MİT Yasa Teklifi'nin 11 maddesi kabul edildi

MİT Yasa Teklifi'nin 1 ile 8. maddelerini kapsayan birinci bölümü, yapılan bazı değişikliklerle TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.

Teklifin, kabul edilen 1 ile 8. maddelerini kapsayan birinci bölüme göre, MİT'in görevleri yeniden belirleniyor.

---

Teklifin 5. maddesi üzerinde AK Parti, CHP, MHP ve BDP, aynı içerikte ayrı ayrı önerge verdi.

Kabul edilen önergelerle, kamu kurum ve kuruluşlarından MİT'e naklen atananlardan, deneme süresinde veya adaylık süresinde başarısız olanların, eski kurumlarına naklen atamalarının yapılmasını öngören düzenleme, tekliften çıkartıldı.

Genel Kurul'da ayrıca 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'na ilişkin Danışma Kurulu önerisi de kabul edildi.

Teklifin görüşmeleri 6. madde üzerinden devam ediyor.

Buna göre, TBMM'nin kuruluşunun 94. yıldönümü ve Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı dolayısıyla Genel Kurul, 23 Nisan Çarşamba günü özel gündemle saat 14.00'te toplanacak. Toplantıda, siyasi parti grup başkanları ve grubu bulunmayan partilerin genel başkanlarına 10'ar dakika söz verilecek.

MİT teklifinin 4 maddesi kabul edildi

-Kabul edilen önergeyle, MİT Müsteşarı hakkındaki soruşturmalarda, Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulu Kanunu'nun Yüce Divan'da yargılanacak Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarıyla ilgili soruşturma usüllerinden bazıları uygulanacak.

-Buna göre, soruşturma izni verilmiş bulunanlar, izin vermeye yetkili merci tarafından soruşturmanın emniyeti ve sıhhatli olarak devam etmesi amacıyla geçici süre ile görevden uzaklaştırılabilecek. Anılan kararlara karşı ilgililer 10 gün içinde Cumhurbaşkanlığına itiraz edebilecek. İtiraz üzerine Cumhurbaşkanı tarafından verilen karar kesin olacak

TBMM (AA) - MİT Müsteşarı hakkında soruşturmalarda, Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulu Kanunu'nun Yüce Divan'da yargılanacak Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarıyla ilgili soruşturma usullerinden bazıları uygulanacak.

AK Parti, TBMM Genel Kurulu'nda görüşülen MİT Yasa Teklifi'nin "soruşturma izni ve yargılamaya" ilişkin 7. maddesine yönelik değişiklik önergesi verdi.

Kabul edilen önergeye göre, Cumhuriyet savcıları, MİT görev ve faaliyetleri ile mensuplarına ilişkin herhangi bir ihbar veya şikayet aldıklarında veya böyle bir durumu öğrendiklerinde MİT Müsteşarlığı'na bildirecek. MİT Müsteşarlığı'nın, konunun görev ve faaliyetlerine ilişkin olduğunu belirlemesi veya belgelendirmesi halinde adli yönden başka bir işlem yapılmayacak ve herhangi bir koruma tedbiri uygulanmayacak. Ancak ilgili fıkra hükümlerine göre işlem yapılabilecek.

MİT Müsteşarı hakkında soruşturmalarda, Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulu Kanunun "Yüce Divan'da yargılanacak asker kişilerle ilgili soruşturma usulü" maddesinin bazı hükümleri uygulanacak.

Buna göre, soruşturma izni verilmiş bulunanlar, izin vermeye yetkili merci tarafından soruşturmanın emniyeti ve sıhhatli olarak devam etmesi amacıyla geçici süre ile görevden uzaklaştırılabilecek. Anılan kararlara karşı ilgililer, 10 gün içinde Cumhurbaşkanlığına itiraz edebilecek. İtiraz üzerine Cumhurbaşkanı tarafından verilen karar kesin olacak.

