YÖK'ten ÖSS sistemine özeleştiri

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanvekili Prof. Dr. İsa Eşme, geçmişte ÖSS'yi en çok eleştirenlerden birinin kendisi olduğunu belirterek, "ÖSS'de çoktan seçmeli sorularla öğrencilerin analiz, bilgi, sentez ve değerlendirme yapabilme yeteneklerini ölçebilmek çok zor" dedi.

YÖK Başkanvekili Prof. Dr. İsa Eşme, Türkiye Özel Okullar Birliği'nin organizatörlüğünde Antalya Sheraton Otel'de dün başlayan ve bugün devam eden "AB Vizyonu-Türkiye'de Eğitim ve Özel Okullar" başlıklı sempozyumda konuştu. İlköğretimden yükseköğretime yönlendirme ve sınav sistemi konusunda konuşma yapan YÖK Başkanvekili Eşme, sempozyumun ilk gününde konuşan ve ÖSS sisteminin değiştirilip YÖK'ün kaldırılması gerektiği konusunda görüş belirten Dünya Bankası Türkiye Drektörü Andew Vorkink'e sert çıkarak, "Emriniz olur" cevabını verdi. Eşme, Dünya Bankası Türkiye Drektörü Vorking'e tarihi bir hatırlatmada bulunarak, şöyle seslendi:
"Ben bu kişiye biraz tarihi karıştırıp şu belgeyi bulmasını tavsiye ediyorum. Yıl 1961 Ankara Beşevler'de Yüksek Öğretmen Okulu kurulmuştur. Son derece başarılı bir model. Amerikalı bir eğitimci geliyor, 'Bu okulu derhal kapatın' diye talimat veriyor. O dönemin bakanı Hilmi İncesulu bildiğim kadarıyla. İncesulu'nun verdiği çok güzel bir cevap var. Lütfen onu arşivden bulsun. Günün birinde Hilmi İncesulu gibi bir bakan gelir, ona cevap verir."

Başkanvekili Eşme'nin bu açıklamalarına karşılık salonda bulunan katılımcıların "İncesulu ne cevap vermiş" şeklindeki soruları üzerine Eşme, İncesulu'nun "Türkiye Cumhuriyeti bağımsızdır. Kendi kararlarını kendisi verir. Bu ülke çok yoksul dönemlerinde Kurtuluş Savaşı kazanmıştır" şeklinde cevap verdiğini kaydetti.
Eşme, ÖSS sisteminin değiştirilip değiştirilmeyeceği konusunun, kendilerinin ihtiyaçları doğrultusunda gözden geçirileceğinin, şunun ya da bunun demesiyle olamayacağının altını çizdi. "Bugün liselerde sınıfta kalmak, sınıf geçmekten daha zor" diyen Eşme, ÖSS'de bir değişiklikten ziyade değişikliğin ortaöğretim ve yükseköğretimin bir bütünlük içerisinde ele alınarak yapılması gerektiğini ileri sürdü.

"ADAYLARIN KENDİLERİNİ İFADE ETME YETENEKLERİ ÖLÇÜLEMİYOR"
Prof. Dr. İsa Eşme, Fen-Edebiyat mezunu öğrencilerin öğretmen olabilmeleri için formasyon almalarına karşı olduklarını, Eğitim Fakültesi mezunlarının yarısından çoğunun öğretmen olamadığını belirterek, Bakan Çelik'in açıklamalarına karşı çıktı. Eşme, bu konuda şunları kaydetti:
"Eğitim fakültelerinden her yıl 40 bin mezun çıkıyor. Bunların çok az bir kısmı atanabiliyor. 'Fen-Edebiyat Fakültesi mezunları öğretmen olarak atanacak' gibi şeyler öğretmenlik mesleğine çok zarar verir. Bu anlamda bu sorunları çözmekle yükümlü olan yetkililerin öğretmen eğitimine önem vermeleri gerekir. Öğretmen eğitimine önem vermenin birinci koşulu da öğretmenliğin meslek olduğunun kabulü ile başlar."

Eşme, 2006 Mart ayında Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in başkanlığında bir toplantı daha düzenlenerek ÖSS sisteminin nasıl olması gerektiği ile ilgili konuların görüşüleceğini dile getirdi. Başkanvekili Eşme, Meslek Liselerinde okuyan öğrenci sayılarına ilişkin açıklamalarda da bulundu. Ancak hem Başkanvekili Eşme'nin hem de Milli Eğitim Bakanı Çelik'in kamuoyuna duyurduğu istatistiki rakamların birbirini tutmadığı görüldü. Bu konuya değinen Eşme, ifade edilen rakamlarda hile yapıldığını iddia etti. Eşme, Meslek Liseleri öğrenci sayılarının genel öğrenci içerisindeki oranının yüzde 3 oranında olmadığını belirterek, "Kime göre oran veriliyor. Tüm öğrencilere göre. Türkiye'nin nüfusuna göre oranlarsanız çok daha düşük çıkar. Bir meslek lisesi öğrencisinin az mı çok mu olduğunu açıklayabilmek için başka meslek lisesi öğrencilerine göre bunu oranlamak gerekir. 2004 yılı verilerine göre Endüstri Meslek Lisesi'nde 166 bin 181, Ticaret Liselerinde 109 bin, Kız Meslek Liselerinde 79 bin, İmam Hatip Liselerinde 59 bin 195'tir. Yani oran yüzde 2-3 değil. Yüzde 11.2'dir" diye konuştu. Eşme, yaptığı istatistiki veriler doğrultusunda ÖSS'de katsayı farklılığının olmaması halinde Meslek Liselerinden yalnızca İmam Hatip Lisesi mezunlarının sözel puan alan yerlere girebileceklerini öne sürdü.

Başkanvekili Eşme, konuşmasında ÖSS sisteminde neyi başarıp başaramadıkları konusunda özeleştiride bulunacağını ifade etti. Eşme, ÖSYM'nin Türkiye'nin en güvenilir kurumlarından biri olduğunu, ÖSS'nin asgari bilgi donanımına sahip adayları seçtiğini ve en donanımlı olanları belirlediğini söyledi. Eşme, kendisinin geçmişte bu sınavı çok eleştirenlerden birisi olduğunu da hatırlatarak şu çarpıcı açıklamalarda bulundu:
"ÖSS'de çoktan seçmeli sorularla öğrencilerin analiz, bilgi, sentez ve değerlendirme yapabilme yeteneklerini ölçebilmek çok zor. Bu bir gerçek. Adayın sözlü ve yazılı olarak kendisini ifade etme becerileri ölçülemiyor. Bu yetenekler yükseköğretimde önemlidir. Müfredat dışı okuma, sosyal ve öteki uğraşlar, değişik faaliyet ve projelere katılım, üniversiteye giriş sınavı açısından bir vakit kaybı olarak görülüyor. Bunların getireceği katkı ve zenginlik ölçülemiyor. Bütün bunlar doğru, bunu hepimiz biliyoruz."