, reddedebilirler ve kötü davranabilirler. Bu nedenle ailenin psikolojik desteğe ihtiyacı vardır.? dedi.