Araştırma veya ön inceleme, izin vermeye yetkili merci tarafından bizzat yapılabileceği gibi görevlendireceği denetim elemanlarıyla da yaptırılabilinecek. Bu şekilde görevlendirilen kişiler, Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunda ön inceleme ile görevlendirilen kişilere tanınan yetkilere sahip olacak.

Soruşturma izni verilmemesi kararı hakkında ilgililer tarafından yapılan itirazın Cumhurbaşkanı tarafından kabul edilmesi veya soruşturma izni verilmesi kararına karşı süresi içinde itiraz edilmemesi ya da bu itirazın Cumhurbaşkanı tarafından reddedilmesi üzerine, izin vermeye yetkili merci tarafından soruşturmayı yapmak üzere denetim elemanlarından üç kişilik bir soruşturma kurulu oluşturulacak. Kurul, soruşturma sırasında Ceza Muhakemesi Kanunu'nun Cumhuriyet savcısına tanıdığı bütün yetkilere sahip olacak ve soruşturma sırasında hakim kararı alınması gereken hususlarda yetkili mahkemelere başvuracak.

Kurul, yaptığı soruşturma sonucunu bir rapor ile tespit ederek izin vermeye yetkili merciye sunacak. İzin vermeye yetkili merci kamu davasının açılmasına gerek görmezse kovuşturma yapılmasına yer olmadığına karar verecek. Bu karar kesin olacak.

MİT Müsteşarı, Yargıtay ilgili dairesince yargılanacak. Aynı konuya ilişkin yeni ve somut delil ortaya çıkmadan, yeniden soruşturma yapılamayacak.

MİT Müsteşarı'nın yargı yeri Yüce Divan olacak

MİT Yasa Teklifi'nin birinci bölümü, yapılan bazı değişikliklerle TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.

"Temel kanun" olarak iki bölüm halinde görüşülen Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu'nda değişiklik yapan teklif üzerinde, önergelerle değişikliğe gidildi.

Kabul edilen birinci bölüme göre, MİT'in görevleri yeniden belirleniyor.

MİT'in görevleri arasında; "Dış güvenlik, terörle mücadele ve milli güvenliğe ilişkin konularda Bakanlar Kurulu'nca verilen görevleri yerine getirmek", "Dış istihbarat, milli savunma, terörle mücadele ve uluslararası suçlar ile siber güvenlik konularında her türlü teknik istihbarat ve insan istihbaratı usul, araç ve sistemlerini kullanmak suretiyle bilgi, belge, haber ve veri toplamak, kaydetmek, analiz etmek ve üretilen istihbaratı gerekli kuruluşlara ulaştırmak" ve "İstihbarat kapasitesini, niteliğini ve etkinliğini artırmak amacıyla, çağdaş istihbarat teşkilat usul ve yöntemlerini araştırmak, teknolojik gelişmeleri takip etmek ve uygun görülenleri temin etmek" de yer alacak.

MİT'e kanunla sayılan görevler dışında görev verilemeyecek.

MİT, yerli, yabancı her türlü kurum, kuruluş, tüm örgüt veya oluşumlar ile kişilerle doğrudan ilişki kurabilecek, uygun koordinasyon yöntemlerini uygulayabilecek.

-Talebin yerine getirilmesinden kaçınamayacak

MİT, kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, Bankacılık Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlar ile diğer tüzel kişiler ve tüzel kişiliği bulunmayan kuruluşlardan bilgi, belge, veri ve kayıtları alabilecek, bunlara ait arşivlerden, elektronik bilgi işlem merkezlerinden ve iletişim alt yapısından yararlanabilecek, bunlarla irtibat kurabilecek. Bu kapsamda talepte bulunulanlar, kendi mevzuatlarındaki hükümleri gerekçe göstermek suretiyle talebin yerine getirilmesinden kaçınamayacak.

