Memurlar, Gezi Parkını gerekçe göstererek iş bırakabilir mi?

Memurların hangi durumlarda iş bırakabileceği yani bir anlamda greve katılabileceği 4688 sayılı Kanunda düzenlenmiştir.

Kanunun ilgili maddesi şu şekildedir:

Sendika üyelerinin ve yöneticilerinin güvencesi

Madde 18- Kamu görevlileri, iş saatleri dışında veya işverenin izni ile iş saatleri içinde sendika veya konfederasyonların bu Kanunda belirtilen faaliyetlerine katılmalarından dolayı farklı bir işleme tabi tutulamaz ve görevlerine son verilemez.

MADDENİN AÇIKLAMASI

1- Kamu görevlileri iş saatleri dışında sendikal eylemlere katılabilir.

2- İş saatleri içinde eyleme katılabilmesi için işverenin izni gerekmektedir. Ancak çoğu mahkeme kararında, maddedeki bu sınırlamaya bakılmamaktadır. Yani işverenin izni olsun veya olmasın sendikal greve katılan memura verilen disiplin cezası iptal edilmektedir.

3- İş saatlerinde greve katılan memura disiplin işlemi uygulanmaması için, eylemin 4688 sayılı Kanunda belirtilen faaliyetlerden olması gerekmektedir. 4688 sayılı Kanunda sendikaların yapabilecekleri eylemler ise Kanunun 19. maddesinde tek tek sayılmıştır. Aşağıda ilgili maddenin tam metnine yer verilmiştir. Görüleceği üzere maddelerin tümü memurların özlük haklarına ilişkindir.

4- 19. maddedeki sınırlamadan dolayı,
a- Bir memurun kamu düzenini bozmamak kaydıyla, toplantı, gösteri ve yürüyüşlere katılması ilgili mevzuatı doğrultusunda yasaldır.
b- Ancak bir memurun, kamu personeliyle doğrudan ilgisi olmayan bir olaydan dolayı, işe gelmemesi veya geç gelip erken ayrılarak mesaiye uymaması, sendikal bir hak değildir. Bu konuda idare tarafından açılacak bir soruşturma üzerine verilecek bir disiplin cezasını yargı iptal etmeyebilir.

Sendika ve konfederasyonların yetki ve faaliyetleri

Madde 19 - (Değişik fıkra: 04.04.2012 - 6289 S.K./14. md.)(*) Kamu görevlileri sendikaları ile konfederasyonlar, bu Kanundaki hükümler çerçevesinde, toplu sözleşme görüşmelerinde taraf olmaya yetkilidir.

Sendika ve konfederasyonlar kuruluş amaçları doğrultusunda toplumsal cinsiyet eşitliğini gözeterek aşağıdaki faaliyetlerde bulunabilirler:(***)

a) (Değişik bent: 04.04.2012 - 6289 S.K./14. md.)(*) Genel olarak kamu personelinin hak ve ödevleri, çalışma koşulları, yükümlülükleri, iş güvenlikleri ile sağlık koşullarının geliştirilmesi konularında görüş bildirmek ve toplu sözleşmenin uygulanmasını izlemek üzere yapılacak çalışmalara temsilciler göndermek.

b) Devlet personel mevzuatında kamu görevlilerinin temsilini öngören çeşitli kurullara temsilci göndermek.

c) Verimlilik araştırmaları yapmak, sonuçlarla ilgili raporlar düzenlemek, önerilerde bulunmak ve işverenlerle bu konularda ortak çalışmalar yapmak.

d) Üyelerin mesleki yeterliliklerinin artırılması ve sorunlarının çözülmesi ile sendikal faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik kurs, seminer ve sosyal amaçlı toplantılar düzenlemek, bilimsel çalışmalar yapmak ve yayınlarda bulunmak.

e) Üyelerin ortak ekonomik ve sosyal hak ve menfaatleri ile personel hukukunu ilgilendiren konularda ilgili kurumlara ve yetkili makamlara sunulmak üzere çalışmalar yapmak ve öneriler getirmek.

f) Üyelerin idare ile ilgili doğacak ihtilaflarında, ortak hak ve menfaatlerinin izlenmesinde veya hukuki yardım gerekliliğinin ortaya çıkması durumunda üyelerini veya mirasçılarını, her düzeyde ve derecedeki yönetim ve yargı organları önünde temsil etmek veya ettirmek, dava açmak ve bu nedenle açılan davalarda taraf olmak.

g) Üyeleri ve ailelerinin yararlanmaları için hizmet amacıyla, eğitim ve sağlık tesisleri, dinlenme yerleri, misafirhane, spor alanları ve benzeri yerler ile kitaplık, kreş, yuva ve huzur evleri, yardımlaşma sandıkları kurmak ve yönetmek ile herhangi bir bağışta bulunmamak kaydı ile üyeleri için kooperatifler kurulmasına yardım etmek ve nakit mevcudunun yüzde onundan fazla olmamak kaydıyla bu kooperatiflere kredi vermek.(**)

h) (Değişik bent: 04.04.2012 - 6289 S.K./14. md.)(*) Yangın, su baskını, deprem gibi tabii afetlerin vukuunda, gerektiğinde üyelik şartı aranmaksızın nakit mevcudunun yüzde onunu aşmamak kaydıyla afete uğrayan bölgelerde konut, sağlık ve eğitim tesisleri yapılması amacıyla kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ile kamu kurum ve kuruluşlarına ayni ve nakdi yardımda bulunmak, afete uğrayan bölgelerde konut ve sağlık tesisleri yapmak.