Kısırlık tedavisinde yeni gelişmeler

Prof. Dr. Mustafa Bahçeci'ye kısırlık tedavisinde hangi sıra ile hangi yöntemlerin izlenmesi gerektiğini sorduk...

> Kısırlık tedavisi sadece tüp bebek değil, bundan önce de atılacak adımlar neler?

Erkeklerde kanalları açmak için ve Varikosel dediğimiz ve sperm üretimini olumsuz etkileyen duruma yönelik ameliyatlar yapılabiliyor. Sperm üretimi olmayan bazı erkeklere yönelik medikal tedaviler uygulanabiliyor. Kadınlarda, çikolata kisti dediğimiz hastalıkta oluşan kistler cerrahi olarak çıkarılıyor. Kanallarda tıkanıklık varsa bunlar yine cerrahi olarak açılabiliyor. Yumurtlatıcı ilaçlarla yumurtlama sağlanıyor. Bazı durumlarda da aşılama dediğimiz işlemi uyguluyoruz. Hem kadına hem erkeğe yönelik, medikal ve cerrahi bir takım uygulamalar var. Tüm bu işlemlerin de sırası ve sayısı bellidir. Bunların sonrasında da bir sonuç alınamazsa tüp bebek tedavisine başlanıyor. Ancak bir grup hasta da var ki, örneğin hastanın yaşı 38 ve üzerinde ise erkekte az sperm varsa, zaman kaybetmemek için bu hastalarda direkt olarak tüp bebek tedavisine başlanıyor.

> Hergün gerek yazılı gerekse görsel basında tüp bebek tedavisinde başarıyı arttırıcı bazı yeni yöntemlerden bahsediliyor. Şu anda teknolojik açıdan ne aşamadayız?

Son dönemde bizlerin de sık sık uyguladığı, özellikle tekrarlayan başarısızlık yaşamış çiftlerimizde tedavi başarısını arttırıcı bazı yeni laboratuvar ve genetik teknikler mevcut.?Ancak önce önemli bir noktayı vurgulamak?isterim?ki,?her yeni teknik, her hasta için faydalı olmayabilir. Dolayısı ile tedavi hizmeti veren kurumların ve hastaların?bu?yeni?teknolojileri?hastalarına sunmadan?veya?kullanmadan?önce çok iyi değerlendirmesi?ve sorgulaması gerekiyor.

EMBRİYOLAR GÖZLEM ALTINDA

Tüp bebek tedavilerinde kaliteli sperm ve embriyo seçimi çok önemli. IMSI adı verilen yeni bir teknikle spermler yaklaşık 6000-8000 kat büyütülerek daha normal yapıdaki spermler seçiliyor. Bazı çiftlerde bu seçim vesilesi ile daha yüksek klinik başarı?elde edilebiliyor. Benzer şekilde, embriyoların standart olarak inkübatör adı verilen cihazlarda büyütülmesinin yanında yeni geliştirilen ve kamera/kayıt sistemleri olan özel inkübatörlerde büyütülmesi ve bu sayede 7 gün 24 saat embriyoların?gözlem altında tutulması, daha detaylı?ve sağlıklı olarak seçilebilmesi ile bazı hastalarımızda gebelik oranlarını arttırabiliyoruz.

Bazı hastalarımızda ise sadece doğru spermi veya doğru embriyoyu seçmek yeterli gelmiyor ve özellikle son dönemde oldukça hızlı gelişen embriyo dondurma/ çözme tekniklerinin gerçek hayatta da yüksek başarı ile uygulanabilmesi şart.?Vitrifikasyon?adı?verilen?teknik kullanılarak her aşamadaki embriyo etkin bir şekilde dondurulup çözülebilmekte ve sağlıklı gebelikler elde edilebilmektedir.

İLERİ YAŞTA BİLE GENÇLERDEKİ ORANA ULAŞILABİLİYOR

> İleri yaş gebelikleri için başarıyı artırıcı yeni teknikler var mı?