TCK'nın "Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar", "Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar", "Milli Savunmaya Karşı Suçlar", "Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk" başlıklı maddelerinde yer alan suçlara ( (Halkı Askerlikten Soğutma, Askeri İtaatsizliğe Teşvik, Seferberlikle İlgili Görevin İhmali, Düşmandan Ünvan ve Benzeri Payeler Kabulü, Askeri Yasak Bölgelere Girme başlıklı 318, 319, 324, 325 ve 332. maddeleri hariç olmak üzere) ilişkin soruşturma ve kovuşturmalarda ifade tutanaklarına, her türlü bilgi ve belgeye erişebilecek, bunlardan örnek alabilecek.

MİT, görevlerini yerine getirirken gizli çalışma usul, prensip ve tekniklerini kullanabilecek.

- Kimliklerini değiştirebilecek

MİT, istihbari faaliyetler için görevlendirilenlerin kimliklerini değiştirebilecek, kimliğin gizlenmesi için her türlü önlemi alabilecek, tüzel kişilikler kurabilecek. Kimliğin oluşturulması veya tüzel kişiliğin kurulması ve devam ettirilmesi için zorunlu olması durumunda gerekli belge, kayıt ve dokümanlar ile araç ve gereçler hazırlayabilecek, değiştirilebilecek, kullanılabilecek.

Yabancıların ülkeye giriş, çıkışları, vize, ikamet, çalışma izni ve sınır dışı edilmesi gibi konularda, ilgili kurum ve kuruluşlardan talepte bulunabilecek.

Telekomünikasyon kanallarından geçen dış istihbarat, milli savunma, terörizm ve uluslararası suçlar ile siber güvenlikle ilgili verileri toplayabilecek.

Yabancı unsurların ülkenin ve vatandaşların iletişim güvenliğini tehdit eden faaliyetlerinin engellenmesine yönelik çalışmalar yapabilecek, ilgili kurum ve kuruluşlardan talepte bulunabilecek.

-Yalan Makinesi

MİT'te görev alan veya alacak kişilerin güvenilirliklerini ve uygunluklarını belirlemek için yalan makinesi uygulaması dahil, test teknik ve yöntemlerini kullanabilecek.

MİT mensupları görevlerini yerine getirirken ceza ve infaz kurumlarındaki tutuklu ve hükümlülerle önceden bilgi vermek suretiyle görüşebilecek, görüşmeler yaptırabilecek, görevinin gereği terör örgütleri dahil olmak üzere milli güvenliği tehdit eden bütün yapılarla irtibat kurabilecek.

-Ankesörlü telefonlar dinlenebilecek

Önleyici istihbarat elde etmek ve analiz yapabilmek amacıyla, MİT Müsteşarı veya yardımcısının onayıyla yurt dışında veya yabancılar tarafından gerçekleştirilen iletişim ile ankesörlü telefonlarla gerçekleştirilen iletişim ve MİT mensuplarının, MİT'te görev almış olanların veya görev almak üzere başvuranların iletişimi tespit edilebilecek, dinlenebilecek, sinyal bilgileri değerlendirilebilecek ve kayda alınabilecek.

- Madalya verilebilecek

Yurt içinde veya yurt dışında olağanüstü gayret ve fedakarlıkla yaptığı çalışmalar sonucunda; ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüğünün korunmasında, devletin yücelmesinde, milli menfaatlere katkıda bulunan ve hizmette üstün başarı ve yararlılık gösteren MİT personeline madalya verilebilecek.

MİT mensupları ve emeklileri, demirbaş ve zati silahlarını MİT Müsteşarlığı kayıtlarına geçirilmek, müsteşarlıkça verilen belgelere işlenmek kaydıyla, meskun mahaller dahil her yerde taşıyabilecek.

- MİT Müsteşarının yargılanması

Cumhuriyet savcıları, MİT görev ve faaliyetleri ile mensuplarına ilişkin herhangi bir ihbar veya şikayet aldıklarında veya böyle bir durumu öğrendiklerinde MİT Müsteşarlığı'na bildirecek. MİT Müsteşarlığı'nın, konunun görev ve faaliyetlerine ilişkin olduğunu belirlemesi veya belgelendirmesi halinde adli yönden başka bir işlem yapılmayacak ve herhangi bir koruma tedbiri uygulanmayacak. Ancak ilgili fıkra hükümlerine göre işlem yapılabilecek.

