AB Süreci:Protokole erteleme, soykırım tasarısına onay

Avrupa Parlamentosu, Gümrük Birliği Ek Protokolü'nün oylamasını askıya aldı, Ermeni soykırımının tanınmasına yönelik önergeyi ise kabul etti.

Hıristiyan Demokratların protokolün oylanmamasına ilişkin teklifine, genel kurulda yapılan oylamada, 311 üyeden destek geldi. 285 üye ise protokolün oylanması yönünde oy kullandı.

Ek Protokolün, Avrupa Parlamentosu'nun 5-8 eylülde yaptığı genel kurul toplantılarında tartışılarak oylanması planlanmış, ancak oylama başkanlık divanının aldığı karar uyarınca ay sonundaki toplantılara ertelenmişti.

Ek Protokolün yürürlüğe girebilmesi için hem Avrupa Parlamentosu hem de TBMM'nin onayı gerekiyor.

Hıristiyan Demokrat ve Sosyalist Grup, 'AB'nin Kıbrıs konusunda yayımlayacağı tek taraflı deklarasyonun içeriğinin tam belli olmadığı' gerekçesiyle Ek Protokolün onaylanmasının ileri bir tarihe bırakılmasını savunmuştu.

'Ermeni soykırım iddialarını tanıma' çağrısı

ERMENİ KONFERANSI
Avrupa Ermeni Federasyonu, 22 eylülde Brüksel'deki Avrupa Parlamentosu binasında 'Türkiye değişti mi?' adı altında bir konferans düzenlemişti.

AP Hıristiyan Demokrat Grubu (EPP) ve AP Başkan yardımcısının desteğiyle düzenlenen konferansta konuşan Alman Hıristiyan Demokrat Ingo Friedrich, bir kriz yaşayan AB'nin Türkiye gibi büyük ülkeleri bünyesine alamayacağını, bunun bir tehlike oluşturacağını savunmuştu.

İtalyan parlamenter Francesco Enrico Speroni de, konuşmasında, 'Türkiye'nin değişmediğini, insan ve azınlık haklarını ihlal ettiğini' öne sürmüştü. Kıbrıs konusuna değinirken de, 'Türkiye'nin AB topraklarını işgal ettiği' görüşünü savunan Speroni, Türkiye'nin AB üyeliğinin 'büyük bir hata' olacağını iddia etmişti.

Sosyalist Grup üyesi ve TBMM-Avrupa Parlamentosu Karma Parlamento Komisyonu üyesi Yunan Panagiotis Beglitis ise Ermenilere yönelik mesajında, geçmişin unutulması ve tarihe rehin düşülmemesi gerektiğini belirtmişti.

Avrupa Parlamentosu'ndaki siyasi gruplar tarafından hazırlanan Türkiye ile ilgili müzakereleri 3 ekimde başlatmayı öngören karar tasarısı genel kurulda oylanarak kabul edildi. Oylamada tasarı lehinde 356, aleyhinde 181 oy kullanıldı.

Bu tasarıya göre:

Türkiye bir an önce Güney Kıbrıs'ı tanımalı

Türkiye AB'ye katılmak için Ermeni soykırımını tanımalı.

Avrupa Parlamentosu özellikle Avusturya'nın desteklediği 'imtiyazlı ortaklık' önerisi de reddetti.

Bu karar tasarısı çerçevesinde yapılan başka bir oylamada, Türkiye'nin Ermeni soykırımı iddialarını tanıması çağrısında bulunuldu. Oylamada, bu tanımanın AB üyeliği için önkoşul olması da istendi.

Müzakere kararı 17 aralık zirvesinde alındı

AB üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarından oluşan AB Konseyi 17 aralık 2004'teki zirvede, Türkiye'nin belirli koşulları yerine getirmesi halinde tam üyelik müzakerelerinin 3 ekimde başlamasını kararlaştırmıştı.

Söz konusu koşulları yerine getiren Ankara, bu çerçevede Gümrük Birliği'nin AB'ye yeni katılan üyelere de uyarlanması için Ankara Anlaşması Ek Protokolünü 29 temmuzda imzalamıştı. Türkiye yayımladığı ek bir deklarasyonla 'Kıbrıs Cumhuriyeti'ni tanımadığını belirtmişti.

Türkiye'nin altı maddeden oluşan Kıbrıs deklarasyonunun metin şöyle:

1. Türkiye, Kıbrıs sorununa siyasi bir çözüm bulunması yönündeki kararlılığını muhafaza etmektedir ve bu yöndeki tutumunu da açıkça ortaya koymuştur. Bu doğrultuda Türkiye, BM Genel Sekreteri'nin iki kesimli yeni bir ortaklık devleti kurulmasını hedefleyen kapsamlı çözüme ulaşma yönündeki çabalarını desteklemeyi sürdürecektir. Adil ve kalıcı bir çözüm, bölgede barışa, istikrara ve uyumlu ilişkilerin tesisine önemli bir katkıda bulunacaktır.
2. İş bu protokolde atıfta bulunulan 'Kıbrıs Cumhuriyeti', 1960'ta kurulan asıl ortaklık devleti değildir.
3. Türkiye bu nedenle, Kıbrıs Rum makamlarının, hali hazırda olduğu gibi, Kıbrıs'ta sadece ara bölgenin güneyinde otorite, denetim ve yetki icra ettiği ve Kıbrıs Türk halkını temsil etmediği şeklindeki tutumunu sürdürecek ve anılan makamların tasarruflarını buna göre muameleye tabi tutacaktır.
4. Türkiye bu protokolün imzalanması, onaylanması ve uygulanmasının, protokolde atıfta bulunulan 'Kıbrıs Cumhuriyeti'nin herhangi bir biçimde tanınması anlamına gelmediğini ve Türkiye'nin 1960 Garanti, İttifak ve Kuruluş anlaşmalarından kaynaklanan hak ve mükellefiyetlerini haleldar etmediğini beyan eder.
5. Türkiye, işbu protokole taraf olmasının Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile mevcut ilişkilerini değiştirmeyeceğini teyit eder.
6. Kapsamlı bir çözüm bulununcaya değin, Türkiye'nin Kıbrıs'a ilişkin tutumu değişmeyecektir. Türkiye, Kıbrıs'ta kapsamlı bir çözüm sonucunda oluşacak yeni ortaklık devleti ile ilişkiler tesis etmeye hazır olduğunu beyan eder.

cnntürk