Ekonomik ve Sosyal Konsey tasarısı TBMM'de

Ekonomik ve Sosyal Konsey'in yapısını düzenleyen kanun tasarısı, TBMM Başkanlığı'na sunuldu. Konsey, başbakanın başkanlığında, kamu kurumlarından 20, çalışanlardan 8, özel sektör ve toplum kesimlerinden 12'şer, yerel yönetimler ve üniversitelerden 2'şer temsilci olmak üzere 57 üyeden oluşacak.

EKONOMİK VE SOSYAL KONSEYİN KURULUŞU VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN TASARISI

Amaç ve kapsam

MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; ekonomik ve sosyal politikaların oluşturulmasında, toplumsal uzlaşma ve işbirliğine katkı sağlamak üzere hükümete istişari nitelikte görüş bildirmek için oluşturulan Ekonomik ve Sosyal Konseyin kuruluşunu, çalışma usul ve esaslarım düzenlemektir.

Konseyin kuruluşu, başkan, başkan yardımcıları ve üyeleri

MADDE 2- (1) Ekonomik ve Sosyal Konsey, Başbakanın başkanlığında;

a) Kamu kurum ve kuruluşlarından yirmi,

b) Çalışanlardan sekiz,

c) Özel kesimden oniki,

ç) Diğer toplum kesimlerinden oniki,

d) Yerel yönetimlerden iki,

e) Üniversitelerden iki,

temsilci olmak üzere toplam elliyedi üyeden oluşur.

(2) Temsilcilerin seçilme usul ve esasları, Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

(3) Kamu kurum ve kuruluşları dışındaki kesimlerden gelen üyelerin seçiminde ait oldukları kesimdeki temsil gücü, faaliyet hacmi ve etkinliği, ekonomik ve sosyal konulara ilgi düzeyi gibi hususlar dikkate alınır.

(4) Belirlenen üyelere ilaveten gündeme bağlı olarak en fazla;

a) Kamu kurum ve kuruluşlarından beş,

b) Sivil toplum kuruluşlarından dokuz,

c) Ekonomik ve sosyal konularda yetkinliği ile öne çıkmış bilim insanları, sanatçılar, yazarlar ve diğer kişiler arasından belirlenen beş,

kişi Başkanlık Divanı tarafından Konsey toplantılarına davet edilebilir.

(5) Başbakanın toplantılara katılamaması halinde görevlendireceği bir bakan toplantılara başkanlık eder.

(6) Birinci fıkranın (a), (b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen gruplan temsilen birer kişi temsil ettikleri gruplan tarafından seçilerek iki yıl görev yapmak üzere Başkan Yardımcısı olarak görevlendirilirler.

Konseyin görev ve yetkileri

MADDE 3- (1) Konseyin görev ve yetkileri şunlardır:

a) Hükümet ile toplumsal kesimler arasındaki ve toplumsal kesimlerin kendi aralarındaki uzlaşma ve işbirliğini güçlendirecek çalışmalar yapmak.

b) Hükümetin talebi üzerine, ekonomik ve sosyal yaşamı etkileyen kanun tasanlan, plan ve politika belgeleri hakkında görüş bildirmek.

c) Türkiye-Avrupa Birliği Karma İstişari Komitesi tarafından yapılacak çalışmalan izlemek.

Başkanlık divanı

MADDE 4- (1) Başkanlık divanı; Başkan, dört Başkan Yardımcısı ve Kalkınma Bakanlığı temsilcisinden oluşur. Başbakanın toplantılara katılamaması halinde görevlendireceği bir bakan toplantılara başkanlık eder.

(2) Başkanlık divanı, üyelerin salt çoğunluğu ile toplanır ve oy çokluğuyla karar verir. Oyların eşit olması halinde Başkanın bulunduğu tarafın oyu üstün sayılır.

(3) Başkanlık divanı, Türkiye-Avrupa Birliği Karma İstişari Komitesi üyelerini, Avrupa Birliği Ekonomik ve Sosyal Komitesinin yapışım ve özelliklerini dikkate alarak belirler.

(4) Başkanlık divanının toplanamadığı hallerde, bu Kanunla Başkanlık Divanına verilen yetkiler Kalkınma Bakanlığı tarafından kullanılır.