MİT Müsteşarı hakkında soruşturmalarda, Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulu Kanunun "Yüce Divan'da yargılanacak asker kişilerle ilgili soruşturma usulü" maddesinin bazı hükümleri uygulanacak.

Buna göre, anılan kararlara karşı ilgililer, 10 gün içinde Cumhurbaşkanlığına itiraz edebilecek. İtiraz üzerine Cumhurbaşkanı tarafından verilen karar kesin olacak.

Araştırma veya ön inceleme, izin vermeye yetkili merci tarafından bizzat yapılabileceği gibi görevlendireceği denetim elemanlarıyla da yaptırılabilinecek. Bu şekilde görevlendirilen kişiler, Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunda ön inceleme ile görevlendirilen kişilere tanınan yetkilere sahip olacak.

Soruşturma izni verilmemesi kararı hakkında ilgililer tarafından yapılan itirazın Cumhurbaşkanı tarafından kabul edilmesi veya soruşturma izni verilmesi kararına karşı süresi içinde itiraz edilmemesi ya da bu itirazın Cumhurbaşkanı tarafından reddedilmesi üzerine, izin vermeye yetkili merci tarafından soruşturmayı yapmak üzere denetim elemanlarından üç kişilik bir soruşturma kurulu oluşturulacak. Kurul, soruşturma sırasında Ceza Muhakemesi Kanunu'nun Cumhuriyet savcısına tanıdığı bütün yetkilere sahip olacak ve soruşturma sırasında hakim kararı alınması gereken hususlarda yetkili mahkemelere başvuracak.

Kurul, yaptığı soruşturma sonucunu bir rapor ile tespit ederek izin vermeye yetkili merciye sunacak. İzin vermeye yetkili merci kamu davasının açılmasına gerek görmezse kovuşturma yapılmasına yer olmadığına karar verecek. Bu karar kesin olacak.

MİT Müsteşarı, Yargıtay ilgili dairesince yargılanacak. Aynı konuya ilişkin yeni ve somut delil ortaya çıkmadan, yeniden soruşturma yapılamayacak.

İsimsiz, imzasız, adressiz, takma adla yapıldığı anlaşılan ya da belli bir olayı ve nedeni içermeyen, delilleri ve dayanakları gösterilmeyen ihbar ve şikayetler, Cumhuriyet savcılarınca işleme konulmayacak.

MİT mensupları ile istihbarat hizmetlerine yardımları teşvik edilenler ve bunların eş, çocuk, ana, baba ve kardeşleri MİT Müsteşarının onayıyla Terörle Mücadele Kanunu'nda yer alan koruma tedbirlerinden yararlandırılacak.

MİT mensuplarının görevlerini yerine getirirken, görevin niteliği gereği veya görevin ifası nedeniyle diğer kişilere verdiği zararlar, idare tarafından tazmin edilecek. Tazmin, zararın göreve ilişkin bir husustan doğması ve ilgili personelin kasıt veya ağır kusurunun bulunmaması halinde, rücu işlemine konu edilmeyecek.

Türk vatandaşları hariç olmak üzere, tutuklu veya hükümlü bulunanlar, milli güvenliğin veya ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde Dışişleri Bakanının talebi üzerine, Adalet Bakanının teklifi ve Başbakanın onayı ile başka bir ülkeye iade edilebilecek veya başka bir ülkede tutuklu ve hükümlü bulunanlar ile takas edilebilecek.

-MİT belgesi çalana 10 yıla kadar hapis

MİT'in görev ve faaliyetlerine ilişkin bilgi ve belgeleri, yetkisiz olarak alan, temin eden, çalan, sahte olarak üreten, bunlar üzerinde sahtecilik yapan, bunları yok eden kişiye 4 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası verilecek.

