Türkiye Bor'da liderlik tahtına oturdu

Dünyada “borun patronu” Türkiye'nin, bu zenginliği işlemeden ihraç ettiğini söyleyen şehir efsanesi çöktü. Bor alanında katma değerli ürünlere ağırlık veren Eti Maden ürettiği katma değerli ürünlerle dünya bor pazarında söz sahibi olan ABD'li Rio Tinto'nun tahtına oturmayı başardı. Eti Maden'in piyasada ağırlığını hissettirmesiyle Rio Tinto'nun pazar payı 2012 itibariyle yüzde 23'lere kadar gerilerken borun Türk patronu yüzde 46 pazar payıyla rakibini ikiye katladı. Bor gerçeğini Türkiye'de bor üretiminde tek yetkili kuruluş olan ETİ Maden'in Genel Müdürü Orhan Yılmaz'a sorduk. Dünya bor pazarının yüzde 40'ının 2005 yılında ABD'li maden devi Rio Tinto firmasına ait olduğunu hatırlatan Genel Müdür Yılmaz, 2012 yılı itibariyle yüzde 46 pazar payıyla Eti Maden'in ABD'li Rio Tinto'nun payını ikiye katladığını ifade etti. Yılmaz, Rio Tinto'nun pazar payının 2012 itibariyle yüzde 23'lere kadar gerilediğini belirterek, “ Rio Tinto, bugün dünyanın en büyük maden firması olup, tek başına dünya maden üretiminde yüzde 12.5'lik pay ile birinci sırada yer alıyor. Türkiye'nin tüm maden üretiminin dünya üretiminde yüzde 0.9'luk paya sahip olduğu dikkate alınırsa Rio Tinto'nun büyüklüğü anlaşılıyor. Rio Tinto, en son dünyanın en büyük alüminyum üreticilerinden Kanadalı Alcan'ı 38.1 milyar dolara satın alarak boksit madenciliği ve alüminyum üretimi konusunda dünyanın en büyük şirketini oluşturdu. Rio Tinto karşısında pazar payımızı Ar-Ge'ye önem vererek büyüttük” dedi. Boru artık işleyerek sattıklarını ve 5 yıllık bir çalışma sonucu bordan yeni bir ürün elde ettiklerini anlatan Yılmaz, söz konusu ürünün demir-çelik sektöründen büyük talep gördüğünü açıkladı. Pazara 3 ay önce sundukları ürünün 9 firma tarafından alındığını vurgulayan Yılmaz, ürünün çelik kalitesini artırırken, ark ocaklarından çıkan atıkların depolama maliyetlerini önemli ölçüde azalttığını ifade etti. ETİ Maden'in büyük bir araç parkına sahip olduğunu da dile getiren Yılmaz, yılda 100 milyon ton toprağın yerini değiştiren bir faaliyet yürüttüklerini kaydetti. Yılmaz, bu çerçevede 2008 yılında bir karar alarak yerli ekipman kullanmaya başladıklarını ve 5 yıl içinde 32 milyon liranın kasalarında kaldığını dile getirdi.

ETİ MADEN 9 yılda kârını 26 kat artırdı

Türkiye'nin bordan katma değerli ürün üretmediğine ilişkin görüşün bütünüyle yanlış olduğuna dikkat çeken Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ürettikleri 16 kimyasal bileşenin yüzde 97'sini 84 ülkeye ihraç ettiklerini açıkladı. Yıldız, Eti Maden'in ürettiği bileşenlerin cam, deterjan, seramik gibi sektörlerde kullanıldığını ve 9 yılda cirosunu 3.5 kat, kârını ise 26 kat arttırarak, 2012 yılında 434 milyon dolar kâr ettiğini vurguladı.