Mahkum ve eşlerine 'özel oda' için düğmeye basıldı

Adalet Bakanlığı, tek maddelik değişiklik üzerinde çalışıyor. Cezaevi dışında dayalı döşeli ev gündemde

Hakkı KURBAN

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, 'Aile görüşmesi' adıyla cezaevlerindeki mahkumlara 'eşleriyle 24 saat görüşme imkanı tanıyacaklarını' açıklaması büyük yankı yarattı. Adalet Bakanlığı, mevzuatta gerekli değişiklik için düğmeye bastı. Buna göre, Ceza İnfaz Kanunu'nda tek maddelik değişiklik yapılacak. Söz konusu düzenlemenin, Meclis açıldıktan sonra parlamentoya gönderilecek 4. Yargı Paketi içine de eklenebileceği belirtiliyor. İşte öngörülen düzenleme:

- Mahkumların ayda bir veya iki kez eşleriyle buluşabilmesine imkan sağlayacak düzenlemeden hukuken evli olanlar yararlanacak.

- Uygulamanın sadece eşleri kapsamayacağı, birinci derece kan bağı olan anne, baba, kardeş, eş ve çocukların da imkandan yararlanabileceği belirtiliyor. 24 saatlik görüşmede eşlerin bir arada kalabilmesi için gerekli ortam da hazırlanacak. 'İyi halli mahkumlar'a tanınacak haktan 'tecrit'te kalanlar faydalanamayacak.

- Yeni düzenleme ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alanları da kapsayacak. Abdullah Öcalan'ın da bu isimler arasında olabileceği belirtiliyor. Ancak Öcalan evli olmadığı için sadece aile fertleriyle görüşebilecek.

'İYİ HAL DURUMU' ŞART

- 'Aile görüşme odaları'nın cezaevleri içi yerine dışında yapılması öngörülüyor. Bu nedenle zaman alabileceği ifade ediliyor. Yürütülen hazırlık, dayalı döşeli evlerin oluşturulması yönünde. Haktan yararlanabilmek için firara teşebbüs etmeme, ayaklanmalara katılmama, iyi hal durumu gibi çeşitli kriterlerin de eklenebileceği ifade ediliyor.

Cezaevlerini otele mi çevireceksiniz

Eski Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk:

- Adalet Bakanlığım döneminde konuyu değerlendirdik. Fakat uygulaması son derece zor. Nasıl yapacaksınız? Eşiyle bir araya gelen herhalde yüz yüze bakışmakla yetinmeyecek. Uygun ortam oluşturmanız, yatak koymanız gerekecek. İmkanlarla bunu nasıl yapacaksınız?

- Biz, 'koğuş' sistemindeki problemlerin önüne geçmek için F tipi cezaevlerini devreye soktuk. Böyle bir sistemden, şimdi neredeyse eşlerin mahrem ilişkilerini bile gerçekleştirebileceği bir infaz sistemine geçiş düşünülüyor. Cezaevlerini otele mi çevireceksiniz?

- Eşitlikçi bir uygulama da önemli. Evli olanları düşündünüz, bekarlar ne olacak?

İnsani ama yetersiz

- Öztürk Türkdoğan (İnsan Hakları Derneği Başkanı): İnsani bir konu, uygulanabilirse iyi olur. Dikkat edilmesi gereken husus, mahremiyet ortamı ne ölçüde sağlanabilecek? Ayrıca, cezaevlerinde mahpusların çok fazla sorunu var. Hak ihlalleri yoğun. Ağır hasta mahkumlar var ve bunlar salınmadığı için hapishanelerde ölmeye devam ediyor.

- Gülsun Kanat (Mor Çatı gönüllüsü): Uygulama insan hakları bakımından sevindirici olmakla birlikte son derece yetersiz.

Teknik hazırlık yapılması şart

- Meclis İnsan Hakları Komisyonu Cezaevleri Alt Komisyonu Başkanı ve AK Parti Çorum Milletvekili Murat Yıldırım: Biz konuyu insan hakları açısından değerlendiriyoruz, uygun olacağı kanaatindeyiz. İnsanların psikolojik olarak kendilerini rahat hissedeceği bir ortam oluşturulması önemli. Tabii ailesiyle birlikte olurken, insanların neslinin devamı yönündeki hassasiyetlerine de kulak veriyoruz. Bunun sakıncaları olabilir mi, onlar da değerlendirilecektir. Teknik ve altyapı açısından bazı hazırlıkların yapılması gerekiyor. Cezaevlerinde şu an bir yoğunluk var.

İlk teklif 2005'te verilmişti

Mahkuma eşiyle birlikte olma imkanı da sağlayacak 'aile görüşme odaları'yla ilgili teklif, daha önce de Meclis gündemine yine AK Parti tarafından getirilmişti. O dönem AK Parti Adana Milletvekili olan Atilla Başoğlu, 'Evli mahkumların resmi nikahlı eşleriyle cezaevi bünyesinde oluşturulacak özel odalarda en az ayda bir defa cinsel ilişki hakkı tanınması'nı istemiş, kanun teklifi vermişti. Başoğlu, gerekçesinde şöyle demişti: Bir mahkumun işlediği suç, onu nasıl ki yemek, içmek, uyumak gibi, temel ihtiyaçlarından mahrum bırakmayacaksa, bir başka temel ihtiyacı olan eşiyle birlikte olmak hakkından da uzaklaştırmamalıdır. Mevcut uygulamalar, sadece mahkumu değil, eşlerini de cezalandırıyor.