MİT mensupları ve ailelerinin kimliklerini herhangi bir yolla ifşa edenler ile MİT mensuplarının kimliklerini sahte olarak düzenleyen veya değiştiren ya da bu sahte belgeleri kullananlar, 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Bu bilgi ve belgelerin radyo, televizyon, internet, sosyal medya, gazete, dergi, kitap ve diğer tüm medya araçları ile her türlü yazılı, görsel, işitsel ve elektronik kitle iletişim araçları vasıtasıyla yayımlanması, yayılması veya açıklanması halinde, Basın Kanunu ile İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunu kapsamında, sorumlulukları belirlenenler ile bunları yayınlayanlara 3 yıldan 9 yıla kadar hapis cezası uygulanacak.

Kanun kapsamındaki, görev ve yetkilerin kullanılmasını engelleyenlere 3 yıldan 5 yıla kadar, ihmal ve suistimal suretiyle önleyenlerle, yükümlülükleri yerine getirmeyenlere 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası verilecek.

Bu fiilleri MİT mensupları işlerse, ceza üçte biri oranına kadar artırılacak.

"Seyirci kalamayız"

Teklifin görüşmeleri sırasında önergesi üzerinde söz alan BDP Muş Milletvekili Sırrı Sakık, ulusalcı ve milliyetçi cephenin bu teklife neden karşı durduğunu bildiklerini söyledi. Sakık, Oslo'dan başlayan, bugün İmralı'da devam eden sürece karşı çıkıldığını ifade etti.

Sakık, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Sürekli şerefsizlikle insanlar itham ediliyor. 'Kim görüştüyse şerefsizdir' diyor. Biz görüşüyoruz, biz şerefli insanlarız. Eğer MİT bu konuda görevlerini üstlenmişse ve ilk kez MİT bu süreci götürüyor ve saldırıya maruz kalıyorsa biz buna seyirci kalmayız. Ben, Hakan Fidan ve ekibini kutluyorum. Bakın, bir yıldır bir çatışmasızlık süreci yaşanıyorsa ve burada MİT'in bir katkısı varsa bundan büyük bir mutluluk da duyarız Eğer Öcalan, MİT bu görüşmelerde, bir yıldır bu topraklarda kanın akmasını engellemişse, ölümü durdurmuşsa, eğer bu noktada barışımıza katkı sunulmuşsa, bu parlamentonun üstlenemediği görevi bunlar üstlenmişse bizim, bunlara teşekkür etmemiz lazım."

Başka bir madde üzerinde ise BDP Grup Başkanvekili Pervin Buldan söz aldı.

Yasa teklifiyle çözüm sürecinin garanti altına alınmadığını belirten Buldan, sürecin devam etmesi için bunu sağlayacak yasaların çıkarılması gerektiğini savundu. MİT'in sürecin başından beri şaibe altında olduğunu savunan Buldan, Paris cinayetlerinin sorumlularının açığa çıkarılmadığını söyledi.

Buldan, teklifin bugünkü görüşmelerinde "Eğer MİT bu konuda görevlerini üstlenmişse, süreci götürüyor ve saldırıya maruz kalıyorsa biz buna seyirci kalmayız. Hakan Fidan ve ekibini kutluyorum. Bir yıldır çatışmasızlık süreci yaşanıyorsa ve burada MİT'in bir katkısı varsa bundan büyük mutluluk da duyarız" diyen Sırrı Sakık'a katılmadığını ifade etti.

Sakık'ın yanlış anlamadan dolayı MİT'e teşekkür etmiş olabileceğini öne süren Buldan, şöyle konuştu:

"Roboski, Gever, Lice olayları ortadayken MİT'e teşekkür hakkımız yoktur. Teşekkür edilmesi gereken yerler farklı yerlerdir. Süreci başlatan Sayın Öcalan'a teşekkür ediyorum. Ülkede çatışmasızlık süreci varsa, kan akmıyorsa, anneler ağlamıyorsa Sayın Öcalan'a bir kez daha teşekkür ediyorum."

15 maddelik teklifin, dün ve bugünkü görüşmelerinde toplam 11 madde kabul edildi.

TBMM Başkanvekili Ayşe Nur Bahçekapılı, birleşimi yarın saat 14.00'de toplanmak üzere kapattı.