Konsey toplantıları

MADDE 5- (1) Konsey yılda iki defa olağan olarak toplanır. Ayrıca Başkanlık divanının daveti veya Başkanlık divanı dışmda kalan üyelerin üçte birinin yazılı istemleri üzerine Konsey olağanüstü toplanabilir.

(2) Toplantı gündemi Başkanlık divanı tarafından belirlenir. Konsey toplantılarının gündemine ilişkin hazırlıklar sekretarya tarafından yapılır ve üyelere duyurulür.

Sekretarya hizmetleri

MADDE 6- (1) Konseyin sekretarya hizmetleri ve mali işlemleri Kalkınma Bakanlığı tarafından yürütülür.

(2) Konsey toplantıları ve destek hizmetleri sekretarya tarafından düzenlenir ve yürütülür.

Mali hükümler

MADDE 7- (1) Konseyin giderleri için her yıl Kalkınma Bakanlığı bütçesine yeterli ödenek konulur.

Yönetmelik

MADDE 8- (1) Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, ilgili kesimlerin görüşleri alınarak Kalkınma Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Yürürlükten kaldırılan mevzuat

MADDE 9- (1) 11/4/2001 tarihli ve 4641 sayılı Ekonomik ve Sosyal Konseyin Kuruluşu, Çalışma Esas ve Yöntemleri Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.

Türkiye-Avrupa Birliği Karma İstişari Komitesi üyelerinin belirlenmesi

GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren Türkiye-Avrupa Birliği Karma İstişari Komitesinin mevcut üyelerinin görevleri başka bir işleme gerek kalmaksızın sona erer.

(2) Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra, Başkanlık Divanının yapacağı ilk toplantıya kadar 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen Türkiye-Avrupa Birliği Karma İstişari Komitesi üyelerini belirleme görevi, Başkan tarafından yerine getirilir.

Yürürlük

MADDE 10- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

GENEL GEREKÇE

ft

Anayasanın 166 ncı maddesinin dördüncü fıkrasında 7/5/2010 tarihli ve 5982 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle anayasal bir kurum haline gelen Ekonomik ve Sosyal Konseyin (Konsey) 11/4/2001 tarihli ve 4641 sayılı Ekonomik ve Sosyal Konseyin Kuruluşu, Çalışma Esas ve Yöntemleri Hakkında Kanundaki mevcut yapısı, hem etkin çalışma için gerekli fonksiyonel yapıyı sağlayamamakta hem de toplumun tüm kesimlerini içermemektedir. Bu durum, Konseyin temel amacı olan sosyal diyalog fonksiyonunun aksamasına neden olmakta ve Avrupa Komisyonu ilerleme raporlarında eleştiri konusu yapılmaktadır.

Bu çerçevede, Tasarıyla Anayasanın 166 ncı maddesinin dördüncü fıkrasının gerekçesine uygun olarak; Konseyin daha etkin ve fonksiyonel bir yapıya kavuşturulması, mevcut yapısının daha geniş toplum kesimlerim kapsayacak şekilde genişletilmesiyle sosyal diyalog fonksiyonunun güçlendirilmesi ve kamu ağırlığının azaltılarak Konseyin istişari fonksiyonunun ön plana çıkartılması amaçlanmaktadır.

MADDE GEREKÇELERİ

MADDE 1- Madde ile Kanunun amacı belirtilmektedir.

