ÖYP sistemi çalışıyor mu?

Aşağıdaki ileti Haber Gönder yoluyla gönderilmiştir.

ÖYP yani Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı ülkemizde yeni kurulan üniversitelerin öğretim üyesi ihtiyacını karşılamak üzere kurulan bir sistem. Sistemin amacı yabancı dil şartını yerine getiremeyenlerin dil şartı olmaksızın araştırma görevlisi olmalarını amaçlıyor(du). Ancak bugün gelinen nokta sistem üzerinde yeniden düşünülmesi ve gözden geçirilmesini zorunlu kılıyor.

Her ne kadar ÖYP sistemi dil şartı olmaksızın araştırma görevlisi olma imkanı olarak doğsa da sonuçları hiçbir zaman öyle olmadı.

ÖYP kılavuzunun yurt içi yabancı dil eğitimiile ilgili bölümünde şunlar yer alıyor.

(1) ÖYP kapsamında yükseköğretim kurumlarına atanan ve yabancı dil puanı 65'in altında olan araştırma görevlileri ÖYP puanları ve tercihleri esas alınarak merkezi yerleştirme sistemi ile Yükseköğretim Yürütme Kurulunun belirlediği yurtiçindeki yükseköğretim kurumlarına altı ay süreyle dil eğitimi almak üzere yerleştirilir.

(2) ÖYP araştırma görevlileri, eğitim süresi boyunca yabancı dil eğitimi veren yükseköğretim kurumlarında 2547 sayılı Kanunun 39 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca görevlendirilirler.

(3) ÖYP araştırma görevlilerinin yurtiçi yabancı dil eğitimine katılmaları ve devam etmeleri zorunludur. Dil eğitimine katılmayanların veya yeterli dil puanı almış olsalar dahi dil eğitimine mazeretsiz olarak toplam 10 (on) iş günü devam etmeyenlerin kadro ile ilişikleri kesilir.

(4) Yurtiçindeki yabancı dil eğitimini tamamlayan ÖYP araştırma görevlileri, başkaca bir işleme gerek kalmaksızın kadrolarının bulunduğu yükseköğretim kurumlarına dönerler ve kurumlarını bilgilendirirler. Ancak ÖYP araştırma görevlisi olarak atandığı tarihten itibaren; yabancı dil puanı 50'nin altında olan araştırma görevlilerinin bir yılın sonunda, yabancı dil puanı 65'in altında olan araştırma görevlilerinin ise iki yılın sonunda kadroları ile ilişikleri kesilir.

(5) Yabancı Dil Sınav Sonucu 65 ve üzeri puan olan ÖYP araştırma görevlileri, istekleri halinde yabancı dil eğitimi için en fazla altı ay süreyle yurtdışına gönderilir. Araştırma görevlilerinin yurt dışında dil eğitimi almalarına ilişkin şartlar YÖK Yürütme Kurulunca belirlenir.

Yani ÖYP yabancı dil şartını yerine getiremeyen adaylar için kurulmuş bir sistem olduğunun apaçık resmi belgesi bu bölüm.

Ancak atamalar hiç de böyle olmuyor. Çünkü sisteme veri girişi yapılırken toplam puan şöyle hesaplanıyor.

-Lisans genel not ortalamasının %25'i

-Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavında (ALES) ilgili alanda alınan puanın % 60'ı

-ve varsa yabancı dil puanının %15'i alınır.

Bu ne demek? Yabancı dil puanınız varsa % 15 oranında- sistemin çıkış mantığına ters olarak- ek puan alırsınız demektir.

Daha da somutlaştıralım: Yabancı dil puanı olamayan bir adayın lisans ortalaması 80 ise ÖYP puanı 20 olacak, ALES puanı da 80 olsun 48 puanda oradan gelecek. Toplamda 68 puan.Bu kadar. Yabancı dil puanı olan bir aday ise buna 70 ÜDS puanı üzerinden 10,50 puan daha ilave alacak ve tabiri caizse ipi göğüsleyecek. Sistem şu ana kadar da yabancı dil puanı olan adayların araştırma görevlisi olarak atanmasından başka bir görev icra etmedi. Atanan binlerce araştırma görevlisinin kendi takip ettiğim alan itibariyle tamamına yakını yabancı dil puanı olan adaylardan oldu. Mesele böyle iken ÖYP neden kuruldu diye sormak hakkımız.

Bir başka sorun ise üniversitelerin YÖK'e gönderdikleri kadro ilanlarından yer alan özel şartlarla ilgili. İlahiyat Fakültelerinin kadro ilanlarını inceledim ve gördüm ki bizim gibi eski mezunların bırakın atanmayı başvuru hakkı bile yok. Çünkü ilanların tamamına yakın aynen şöyle: " ... alanında yüksek lisans yapıyor olmak". Toplam 94 adet kadro ilanın 77 tanesi bu şartla ilana çıkmış. Yani ilgili üniversitenin ilgili alanında yüksek lisans yapan üç-beş kişiden birisini alacağız demek değil mi bu? Neden daha önce yüksek lisans yapanlara bu hak tanınmıyor? Bu nasıl bir akıl ve vicdan tutulmasıdır? Yüksek lisansını yapmak "suç", yapıyor olmak "marifet"!

Muhammed ENİS

Eğitimci-Yazar