Memurların, kooperatif yönetimlerinden istifası gerekiyor

650 sayılı KHK ile, 657 sayılı Kanunun 28. maddesinde yapılan düzenleme

"Memurlar Türk Ticaret Kanununa göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları görevler hariç). (Ek cümle: 08/08/2011 - 650 S. KHK./38. md.) Memurlar, mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamaz; gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir işyerinde veya vakıf üniversitelerinde çalışamaz.

(Değişik fıkra: 08/08/2011 - 650 S. KHK./38. md.) Memurların üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve kanunla kurulmuş yardım sandıklarının yönetim, denetim ve disiplin kurulları üyelikleri görevleri, özel kanunlarda belirtilen görevler ile kurumundan izin alınmak kaydıyla yapılan insani ve sosyal amaçlı gönüllü çalışmalar bu yasaklamanın dışındadır."

Anayasa Mahkemesinin 2011/113 Esas, 2012/108 Karar Sayılı kararı (01.01.2013 tarih ve 28515 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır)

Anayasa Mahkemesi E: 2011/113 sayılı kararıyla, 650 sayılı KHK ile 657'de yapılan değişiklikleri iptal etmiştir. İptal sonrasında yasama organına düzenleme yapması için 6 ay süre tanınmıştır. İptal kararı, 1/1/2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmış ve yeni bir kanuni düzenleme yapılmadığı için de, 1/7/2013 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

Anayasa Mahkemesi kararı sonrasında maddenin yeni hali

Madde 28: Memurlar Türk Ticaret Kanununa göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları görevler hariç). (Ek cümle: 08/08/2011 - 650 S. KHK./38. md.) Memurlar, mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamaz; gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir işyerinde veya vakıf üniversitelerinde çalışamaz.

(Değişik fıkra: 08/08/2011 - 650 S. KHK./38. md.)(*) Memurların üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve kanunla kurulmuş yardım sandıklarının yönetim, denetim ve disiplin kurulları üyelikleri görevleri, özel kanunlarda belirtilen görevler ile kurumundan izin alınmak kaydıyla yapılan insani ve sosyal amaçlı gönüllü çalışmalar bu yasaklamanın dışındadır.

Eşleri, reşit olmayan veya mahcur olan çocukları, yasaklanan faaliyetlerde bulunan memurlar bu durumu 15 gün içinde bağlı oldukları kuruma bildirmekle yükümlüdürler.

Kooperatiflere yönetim ve denetim kurulu üyesi olma imkanı tanıyan madde şuan yok

Memurlar; yapı, kalkınma ve tüketim kooperatiflerinde yönetim, denetim kurulu üyesi olabilmektedir. Yine kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve kanunla kurulmuş yardım sandıklarının yönetim, denetim kurulllarında da üye olabilmektedir. Buna cevaz veren madde, 657'in 28. maddesinin ikinci fıkrasındaki hüküm idi. 650 sayılı KHK ile yapılan düzenleme öncesinde de 28. maddede de benzer bir hüküm yer alıyordu. Ancak 650 sayılı KHK bu fıkradaki kapsamı genişletti ve "kurumundan izin alınmak kaydıyla yapılan insani ve sosyal amaçlı gönüllü çalışmaların" bu yasaklamanın dışında olduğunu ekledi. Ancak 2. fıkranın bütünü değiştiren bu yeni düzenleme yetki kanunu kapsamına girmediğinden Anayasa Mahkemesince iptal edilmiş ve şuan memurlara bu imkanı tanıyan düzenleme bulunmamaktadır. Burada şu hususu da belirtmek gerek: Anayasa Mahkemesinin bu düzenlemeyi iptal etmiş olması, iptal önceki hükmü yeniden ihdas etmez.

Bu nedenle, 1 Temmuz 2013 itibariyle, kooperatif ve yardım sandıklarının yönetim, denetim ve disiplin kurullarında görev alan memurların istifa etmesi gerekmektedir. Ta ki, yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar. Memurun istifa etmemesi ve bu durumun bir şikayet konu olması halinde ise kişiler hakkında disiplin cezası uygulanabilecektir.