Evet var. Kapsamlı kromozomal tarama (aCGH) adı verilen özellikle hiçbir problem olmadığı halde bir türlü gebe kalamayan ileri yaştaki kadınlarda uygulanan bir yöntem. Çiflterde elde edilen emriyolar 5 gün boyunca laboratuvarda büyütülüyor ve rahime tutma aşamasına ulaşmış embriyolar mikro cerrahi yöntemi ile hücrelerin tüm kromozomları inceleniyor. "Normal" olarak bulunan embriyolar dondurularak saklanıyor ve daha sonraki bir dönemde transfer ediliyor. Özellikle yumurta rezervi azalmış çiftlerde embriyoların bu şekilde seçilebilmesi ile genetik olarak sağlıklı bir embriyonun bulunması sonrası başarı oranları nerede ise 20'li yaşlardaki bir kadının gebelik oranlarına ulaşabiliyor.

> Gençlerde, tekrarlayan başarısızlıklar için yeni bir gelişme var mı?

ERA Testi adını verdiğimiz bir test var. Rahim dokusunun embriyoyu tutma potansiyelinin ölçülebildiği veya planlanacak bir tedavi sırasında hangi gün en yüksek düzeyde başarı sağlanabileceğini belirleyebilen bir testtir. Belirli bir klinik hazırlık sürecinden sonra rahim dokusundan küçük bir biyopsi örneği alınarak, embriyonun tutunmasından sorumlu 238 genin aktivitesi ölçülür ve bu genlerin durumlarına göre rahmin embriyoyu kabul edip etmediği belirlenir. ERA testi, mevcut bilgi ve sonuçlar dahilinde şu an tekrarlayan başarısızlık hikayesi olan, iyi kalite embriyolar transfer edilmesine rağmen gebelik oluşmamış nispeten genç hastalara önerdiğimiz bir yaklaşımdır.

>?Genelleme yaparsak, kısırlık ve tüp bebek tedavilerinde bebek sahibi olma oranı nedir?

Bu rakam hastaya göre değişir. Genelde tüm gruplar içerisinde yüzde 45-55 arasında gebelik oranı vardır. İleri yaşlarda gebelik oranları düşerken 25 yaşlarında bu oran yüzde 70'tir. Bu oranlar değerlendirildiğinde?de?ortalama?yüzde 35-40 civarında da eve bebek götürme oranı vardır.

> Tüp bebek pahalı bir tedavi mi?

Hastaların pek çoğu tüp bebek tedavisini pahalı bir tedavi olduğunu düşünüyorlar. Ama doğru merkeze ulaşıncaya kadar da belki?bu?rakamın?üç katı masraf etmiş oluyorlar.?Ortalama?maliyeti?8?bin?lira?civarındadır.?Türkiye'deki?bu?rakam?Avrupa ülkeleriyle?kıyaslanamayacak?kadar?uygun. Türkiye?bu?konuda?da?cazibe?merkezidir ve?dünyanın?pek?çok?noktasından?hasta bize ulaşıyor.

> SGK tüp bebek uygulamalarının ne kadarını karşılıyor?

Bu konuyla ilgili mutlaka belirlenmiş merkezlerden rapor alınması gerekiyor. Sonrasında da SGK iki tüp bebek uygulamasını karşılıyor. Ama özellikle bu süreçlerin vatandaşı yorduğunu söyleyebilirim. Şu anda İstanbul'daki bizim bir merkezimizde SGK'lı hasta bakılıyor ama SGK desteği ile tedavi olmak için başvuran hastalarımızın sayısı son derece az. Hastanın bundan faydalanabilmesi için 38 yaşın altında olması gerekiyor ki, bu sınır yaş da pek çok hasta için düşük.

ZİNCİRİN EN GÜÇLÜ HALKASI

Tüp bebek uygulamalarının en önemli halkası embriyoloji laboratuvarı. Buradaki uzmanlar, son derece dikkatle en sağlıklı sperm, yumurta ve embriyoları seçiyor.

Endişe bozukluğu

Çocuk sahibi olmaya engel

Endişe bozukluğu olarak da ifade edilen anksiyete, bazen sebebi fiziki olarak teşhis edilemeyen kısırlığın da sebeplerinden biri. Bu sebeple çocuk sahibi olmak isteyenlerin bir psikoloğa da görünmesi gerekiyor.

Ziyneti Kocabıyık