Zorunlu askerlik yerine zorunlu kamu hizmeti
AİHM'nin, "vicdani retçi" Osman Murat Ülke hakkında verdiği karar doğrultusunda, Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecinde zorunlu askerlik hizmetine alternatif olarak zorunlu kamu hizmetinin gündeme geleceği belirtiliyor
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin vicdani retçi Osman Murat Ülke hakkında verdiği karar zorunlu askerlik hizmeti tartışmalarını yeniden başlattı. AİHM kararı doğrultusunda, Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecinde zorunlu askerlik hizmetine alternatif olarak zorunlu kamu hizmetinin gündeme geleceği belirtiliyor.
AİHM, 25 Ocak 2006 tarihinde ülke ile ilgili verdiği kararda, "Mahkeme bununla bağlantılı olarak Türk mevzuatında askeri üniformayı vicdani veya dini sebeplerle giymeyi reddedenler açısından herhangi özel bir hükmün bulunmadığını kaydeder. Görünüşe göre konuyla ilgili uygulanabilir hükümler bir üst tarafından verilen emre itaat etmemeyi suç olarak düzenleyen Askeri Ceza Kanunu'nun konuyla ilgili hükümleridir. Söz konusu yasal çerçeve bireyin inançları nedeniyle askerlik hizmetini yapmayı reddetmesinden kaynaklanacak durumları karşılamak açısından yeterli bir yol sağlamamaktadır" ifadelerine yer verdi. AİHM'in bu kararının ardından zorunlu askerlik hizmeti yerine geçecek hizmet konusunda yasal düzenleme yapılması gerektiğine dikkat çekiliyor.
AB'DE ALTERNATİFİ VAR
AB üyesi ülkelerin bazılarında zorunlu askerlik hizmeti kaldırıldı. İngiltere, Lüksemburg ve İzlanda'da zorunlu askerlik hizmeti bulunmuyordu. 1997 yılında Hollanda, 1998 yılında Belçika, 1999 yılında Fransa ve son olarak 2005 yılında İtalya zorunlu askerlik hizmetini kaldırdı. AB üyesi diğer ülkelerde ise zorunlu askerlik hizmeti yapmak istemeyenler için alternatifler bulunuyor.
Almanya'da 9 ay zorunlu askerlik yükümlülüğü bulunurken bunu yapmak istemeyenler için 10 ay zorunlu kamu hizmetinde bulunma yükümlülüğü hakkı tanınıyor. Portekiz'de 4 ay zorunlu veya 7 ay kamu hizmeti, Finlandiya'da 8,5 ay zorunlu veya 13 ay kamu hizmeti, Danimarka'da 4-12 ay zorunlu veya 4-13 ay kamu hizmeti zorunluluğu bulunuyor. Yunanistan da 12 aylık zorunlu askerlik süresi karşılığında 13 ay zorunlu kamu hizmeti alternatifini öngörüyor.
ANKARA
ÇİFTE VATANDAŞLARIN DURUMU
Türkiye, yurtdışında yaşayan çifte vatandaşların bulundukları ülkelerde yaptıkları askerlik hizmetlerini kabul ediyor. Türkiye, askerlik mükellefiyeti bulunmayan ülkelerde yapılan askerlik hizmetini ise askerlik mükellefiyetinden saymıyor. Bu kapsamda zorunlu askerlik hizmetini kaldıran Hollanda, Belçika, Fransa ve İtalya'daki Türk vatandaşlarının Türkiye'de askerlik yapmaları zorunluluğu bulunuyor. Almanya, Danimarka, Finlandiya ve İsveç gibi ülkelerde zorunlu askerlik hizmeti yerine zorunlu kamu hizmeti yükümlülüğü ile askerlik yapılabildiği için Türkiye bu ülkelerde zorunlu kamu hizmetinde çalışanları da askerliklerini yapmış sayıyor.
'AİHM'nin kararı kişisel'
Milli Savunma Bakanlığı AİHM tarafından verilen 'vicdani red' kararının, özel durumu yansıtan kişisel bir karar olduğu bildirildi. Bakanlık tarafından yapılan açıklamada, "Kanunlar gereği, her erkek Türk vatandaşı askerlik hizmetini yerine getirmekle yükümlüdür" denildi. AİHM'nin Osman Murat Ülke hakkında verdiği kararın özel durumu yansıttığının belirtildiği açıklamada, kararın zorunlu askerlik hizmetini kaldırmadığı kaydedildi.
yenişafak