Devlet ana süt bankası açıyor

Ebru TOKTAR ÇEKİÇ

Sağlık Bakanlığı, gelecek 4 yıllık stratejisine iddialı bir hedef koydu. ABD, Kanada, Avustralya ve İtalya gibi ülkelerde uygulanan 'Süt bankası' sistemini mercek altına alan bakanlık, asırlardır yaşam bulan 'Süt anne' anlayışını, gelişen dünya şartlarına uyarlamayı planlıyor. Bakanlığın yeni stratejisi şu cümlelerle açıklandı:

"BEBEKLERİN ilk 6 ay sadece anne sütü alması, 6 ay ve 2 yaş arasında ek gıdalarla birlikte anne sütüne devam etmesi farkındalığını artıracak eğitimler ve kampanyalar düzenlemek. Yenidoğan ve bebek izlem protokollerini güncellemek. Akut beslenme bozukluğunu önlemek için anne sütü bankacılığı programını geliştirmek ve uygulamak. Bebeklere vitamin ve mineral takviye programlarını iyileştirmek ve sürdürmek. Kronik beslenme bozukluğunu önlemek için 6-24 aylık çocukların anne sütü yanında sağlıklı beslenmesinin desteklenmesine devam etmek."

PASTÖRİZE EDİLECEK

- SÜT bankası ilk aşamada prematüre bebekler için kullanılacak. Kan bağışında olduğu gibi yine gönüllülük esas. Donör olacak anneler, belli aralıklarla sağlık testinden geçirilecek.

- DONÖRLERDE 'Alkol, silgara, uyuşturucu vs kullanmama, Hepatit B, Hepatip C, HIV, verem gibi bulaşıcı hastalıklara sahip olmama' gibi kriterler aranacak.

- DONÖR olacak anne, merkezde sütünü ilgili sağlık uzmanlarına bırakacak. Bu süt daha sonra pastörize edilerek ihtiyaç duyan annelere verilecek. Böylece özellikle prematüre bebeklerin mama yerine anne sütüyle daha kısa sürede yaşama tutunması, bağışıklık mekanizmasının güçlendirilmesi hedefleniyor.

- SÜTÜ alan aile, hangi donörün sütünü kullandığını bilecek, gerekirse o aileyle irtibat kurabilecek.

Pastörize edilmeli

ÇOCUK Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. İpek Akman: Süt bankasının kurulması yararlı olur, ama birinci prensip güvenlik ve hijyendir. Süt verecek annenin, kan bağışı yapan donör gibi periyodik dönemlerde testten geçirilmesi gerekir. Sütler pastörize edilmelidir. Bu işlem ne yazık ki sütteki bazı bağışıklık hücrelerinin ölmesine, antikor miktarının azalmasına yol açar. Sütün besin değerinde ise değişiklik olmaz. Buna rağmen banka sütüyle beslenen bebeklerde enfeksiyonlar formül mamayla beslenenlerden daha az görülmektedir.

Dünyada durum ne?

İLK anne sütü bankası 1909'da Viyana'da kuruldu, 1940'larda tüm Avrupa'da yaygınlaştı. Avrupa'daki süt bankalarının oluşturduğu ağa HUMANE adı verildi. 1985'te Kuzey Amerika Anne Sütü Bankası Birliği'nin (HMBANA) kurulmasıyla ABD, Kanada ve Meksika'da profesyonel bir yönetmelik oluşturuldu.

Sistem nasıl işliyor?

YURT dışında sistem şöyle işliyor: Donör anneden alınan süt 30 dakika süreyle 63 dereceye kadar ısıtılıyor. Bu sürenin sonunda hızla soğutularak 10 derecenin altına getiriliyor. Böylelikle anne sütü 15-45 derece arasında çok kısa bir süre kalıyor ve mikroorganizma çoğalma riski azalıyor. Anne sütü pastörize edildikten sonra donduruluyor ve isteyen hastanelere donmuş halde iletiliyor.