'Medeni Kanun erken evliliği destekliyor'

DAMLA YUR

Medeni Kanun erken evliliği destekliyor'

Siirt'te 11 yaşındayken resmi olmayan nikahla evlendirilen ve geçtiğimiz hafta odasında ölü bulunan Kader Erten'in 'acı' dolu 14 yıllık yaşamı ve ardından paylaşılan veriler erken yaşta evlilikler konusunda Türkiye'nin temel eksikliklerini tekrar gündeme getirdi.

Türkiye'nin de taraf olduğu Çocuk Koruma Kanunu'na göre evlilik yaşı 18 olmasına rağmen Türk Medeni Kanunu'na göre bu yaşın 17 olmasına dikkat çeken avukatlar sorunun temelinde hukuki düzenlemeler olduğunu belirtiyor.

'Verilen cezalar yetersiz'

İstanbul Barosu Kadın Hakları Merkezi Koordinatörü Avukat Aydeniz Alisbah Tuskan, "Çocuk fiziki, bedeni ve ruhi gelişmesini 18 yaşında tamamlıyor. Bu duruma göre mevcut 'evlilik yaşı' sözleşmeye aykırı ve 'çocuk gelin'i destekliyor. Anayasa Mahkemesi'ne gitse iptal olacak bir hüküm. Onun dışında bu durumlara karşı kız çocuğuyla evlenen adama ve çocuğun ailelerine verilen cezalar da yetersiz" dedi.

Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı kurucusu avukat Canan Arın ise "TCK böyle 'sözde' nikahları kıyan imamlar hakkında iki aydan altı aya kadar hapis cezası verilir' der. Bu maddenin kendisine uygulandığını gördüğünüz, duyduğunuz bir imam var mı? Bugüne kadar hükümet bu konuda bir dava açmış mı? Hükümetin bu konuda siyasi iradesi yok" diye konuştu.

75 ülkede sınır 18 yaş ve üstü

Türk Medeni Kanunu'nun 124. maddesine göre 'Erkek veya kadın 17 yaşını doldurmadıkça evlenemez'. Dünya üzerindeki diğer ülkelerde kadınların evlilik yaş sınırlarına bakıldığında ise 5 ülkede 21, 7 ülkede 20, 63 ülkede 18 iken Türkiye'nin de aralarında bulunduğu yalnızca 9 ülkede kadınlar için evlilik yaş sınırı 17. Ayrıca 5 ülkede 16, 4 ülkede 15, 2 ülkede 14 iken yalnızca İran'da kadınlar için evlilik yaş sınırı 9.

Türkiye'de evliliklerin yüzde 38'i 18 yaş altı

Dünya genelinde yılda yaklaşık 14 milyon kız çocuğu 18'ine basmadan evlendiriliyor. Türkiye ise bu konuda dünyada sorunlu üçüncü bölgeyi oluşturuyor

Dünyada 50'nin üzerinde ülkeden 300'ü aşkın sivil toplum kuruluşunun üye olduğu Girls Not Brides (Gelin değil kız çocuğu) Platformu'nun 2013 verileri, "çocuk gelin" sorununu bir kez daha gözler önüne serdi. Dünya genelinde yılda yaklaşık 14 milyon kız çocuğu 18 yaşından küçük evlenirken, Türkiye'de gerçekleşen evliliklerin yaklaşık yüzde 32'si 18 yaş altı. Türkiye, Afrika kıtasından sonra "erken yaşta evlilik"lere ilişkin dünyadaki sorunlu üçüncü bölge.

Küresel bir sorun olan erken yaşta kız çocuklarının evlendirilmesi sorunu, Girls Not Brides (Gelin değil kız çocuğu) isimli platform tarafından yıllardır dünya çapında irdeleniyor. 50'nin üzerinde ülkeden 300'ü aşkın sivil toplum kuruluşunun üye olduğu Girls Not Brides'a Türkiye'den sadece Sabancı Vakfı'nın desteğiyle Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği üye. Platform, kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmesi sorununu, Birleşmiş Milletler başta olmak üzere global paydaşların gündemine getirmek için ülkelerdeki derneklerle iletişim kurarak 2013 verilerini hazırladı.

Türkiye'nin sicili kabarık

Platformun 2013 verilerine göre Türkiye'nin bu konuda Dünya üzerindeki diğer kıtalar arasında oldukça kabarık bir sicili var. Verilere göre dünya genelinde yılda yaklaşık 14 milyon kız çocuğu 18 yaşından küçük evleniyor ve her gün yaklaşık 38 bin kız çocuğunun çocukluğu 'evlendirilerek' çalınıyor. Türkiye'de gerçekleşen 18 yaş altı evliliklerin 2013 oranı ise yüzde 32. Platformun hazırladığı 'Sayılarla çocuk gelinler' verilerine göre Güney Asya'da yüzde 46, Sahra Altı Afrika'da yüzde 38, Latin Amerika Karayipler'de yüzde 29 ve Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da gerçekleşen evliliklerin yüzde 18'inde 'gelin' edilen kız çocukları 18 yaşın altında.