Merkez Bankası paranın serüvenini kitaplaştırdı
Türk Lirası’nın yeni simgesinin yer aldığı banknotlar için 60 milyon dolar harcayan Merkez Bankası, hayata yön veren paranın üretimden cebe girene kadar olan yolculuğunu kitaplaştırdı.
Banknotların ön ve arka yüzünün kültürel ve sanatsal unsurları içermesi için uzman grafikerler görev alırken, banknota dokunma hissi veren görsel unsurlar için de uzman sanatçılar elle oyma kalıplar hazırlıyor. Merkez, paranın baskıya hazırlık sürecinden dolaşıma girene kadar olan yolculuğunu şu ilginç bilgilerle anlattı: “Öncelikle banknotların basım ve dolaşımının düzenlenmesi için bir banknot baskı programı hazırlanıyor. Bu programla gelecek yıllarda üretilecek banknot adedi belirleniyor ve bu süreçte makroekonomik gelişmeler, emisyon hacmindeki değişmeler, banknotların yıpranma oranlar, banknot baskı kapasitesi, üretim ve yedek banknot politikaları gibi pekçok unsur gözönünde bulunduruluyor. Üretim sürecinden oluşan banknot üretiminin temel olarak baskı öncesi hazırlık, baskı ve baskı sonrası sonuçlandırma şeklinde üç aşaması bulunuyor.”
COĞRAFİ ÖZELLİKLER VAR
Tasarımların, banknot üretiminin üç ana baskı tekniğinden olan düz, çukur ve yüksek baskı tekniklerine göre gruplandırıldığı bilgisini verilirken şu detaylar aktarıldı: “Bu unsurlardan düz ve çukur baskı unsurlarının basımından kalıplar, yüksek baskı numaraların basımında ise numara baskı makineleri kullanılıyor. Bu doğrultuda banknot tasarımları üzerindeki çizgi, motif ve değişik karakterlerden oluşan zemin deseninin oluşturulması için düz baskı makineleri imal ediliyor. Banknota dokunma hissi veren diğer görsel unsurlar için de uzman sanatçılar tarafından çelik veya bakır kalıplara elle oyma ve asit yedirmeyle ana kalıp hazırlanıyor. Banknotların basımına geçilmesi için de kağıt, mürekkep ve çeşitli kimyasallarla solüsyon hazırlanıyor ve renk şablonları oluşturuluyor.”
ÖNCE BASKI SONRA SERİ
Bu aşamadan sonra baskı çalışmalarına geçiliyor. Tekniğine göre aşamalı olarak banknotlara ön, arka düz baskı ve ön, arka çukur baskı yapılıyor. Düz ve çukur baskı işlemleri tamamlanan banknot tabakalarına seri ve sıra numaraları basılıyor. Baskısı tamamlanan kağıt tabakaları da bir dizi kalite kontrol aşamasından geçiriliyor. Kontrol sürecinde kağıt tabakaları, temiz tabakalardan oluşan temiz grupla, temiz ve bozuk tabakaların karışımından oluşan karışık grup olarak iki gruba ayrılıyor. Temiz tabakalar kesim makinesinde kesilerek küpür haline dönüştürülüyor.”