2000 yılından sonra emekli olan SSK ve Bağ-Kur iştirakçileri bilgisayar hatası yüzünden eksik emekli maaşı alıyor

2000 yılından sonra emekli olan SSK ve Bağ-Kur iştirakçileri bilgisayar hatası yüzünden eksik emekli maaşı alıyor

2001, 2002 ve 2003 yılları nisan aylarında Bağ-Kur ve SSK'dan emekli olup sayıları 350 bini bulan vatandaşımız hak ettiği emekli aylığını alamıyor. Çünkü devlet, Bağ-Kur'da gelir basamaklarını enflasyon ve gelişme hızı kadar artırmadı. SSK'da da bilgisayar sisteminde yasal düzenleme yapılmayınca 2000 sonrası emeklilerin maaşlarıyla eskiler arasında uçurum oluştu

Türkiye'de 2000 yılından sonra SSK ve Bağ-Kur'dan emekli olan yaklaşık 350 bin vatandaşımız bu tarihten önce emekli olanlara göre daha düşük maaş alıyor. Çünkü devlet bu tarihten sonra emekli olanlarda hesap hataları yaptı. Emeklilerin gelir basamaklarına yıllık Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) ve Gelişme Hızı'nın (GH) dahil edilmediği ortaya çıktı. Böylece 100 bin Bağ-Kur emeklisi 2000'den önce emekli olanlara göre daha düşük aylığa mahkum oldu. SSK'da yine 2000 yılından sonra bilgisayar sisteminde yasal düzenleme yapılmayınca yaklaşık 250 bin emekli hak ettiği emekli maaşına kavuşamadı.

17 Ağustos 1999 depremin enkazları bile kaldırılmadan dönemin Çalışma Bakanı Yaşar Okuyan'ın çabaları ile emekli aylıklarının hesaplanması sistemi değişti. Bu değişiklikle, sadece emeklilik zamanlarının ileriye atılması değil aynı zamanda emekli aylıklarının hesaplanması sistemi de yeniden şekillendirildi.

Getirilen yeni sistem Bağ-Kur için bir önceki yıllık TÜFE ve GH'ye göre artırılmış Bağ-Kur gelir tablolarına dayanıyordu. Kısaca bir önceki yılın enflasyonu ne kadar artmış ise Bağ-Kur gelir tabloları da aynı oranda artırılıyordu. Ayrıca GH kadar da artış sağlanarak emekli aylıkları da bu gelir tablolarına göre oluşturulacaktı.

Problem nasıl doğdu

Fakat, 2001, 2002 ve 2003 yılları nisan aylarında Bağ-Kur gelir basamakları TÜFE ve GH kadar artırılmayınca eski aylıklar, yeni bağlanan aylıklardan daha yüksek oldu. Çünkü, eski bağlanan aylıklar her ay TÜFE oranı kadar artarken, gelir basamakları yıllık TÜFE ve GH kadar artırılmayınca aynı basamaktan emekli olan aynı süre prim ödemiş olanlara bağlanan emekli aylıkları arasında uçurum oluştu. Aynı Kanun ile (4447) SSK'lılar içinde emeklilik zamanları ötelendi ve emekli aylıklarının hesaplanması sistemi tamamen değiştirildi. Getirilen yeni sistem sonrasında sadece son 10 veya 5 yılın değil tüm yılların primleri emekli aylıklarını belli edecekti.

Bilgisayar sistemi için yasal düzenleme yapılmayınca SSK'nın bilgisayarı 22 yıl tavandan prim ödemiş birisine bile en düşük aylığı bağlamaya başladı. Kısaca 2000 ve sonrasında bağlanan emekli aylıkları hem de SSK'da hem de Bağ-Kur'da adaletsiz bir durumu ortaya çıkardı.

