2015 seçimi için plan; Dar bölge çok vekil

Nuray BABACAN - Turan YILMAZ

Ak Parti'nin önceki gün yapılan Cumhurbaşkanlığı Seçim İstişare Toplantısı'nda gündeme gelen 'Daraltılmış Bölgeli Seçim Sistemi' partide uzun süreden beri tartışılıyor. Daha önce Demokratikleşme Paketi'nin içine konulması planlanan ve ardından vazgeçilen daraltılmış bölgeye ilişkin çalışma hem parti genel merkezinde, hem de Adalet Bakanlığı'nda sürüyor. Yeni seçim sistemi, TBMM tatile girmeden önce 12 Haziran'a kadar yasallaşması durumunda 2015 seçimlerinde uygulanabilecek. Partinin hazırladığı taslakta, Türkiye 90 seçim bölgesine ayrılıyor. Her bölgede 5 milletvekili bulunuyor. Bu sistem, iktidar partisine avantaj sağlıyor. Yapılan hesaplara göre, mevcut seçim sistemine kıyasla iktidar partisi, 25 milletvekili daha fazla çıkartacak. Bu sisteme göre, taşrada BDP, şehirlerde AK Parti avantajlı olacak. En yüksek milletvekili kaybı MHP'de olacak. CHP'nin kaybı ise MHP'ye kıyasla daha az olacak. İktidar Partisi'nin çalışmasında, seçim barajının yüzde 10'dan 7 veya 5'e düşürülmesi de bulunuyor.

İSTANBUL 17 BÖLGE

Daraltılmış bölge uygulaması için Seçim Yasası, Siyasi Partiler Yasası ve Yüksek Seçim Kurulu Kanunu'nun değiştirilmesi gerekiyor. Çalışmaya göre, Türkiye, her biri 5 milletvekilini aşmayacak şekilde seçim çevrelerine ayrılacak. Yaklaşık 90 daraltılmış bölge oluşturulacak. Örneğin 85 milletvekili bulunan İstanbul, şu anda 3 bölgeden oluşuyor. En fazla 5'er vekille sınırlanmış daraltılmış bölgeye geçilmesi durumunda, İstanbul 17 seçim bölgesine ayrılacak. 31 sandalye ile 2 bölgeden oluşan Ankara ise 6 seçim çevresine bölünecek. Buna benzer bir sistem 1991 seçimlerinde uygulanmış, İstanbul 9, Ankara ve İzmir 4, Adana 3, Bursa, Diyarbakır, Aydın, Samsun ve Manisa 2 seçim bölgesine ayrılmıştı.

ERDOĞAN ÇAĞRI YAPMIŞTI

Başbakan Erdoğan, son Demokratikleşme Paketi'ni açıklarken, seçim sistemini tartışmaya açmış ve 3 öneri gündeme getirmişti. Erdoğan "Yeni seçim sisteminin nasıl olması gerektiği konusunda 3 farklı alternatifi tartışmaya açıyoruz. Mevcut sistemle, yani yüzde 10 barajıyla devam edebiliriz. Barajı yüzde 5'e çekip, 5'li gruplandırmayla Daraltılmış Bölge Seçim Sistemi'ni uygulayabiliriz. 3'üncü seçenek olarak da, ülke barajını tamamen kaldırarak, Dar Bölge Seçim Sistemi'ni getirebiliriz. Bu 3 seçeneği önümüzdeki günlerde tartışacak" demişti. Ancak muhalefet partilerinin destek vermemesi nedeniyle konu rafa kalkmıştı.

PAKET GENİŞLEYEBİLİR

AK Parti kurmayları, 'Daraltılmış Seçim Sistemi'ne ilişkin bir yasal düzenleme hazırlanması durumunda, seçimlere yönelik farklı düzenlemelerin de pakette yer alabileceğini belirttiler. Parti yöneticileri, siyasetin finansmanı, seçim harcamalarının şeffaf olması ve daraltılmış bölge milletvekillerinin kampanya ve harcamalarıyla ilgili ayrıntıların da düzenlemede bulunabileceğini söylediler.