Çocuk hükümlüler elektrik bedeli ödeyecek mi?

T.C.
ADALET BAKANLIĞI
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü

Sayı:95895915-647-2264/6551017/04/2014
Konu:Çocuk hükümlülerin elektrik bedeli ödeyip ödemeyeceği

.................................CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA

Ceza infaz kurumlarının ortak yaşam alanlarında hükümlü ve tutuklularca kullanılan televizyon, buzdolabı ve çay makinasının tükettiği elektrik enerji bedelinin hiçbir geliri olmadığı bilinen çocuk hükümlülerden tahsil edilip edilmeyeceği hususunda bazı ceza infaz kurumları tarafından görüş sorulmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 10'uncu maddesi "Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir.

(Ek fıkra: 7/5/2004-5170/1 md.) Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür.

(Ek cümle: 12/9/2010-5982/1 md.) Bu maksatla alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz.

(Ek fıkra: 12/9/2010-5982/1 md.) Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz.

Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz.

Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar." (*) hükmü bulunmaktadır.

Buna göre;

5275 sayılı Kanun'un "İnfazda temel amaç" başlıklı 3'üncü maddesinin birinci fıkrasında; "Ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazı ile ulaşılmak istenilen temel amaç, öncelikle genel ve özel önlemeyi sağlamak, bu maksatla hükümlünün yeniden suç işlemesini engelleyici etkenleri güçlendirmek, toplumu suça karşı korumak, hükümlünün; yeniden sosyalleşmesini teşvik etmek, üretken ve kanunlara, nizamlara ve toplumsal kurallara saygılı, sorumluluk taşıyan bir yaşam biçimine uyumunu kolaylaştırmaktır." hükmü yer almaktadır.

Bu doğrultuda, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'un 63 ve 64'üncü maddelerinde; her hükümlüye yöresel iklime uygun nitelikte tek tip yatak ve yeterli sayıda yatak takımı verileceği, iklim koşulları göz önüne alınarak yeterli yer, ışık, ısınma, havalandırma ve hijyen sağlanacağı, muhtaç hükümlülere talepleri halinde, idare tarafından iklime ve sağlığa uygun giysiler verileceği belirtilmektedir.

Ayrıca, ceza İnfaz Kurumlarında Bulundurulabilecek Eşya ve Maddeler Hakkında Yönetmelik'in "Elektrikli eşyalar" başlıklı 9'uncu maddesinin birinci fıkrasında; "Koğuş, oda ve eklentilerinde, kantinden temin edilmek koşuluyla, bir adet otuzyedi ekran televizyon ile elektrikli su ısıtıcısı, saç kurutma makinesi ve büro tipi buzdolabı ile kurumun bulunduğu coğrafi bölgenin iklim koşulları dikkate alınarak, her koğuş veya odada bir adet vantilatör bulundurulmasına izin verilebilir. Ayrıca her hükümlü, kurum kantininden satın almak kaydıyla bir adet kulaklıklı küçük el radyosu bulundurabilir." hükmüne yer verilirken, üçüncü fıkrasında; "Aydınlatma dışındaki elektrik giderleri hükümlü tarafından karşılanır." ifadesi yer almaktadır.

Sonuç olarak;

İlgili mevzuat birlikte değerlendirildiğinde, hükümlü ve tutuklulara bedelsiz olarak verilecek ihtiyaçları 5275 sayılı Kanun'da sayılmış olmasına ve ilgili Yönetmelikte, çocuk yetişkin ayrımı yapılmaksızın aydınlatma dışındaki elektrik giderlerinin hükümlü tarafından karşılanacağının vurgulanmasına rağmen, hükümlü ve tutukluların çocuk olmaları ve maddi durumlarının yetersizliği ile 5275 sayılı Kanun'da yer alan infazdaki temel amaç dikkate alınarak, bu araçları kullanmaktan yoksun bırakılan çocukların sosyalleşmesi ve iyileştirilmeleri olumsuz etkileneceğinden, çocuklar lehine pozitif ayrımcılık uygulanarak bu giderlerin kurum bütçesinden karşılanmasında yarar bulunmaktadır.

Bilgi edinilmesini, gereğince işlem ifası konusunda durumun ceza infaz kurumu müdürlüklerine tebliğini, bilgileri bakımından da infaz hakimlikleri ile izleme kurullarına duyurulmasını önemle rica ederim.

Enis Yavuz YILDIRIM
Hakim
Bakan a.
Genel Müdür V.