Pos tefeciliğinde altın vurgunu

Ayfer ARSLAN

"1 yılda 3 kez, dönem borcunun yüzde 50'sini ödeyenlerin kredi kartı nakit çekime kapatılır" kararı, tefeciliği patlattı. POS tefeciliği, KDV'den muaf olduğu için genellikle altın üzerinden yapılıyor. BKM Genel Müdürü Soner Canko, POS tefeciliği, kuyum ve kontörden sonra oto galerilere de sıçradı" diyor

Kredi kartında bir yılda üç kez dönem borcunun yarısını ödeyenlerin kartının nakit çekime kapatılması son 2 yılda POS tefeciliğini patlattı. 2011 yılında kart kullanıcılarını disipline etmek amacıyla hayata geçirilen BDDK düzenlemesi bir anlamda ters teperken, nakite sıkışan vatandaş soluğu adeta banka şubesi gibi çalışan POS tefecilerinde aldı. Özellikle altın ve kontür satışında KDV'nin olmayışı nedeniyle bu sektörlerde POS'ların amaç dışı kullanımı daha yoğun olarak gözleniyor. Son 2 yılda 15 bin üye işyerinin POS cihazının işleme kapatıldığını belirten Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü Dr. Soner Canko, "POS'lardan gerçekleşen işlemlerin ne kadarının gerçek alışveriş veya sahte işlem olduğunun tespit etmek zor. Ancak milyarlarca liralık bir işlemden bahsedebiliriz" dedi. Son aylarda oto galericileri arasında da bu tip işyerlerine rastladıklarını anlatan Canko, "Mücadelemiz sürüyor. Kart kullanıcıları yanlış bilgiler ile yanıltılıyor ve yüksek maliyetlere katlanmak zorunda kalıyor. Tüketicilere tavsiyem bu tür işyerlerine itibar etmesinler. Bunlar hem illlegal çalışıyor hem de 'düşük faizle' borcunuzu yapılandırıyoruz' diye tüketicileri kandırıyor" dedi.

ÇARK NASIL İŞLİYOR

- Kredi kartı borcunu ödeyemeyen veya nakite ihtiyacı olan tüketici POS tefecilerine başvurur.

- POS tefecisi kart borcunun tutarını öğrenir.

- POS tefecisi borç tutarını internetten öder veya tüketicinin nakit ihtiyacını karşılar.

- Tefeci ödenen borcun üzerinden belli bir komisyon karşılğında toplam tutarı POS'tan 12 ay taksitli alışveriş gibi çeker.

- işyeri sahte belge ile mal satmış gibi gösterir.

KARTLARLA 88.8 MİLYAR LİRA HARCADIK

- İlk 3 ayda kartlı harcamalar ne kadar arttı?

Kredi kartı ile yapılan alışverişler bu yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21 artışla 88.8 milyar liraya ulaştı. Kredi kartı ile taksitli alışveriş hacmi ise aynı dönemde yüzde 38 artışla 24.3 milyar liraya ulaştı. İlk çeyrekte bir başka çarpıcı gelişme ise banka kartının alışverişteki kullanımında gözleniyor. Geçen yıl ilk çeyrekte banka kartlarıyla 3.3 milyar liralık alışveriş yapılırken bu yıl aynı dönemde bu rakam 5 milyar liraya yaklaştı. Nakit çekimde ise işlem adedi düşerken, işlem hacmi ilk çeyrekte yüzde 24 oranında arttı.

TEMASIZ ÖDEMELER %60 ARTTI

- İlk 3 ayda en çarpıcı gelişme hangi alanda oldu?

Banka kartı ve temassız ödemelerdeki artış dikkat çekici. Artık insanlar 35 liranın altındaki ödemelerde temassız kartları tercih etmeye başladı. İlk çeyrekte temassız kredi kartları yüzde 65 artışla 2.7 milyon adete ulaştı. Banka kartları da artık mikro ödemelerde önemli bir ödeme aracı haline geldi.

KİŞİDEN KİŞİYE PARA TRANSFERİ

- Dijital cüzdana ilgi nasıl?

20 Haziran'da 1. yılı doluyor. Yıl sonuna kadar 1 milyon üyeye ulaşmayı hedefliyoruz. Önümüzdeki aylarda BKM olarak kişiden kişiye para transferini başlatacağız. Yani banka veya kredi kartınızdan arkadaşınızın kartına para gönderebileceksiniz.

İYİ NİYETLİ GİRİŞİMLER BANKALARI VURDU

- Kart aidatı şikayetlerine çözüm olarak bankalar aidatsız kart çıkaracak...

Bankaların bir takım iyiniyetli yaptığı girişimler bence bankaları vurdu. Eğer bu iş ilk 2007 ve 2008 yılında ilk ortaya çıktığında bankalar çok sağlam durup bu ücretler budur alacağız deseydi bu iş bu noktaya gelmezdi. Ama bankalarımız müşteriye esnek ve iyi davrandı. İtiraz edenlerin itirazları kabul edildi. Alışveriş sözü verenden aidat alımmadı. Operasyonel olarak yönetimi çok zor. Elinizdeki kartı iptal edip yenisini gönderelim demenin bile bir maliyeti var. Önemli olan bu tartışmanın bitmesi. Müthiş bir enerji ve zaman kaybı. Karını iptal ettirmek isteyen kişi en az yarım saat telefonda bekliyor.

KARTLI ÖDEME SİSTEMLERİYLE 350 MİLYAR LİRALIK ALIŞVERİŞ KAYIT İÇİNE GİRDİ

- Kartlı ödemelerde büyüme potansiyeli nedir?

Türkiye'de 55 milyon kredi kartı var. Türkiye'de bankaların potansiyel müşteri sayısı ne? 45 milyon insan var. 18-20 milyon aralığında daha kredi kartı kullanabilecek, bankacılık yapabilir nüfus sözkonusu. Bizim derdimiz bunların kart sahibi olması. Mutlaka kredi kartı değil banka kartını aktif olarak kullanılması. 90 milyon banka kartlı müşteri var ama önemli kısmı aktif olarak kullanılmıyor. Çoğunlukla ATM'den para çekmek için kullanılıyor. Kartlı ödeme sistemleri sayesinde 350 milyar liralık kayıtlı bir ekonomi oluştu.