Seçim sistemi değişiyor!

AK Parti, Haziran 2015'te yapılacak milletvekili seçimlerinde 'daraltılmış bölge' sisteminin uygulanması için düğmeye bastı. AK Parti'nin hedefi, bu sistemle seçime girip en az 350-360 milletvekili çıkarmak, ardından jet hızıyla Anayasa'yı değiştirip, Köşk'e çıkması durumunda göreve Cumhurbaşkanı olarak başlayacak Erdoğan'ı 'başkan' veya 'partili cumhurbaşkanı' yapmak. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Eylül ayında açıkladığı demokratikleşme paketi kapsamında gündeme gelen 'daraltılmış bölge' seçim sistemi yeniden siyasetin bir numaralı gündem maddesi haline geldi. Erdoğan, muhalefete 'mevcut yüzde 10'luk barajla devam', 'yüzde 5 baraj ve daraltılmış bölge' ve 'dar bölge seçim sistemi' olmak üzere üç ayrı öneri sunmuştu. Ancak muhalefetten herhangi bir cevap gelmeyince AK Parti kurmayları bir süre önce önerilerin rafa kaldırıldığını, yola yüzde 10'luk barajla devam edileceğini açıklamıştı. Ancak Erdoğan, önceki gün milletvekilleriyle yaptığı toplantıda sürpriz yaparak daraltılmış bölge sisteminin Haziran ayına kadar Meclis'ten geçirilebileceği mesajını verdi.
Erdoğan'ın gündeme getirdiği 'daraltılmış bölge sistemine' göre, Türkiye'de her seçim bölgesi 5-6 milletvekilinden oluşacak. İller buna göre seçim çevrelerine ayrılacak. Küçük iller ya başka iller ile birleştirecek ya da birkaç milletvekilli bir bölge sayılacak. Böylece Türkiye 110 seçim bölgesine ayrılacak. Sistemin 2015 seçimlerinde kullanılabilmesi için en geç 12 Haziran 2014 tarihine kadar Meclis'ten çıkartılması gerekiyor, çünkü anayasa gereği seçime bir yıl kala yapılan seçim yasası değişiklikleri uygulanamıyor.
Daraltılmış bölgeye geçilmesi durumunda 12 Haziran seçim sonuçlarını baz alarak yaptığı hesaplara göre, AK Parti'nin milletvekili sayısı 25-30 civarında artarak 350-360 aralığına ulaşacak. Böylece AK Parti'nin Anayasa değişikliği konusunda eli rahatlamış olacak. Milletvekili seçimlerinden hemen sonra 'başkanlık sistemi' veya 'partili cumhurbaşkanlığı' gündeme gelecek. Köşke çıkması durumunda Cumhurbaşkanı olarak göreve başlayacak Erdoğan Anayasa'nın değişikliği ile birlikte yola 'başkan' olarak devam edecek.

BAŞKA BİR ALTERNATİF

Türk tipi başkanlık
Erdoğan, 2003 yılında Başbakanlık koltuğuna oturduktan bir ay sonra gönlündeki sistemi açıklamış, "Başkanlık ve yarı başkanlık sistemi benim siyasetteki arzumdur" demişti. 11 yıldır tartışılan Erdoğan'ın başkanlık hayali, yeniden alevlendi. ABD modeli başkanlık veya Fransız modeli yarı başkanlık sistemi için Anayasa değişikliği gerekiyor. Değişiklik Meclis çoğunluğu ile yapıyor. AK Parti, Meclis üye tam sayısının üçte ikisi kadar vekil çıkarabilirse, başkanlık modeline de geçebilir, sadece Anayasanın 101. maddesindeki, "Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir ve Meclis üyeliği sona erer" hükmünün kaldırıp yarı başkanlık sistemini de getirebilir. 12 Nisan 2013 tarihli gazetemizde manşetten duyurduğumuz yarı başkanlık sistemine göre devlet başkanı hükümete başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanının parti üyeliği devam ediyor. Ancak, devlet başkanı parti genel başkanı olmuyor. Geçtiğimiz yıllarda Cumhurbaşkanının aynı zamanda parti genel başkanı olacağı Türk tipi başkanlık modeli gündeme gelmişti.

Yücel KAYAOĞLU