Rize'de çaya alternatif, kayın mantarı

Rize'nin Fındıklı ilçesinde, kaymakamlık ve ziraat odası tarafından yürütülen program kapsamında kayın mantarı üretilmeye başlandı. Rize'de ana geçim kaynağı olan çayın yanında son dönemlerde kivi üretimine başlanmıştı. Zor coğrafi şartlardan dolayı farklı geçim kaynaklarına yönelen yöre halkı, kayın kütüğü üzerinde üretilen "kayın mantarı" ile yeni bir geçim kaynağı oluşturuyor.

Proje koordinatörü ve Fındıklı Ziraat Odası'nda görevli Ziraat Mühendisi Sibel Güven, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Fındıklı'da kayın mantarı üretimine 60 üretici ile 2 binin üzerinde kütükle başladıklarını söyledi.

Kayın mantarının proteini yüksek, lezzetli bir ürün olduğunu ifade eden Güven, iki aylık eğitim çalışması sonucunda uygulama aşamasına geldiklerini anlattı.

Yaklaşık 45 üreticiyle eğitimleri tamamladıklarını belirten Güven, "Uygulama aşamasında 15 üretici de aramıza katıldı ve sayı 60'a ulaştı. Bu sayının daha da artması için vatandaşların ayağına giderek mantar üretimini anlatıyoruz. Daha önce Rize genelinde birkaç noktada denendi fakat bu kadar kapsamlı üretime ilk kez geçildi. Kayın kütüğü üzerinde üretilen mantarla bölgenin geçim kaynağı olan çay, fındık ve kiviye rakip olarak ek gelir sağlamayı amaçlıyoruz" ifadelerini kullandı.

Kayın mantarının daha önce Artvin Orman Bölge Müdürlüğü öncülüğünde Şavşat, Yusufeli ve Hopa'da yetiştirildiğini, ürünü Rize'de yaygınlaştırmak istediklerini dile getiren Güven, şöyle devam etti:

"Kayın ağacı kütüğünün üst kısmından 3-4 santimetrelik kısmı keserek ayırıyoruz. Kütüğe mantarın tohumunu döküyoruz. Bu işlemi elimizle ve çok hassas şekilde gerçekleştiriyoruz. Yüzeyi tamamen kapladıktan sonra üzerine çok ince odun talaşı döküyoruz, su ile nemlendirip etrafına pamuk yerleştiriyoruz. Kestiğimiz parçayı üzerine çakıyoruz. Bunu yaparken tohumların sıkışıp çatlamamasına dikkat etmek zorundayız. Daha sonra erittiğimiz mumu kesik bölgenin etrafına sürüyoruz. Kütüğü nemlendirip siyah bir poşetin içine yerleştirerek ağzını sıkı şekilde kapatıyoruz."

Bir ay sonra poşet açıldığında kütüğün çevresinde beyaz bir tabakanın oluştuğunun gözlemlendiğini ifade eden Güven, "15 gün sonra mantarların boşluklardan çıktığını göreceğiz. Hava sıcaklığının 8 ile 24 derece arasındaki yerlerde kütüklerdenn 15 günde bir ürün almaya devam edeceğiz. Bu işlem kütük çürüyünceye kadar sürecek. Kütüğün nem alabilmesi için yaklaşık 2-3 santimetre toprağa gömülü olması ve toprağın nemli tutulması gerekir" dedi.

Bölgenin coğrafi yapısı itibariyle doğal üretim yapma çabası içerisinde olacaklarını vurgulayan Güven, "Yörenin coğrafi şartlarını avantaj olarak kullanarak en kaliteli kayın mantarını üreteceğiz. Ürünümüz kaleteli olduğu takdirde piyasada pazar sıkıntısı yaşamayız" şeklinde konuştu.

Güven, mantarın farklı ağaç türlerine ait kütüklerde de yetişebileceğini belirterek, "Her ne kadar kayın mantarı olarak kayın kütüğünde üretilse de ticari olarak kavak kütüklerinde de üretilebiliyor. Ayrıca vatandaşlar kendi ihtiyaçlarını karşılamak için meşe, ıhlamur, Kızılağaç kütüklerini de kullanabilir" dedi.

-"Maliyeti oldukça düşük"-

Fındıklı Kaymakamı Enver Yılmaz ise ilçede kayın mantarı yetiştiriciliğinin yaygınlaşması için çalıştıklarını, Fındıklı'nın mantar üretiminde öncü ilçe olabileceğini, bu konuda halkı teşvik ettiklerini söyledi.

Fındıklı Ziraat Odası'nın öncülük ettiği kayın mantarı yetiştirme projesini Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün desteklediğini ifade eden Yılmaz, şunları belirtti:

"Kayın mantarı vatandaşlardan kabul gördü. Elde kalma gibi durumu yok. Aynı zamanda kurulum maliyeti de oldukça düşük. Üretimin yaygınlaşması konusunda sadece bizim desteğimiz yetmiyor. Vatandaşın da girişimde bulunması gerekiyor. Kayın mantarı üreticilerinin birlikte hareket etmeleri için birlik kurmaları lazım. Birlikte çeşitli projeler yapıp, bakanlığın destek ve hibelerinden faydalanmalı