Bağ-Kur'daki adaletsizlik

Bugün Bağ-Kur'dan 2000 yılı sonrası emekli olan yaklaşık 100 bin vatandaşımızı ilgilendiren skandalı ortaya koyuyoruz. Yarın SSK'da yaşanan benzer sorunun nasıl 250 bin emeklimizi mağdur ettiğini açıkla-yacağız. Okurlarımızdan Van'da emniyet görevlisi olarak çalışan Mehmet Solak'ın babası Bağ-Kur'dan 12. basamaktan Aralık 2002 ayında 6 bin 85 prim ödeme gün sayısı ile emekli olmuş ve halen emekli aylığı olarak 280 milyon lira alıyor. Aynı köyden Mehmet Sağdıç ise aynı basamaktan (12. basamak) 5 bin 711 gün ile Ocak 2001'de emekli olmuş ve 310 milyon lira aylık alıyor. Her iki Bağ-Kur emeklisi karşılaştırıldığında, fazla süre prim ödeyenin daha düşük, daha az prim ödeyenin ise daha yüksek emekli aylığı aldığı görülüyor. Sebebi ise her yıl nisan ayında bir önceki yılın enflasyon oranı (TÜFE) ve GH kadar artırılmayan gelir tablolarından kaynaklandı. Hatta maaşlar arasında o kadar fark oldu ki Mehmet Solak'ın babasının durumu gibi daha fazla süre prim ödeyen daha az emekli aylığı almaya başladı. Basamakları aynı olan emekliler arasında öyle uçurumlar var ki aynı basamaktan emekli olsalar bile birisi diğerinden daha fazla süre prim ödemiş olduğu halde sonra emekli olan daha emekli aylığı elde ediyor. İki Bağ-Kur'lu düşünün ikisi de 12. basamaktan emekli olmuş ikisinin de prim ödeme süresi 25 tam yıl ve aylık bağlama oranları da yüzde 65. Ancak bunlardan birisi Mehmet Bey 01.04.2000 tarihinde emekli olmuş diğeri Ahmet Bey 01.04.2002'de emekli olmuş. Bakalım emekli aylıkları aynı olacak mı?

Mehmet Bey'in durumu

25 yıllık prim ödeme sonrasında 12. basamaktan yüzde 65 aylık bağlama oranı ile 01.04.2000 günü kendisine emekli (yaşlılık) aylığı bağlanan Mehmet Bey'e, o tarihte geçerli gelir tablosunun 12. basamağının gelir tutarı olan 142 mil-yon 501 bin 938 liranın yüzde 65'i kadar 92 milyon 626.260-TL. aylık bağlanmıştır.

Bu emeklinin aylığı 2000'den itibaren her ay TÜFE kadar artmış ve ayrıca 2003 Ocak ayında verilen 100 milyon liralık sosyal destek ödemesi ile birlikte bugün için 381 milyon 771 bin 117 liraya ulaşmıştır.

Ahmet Bey'in durumu

25 yıllık prim ödeme sonrasında 12. basamaktan yüzde 65 aylık bağlama oranı ile 01.04.2002 günü kendisine emekli (yaşlılık) aylığı bağlanan Ahmet Bey'e, o tarihte geçerli gelir tablosunun 12. basamağının gelir tutarı olan 263 mil-yon 981 bin 982 liranın yüzde 65'i kadar 171.588.288 liradan aylık bağlanmıştır. Bu emeklinin aylığı 2002 yılının Mayıs ayından itibaren her ay TÜFE kadar artmış ve ayrıca 2003 Ocak ayında verilen 100 milyon liralık sosyal destek ödemesi ile birlikte bugün için 305 milyon 375 bin 176 liraya ulaşmıştır. Görüldüğü üzere her iki Bağ-Kur'lu da eşit olduğu halde bağlanan aylıklar arasında bir emekli için önemli sayılacak kadar fark var.

Sigorta primine ve aylıklara esas olan gelir

Madde 50: Bu kanuna göre sigortalıların ödeyecekleri primler ve bağlanacak aylıklarının hesabında, yirmidört basamaklı gelir tablosu uygulanır. Tabloda yer alan gelir basamakları, her yıl nisan ayında ilk olarak bir önceki yılın aralık ayı ile ondan önceki yılın aralık ayına göre Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) tarafından açıklanan en son temel yıllı kentsel yerler Tüketici Fiyatları Endeksi'ndeki değişim oranı kadar, ikinci olarak bir önceki yılın Gayrisafi Yurtiçi Hasıla sabit fiyatlarla gelişme hızları kadar artırılarak belirlenir.

Yukarıdaki madde gereğince, 2000 yılı Nisan ayında bir önceki yılın enflasyonu ve GH kadar artırılan Bağ-Kur Gelir Tablosu 2001 yılı nisan ayında, 2002 yılı nisan ayında ve 2003 yılı nisan ayında 4447 Sayılı Kanun gereğince getirilen sisteme göre artırılmamıştır.

Bazı yıllar artırım biri nisan ve diğeri temmuz olmak üzere ikiye bölünmüş bu nedenle de nisan ile haziran ayları (dahil) arasında emekli olanlar daha da mağdur edilmişlerdir.

Aşağıda 24 basamaktan oluşan Bağ-Kur Gelir Tablosu'nun sadece 12. Basamağı için hesaplanmış 4447 Sayılı Kanun gereğince olması gereken gelir basamakları ile gerçekleşen gelir basamakları görülmektedir. Tablodan da görüleceği üzere emekli aylıklarının hesaplanmasında baz alınan gelir tutarları olması gereken rakamların çok altındadır ve bu nedenle Bağ-Kur emeklilerinin aylıkları giderek azalmaktadır.

Akşam