'Dar Bölge'den istikrar çıkar
Türkiye, genel seçimlere 14 ay kala, yeni seçim sistemlerini tartışıyor. AK Parti’nin genişletilmiş il başkanları toplantısında gündeme gelen ve Başbakan Erdoğan’ın ‘üzerinde çalışıyoruz’ dediği ‘dar bölge seçim sistemi’ne geçiş hazırlıkları sürüyor.
ERHAN SEVEN
Muhalefet partilerinin de yıllardır şikayet ettiği ve değişmesini istedikleri seçim sistemi için Başbakan Recep Tayyip Erdoğan bundan 7 ay önce üç alternatifli teklif sunmuştu. Bu tekliflerden ilki şu anda var olan yüzde 10'luk ülke barajıyla devam edilmesi yönündeydi. İkinci seçenek ise barajı yüzde 5'e çekip 5'li gruplandırmayla daraltılmış bölge seçim sistemi ve üçüncü seçenek de ülke barajının tamamen kaldırılarak dar bölge seçim sistemine geçilmesi yönündeydi. Muhalefet ise henüz bu tekliflere cevap vermedi.
AK PARTİ'DE DAR BÖLGE ÖNE ÇIKTI
Yapılan önerilere muhalefetten cevap gelmemesi üzerine, AK Parti üç seçenek üzerinde çalışma yaptı. Çalışmalar sonucunda 'dar bölge seçim sisteminin' uygun olduğu görüşü hakim oldu. Partide seçim sistemiyle ilgili çalışmalar devam ediyor.
DAR BÖLGE SİSTEMİ NEDİR?
Dar bölge sistemindeki en önemli nokta, Türkiye'nin TBMM'ye girecek milletvekili sayısı kadar bölgeye ayrılması ve her bölgeden en çok oyu alan partinin adayının seçimi kazanması olarak ortaya çıkıyor. Halen Meclis'te 550 milletvekili bulunuyor. Bu nedenle 550 seçim bölgesi belirlenecek. Her il daha önce çıkardığı milletvekili sayısı kadar kendi içinde bölgelere ayrılacak. Örneğin 81 milletvekili çıkartan İstanbul, kendi sınırları içerisinde 81 bölgeye ayrılacak. Partilerin her bölge için bir aday belirleyeceği sistemde en çok oyu alan partinin adayı milletvekili olacak. Bu sistemde adayların birebir seçmenle yakın ilişkiler kurarak çalışmalar yapması mümkün olacak. Ayrıca bu sistemle yüzde 10'luk Türkiye barajı da ortadan kalkmış oluyor.
İNGİLİZLER BU MODELİ UYGULUYOR
İngiltere, dar bölge sistemini bu şekilde uyguluyor. Fransa'da uygulanan dar bölge sisteminde ise en yüksek oy alan iki aday ikinci tura kalıyor ve en çok oyu alan aday vekil oluyor. Türkiye, 1950, 1954 ve 1957 seçimlerinde uyguladı. Liste usulü çoğunluk sistemi adı verilen sistemde, bir ilde en çok oy alan parti o ilde aday gösterilen tüm vekillikleri kazanıyordu. Örneğin, Sivas'ta toplamda 14 milletvekili çıkıyor. O ilde diğer partilerden 1 oy fazla alan parti 14 milletvekilliğinin hepsini kazanıyordu.