AİHM Kararı: Zorla askerlik yaptırmak 'kötü muamele'

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, askerlik hizmetini yapmak istemeyen bir kişiye zorla askerlik yaptırılmak istenmesini 'kötü muamele' olarak niteleyerek, Türkiye'yi mahkum etti.

Türkiye'de, 'vicdani ret' gerekçesiyle askerlik yapmayı reddettiği için birçok kez hapis cezasına çarptırılan Osman Murat Ülke isimli vatandaşın yaptığı başvuruyu değerlendiren Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) "Türkiye'nin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) kötü muamelenin yasaklanmasıyla ilgili 3'üncü maddesini ihlal ettiği'' hükmüne vardı. Türkiye, karar gereği Ülke'ye, 11 bin avro tazminat cezası ödeyecek.

AİHM, "Savaş karşıtları Derneği" üyesi olduğu belirtilen Osman Murat Ülke tarafından 1998 yılında Strasbourg Mahkemesi'nde açılan davayı tamamladı. AİHM, davanın gerekçeli kararında, Osman Murat Ülke'nin, "vicdani ret'' itirazına ilişkin bir hüküm vermezken, başvuru sahibinin defalarca aldığı cezalar yüzünden "acı çektiği'' gerekçesiyle, Türkiye'nin insan hakları ihlalinde bulunduğu görüşüne vardı.

Kararda, "Askerlik hizmeti yapmak istemeyen davacıya yönelik muameleler insan onurunu küçük düşürücü ve AİHS'nin işkence ve kötü muameleyle ilgili maddesine aykırıdır" hükmü yer alıyor.

'VİCDANİ RED'DE İLK MAHKUMİYET

AİHM tutanaklarında davacı Ülke'nin, üniforma taşımayı reddettiği gerekçesiyle 1995-1999 yılları arasında toplam 701 gün hapis yattığı, şu anda aranmakta olduğu, gizli yaşadığı için resmi evlilik yapamadığı ve doğan çocuğunu dahi tanıyamadığı bilgileri yer alıyor. Kararla AİHM, Türkiye'yi ilk kez vicdani ret konusunda mahkum etti.

AİHM, AİHS'nin özgürlük ve güvenlik hakkıyla ilgili 5'inci, özel ve aile yaşamına saygı ilkesiyle ilgili 8'inci ve din ve inanç özgürlüğünün korunmasına ilişkin 9'uncu maddeden yapılan başvuruları ise reddetti.

'DÜZENLEME YAP' MESAJI

Kararda ayrıca felsefi görüşlerinden ötürü askerlik hizmeti yapmayı reddedenlerle ilgili olarak Türk yasalarının yetersiz olduğu ve konunun sadece askeri kanunlarla çözümlenemeyeceği vurgulandı. Ankara'ya konuyla ilgili yasal düzenleme yapması için çağrıda bulunulan kararın, benzer davalara 'örnek' oluşturması bakımından önemli olduğu belirtiliyor. Türkiye'nin yasal düzenleme yapmaması halinde AİHM'ye gelecek bu tür davaların sistematik olarak Ankara'nın aleyhinde sonuçlanma riski bulunuyor

yenişafak