MADDE 2- Madde ile Konseyin kuruluşu, Başkan, Başkan yardımcıları ve üyeleri düzenlenmektedir. Konsey, toplumun mümkün olduğu ölçüde en geniş biçimde temsil edildiği bir yapıya kavuşturulmaktadır. Mevcut Konsey yapısı Başbakanın başkanlığında hükümet temsilcilerinin çok sayıda bakan tarafından, sosyal tarafların ise oldukça kısıtlı sayıda mesleki örgüt tarafından temsil edildiği bir yapı arz etmektedir. Anayasanın Könsey ile ilgili maddesinin gerekçesi yanında, gerek sivil toplum ve gerekse Avrupa Birliği tarafından yapılan değerlendirmelere istinaden, Konseyde hükümet temsilcilerinin ağırlığının azaltılması, Konseyin toplumu temsil kabiliyetinin güçlendirilmesi ve işlerliğinin artırılması amacıyla Konsey yapısmda değişiklik yapılmaktadır. Böylece Konsey sadece işçi ve işveren kesimlerinin ağırlıklı bir şekilde temsil edildiği bir yapı olmaktan çıkartılacak, toplumun farklı kesimlerinin de temsil edildiği bir platform haline getirilecektir. Birçok Avrupa ülkesinde olduğu gibi, Konsey bünyesindeki tartışmalara kamu kesiminin teknik bilgi birikimi ve beklentilerinin yansıtılabilmesi ve sivil toplum kesimlerinin ortak taleplerinin kamu kesimi aracılığıyla uygulamaya geçirilmesinin kolaylaştırılması amacıyla Konsey bünyesine ilgili kamu kuruluşlarının temsilcileri de dahil edilmiştir. Konsey için belirlenen dört farklı grubun her birinden birer temsilcinin Başkan Yardımcısı olarak belirlenmesi Konseyde ele alman konularda uzlaşma sağlanabilmesine katkı sağlayacak ve Konseyin işlerliğini kolaylaştıracaktır.

MADDE 3- Madde ile Konseyin görev ve yetkileri düzenlenmektedir. Konsey, diğer ülkelerde olduğu gibi, ekonomik ve sosyal politikaların oluşturulması sürecinde hükümete toplumun farklı kesimlerinin görüş ve değerlendirmelerini sunmak suretiyle katkı sağlayan demokratik bir platform özelliği taşımaktadır. Konseyi oluşturan kesimler bazen ilgili konularda uzlaşma sağlamakta, bazen görüş ayrılığı yaşayabilmektedir. Sunulan görüşleri dikkate alıp almamak tamamen hükümetin iradesinde bulunmaktadır. Konseyin yürüttüğü faaliyetler, hükümetlerin toplumun farklı kesimlerinin önemli ekonomik ve sosyal konulara olan bakış açılarının anlaşılmasında yardımcı olabilmektedir. Konseyler toplumun farklı kesimleri arasında bir uzlaşma kültürünün oluşmasına da katkı sağlayabilmektedir. Hükümetin toplumda önemli yansımaları olacağı düşünülen ve toplumsal uzlaşmanın sağlanmasında fayda görülen hususları Konseyin gündemine getirebilmesi öngörülmektedir. Ayrıca, ülkemizin Avrupa Birliği ile ilişkileri çerçevesinde Konseyin Türkiye-Avrupa Birliği Karma Istişari Komitesi çalışmalarını izlemesi öngörülmektedir.

MADDE 4- Madde ile Başkanlık Divanının görevi açık bir şekilde belirtilmekte ve Başkanlık Divanının toplanamadığı durumlarda Kalkınma Bakanlığı marifetiyle Konseyin toplanabilmesine imkan sağlanmaktadır.

MADDE 5- Madde ile Konseyin toplanma sıklığı, olağanüstü toplanma şartı ve gündemin belirlenmesi hususları düzenlenmektedir.

MADDE 6- Madde ile Konsey sekretaryasını yürütme görevi daha önce de olduğu gibi Kalkınma Bakanlığına verilmektedir.

< .

»

MADDE 7- Madde ile Konseyin faaliyetlerini gerçekleştirebilmesi için gerekli olan ödeneğin Kalkınma Bakanlığı bütçesine konması öngörülmektedir.

MADDE 8- Madde ile bu Kanuna dair usul ve esasların ilgili kesimlerin görüşleri alınarak Kalkınma Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği belirtilmektedir.

MADDE 9- Madde ile 11/4/2001 tarihli ve 4641 sayılı Ekonomik ve Sosyal Konseyin Kuruluşu, Çalışma Esas ve Yöntemleri Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmaktadır.

GEÇİCİ MADDE 1- Ülkemizin Avrupa Birliği kurumlan ile var olan ilişkilerinin yürütülmesinde gecikme yaşanmaması amacıyla, Ekonomik ve Sosyal Konseyin Türkiye-Avrupa Birliği Karma İstişari Komitesi üyelerinin belirlenmesine ilişkin görevinin, Konseyin oluşumunu tamamlayarak toplantılarına başlaymcaya kadar geçen sürede, Başkan tarafından yerine getirilmesi öngörülmektedir.

MADDE 10- Yürürlük maddesidir.

MADDE 11- Yürütme maddesidir.