Akaryakıtta vergi de kar da yüksek

CAHİT SARAÇOĞLU

Türkiye'de vergilerin yanı sıra, vergisiz akaryakıt fiaytlarının da yüksek olduğu ortaya çıktı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun Haziran raporuna göre, vergisiz benzin fiyatı AB'de 1,95 lira olurken, Türkiye'de 2,10 lira. EPDK raporuna göre, Türkiye vergisiz motorin fiyatlarında Danimarka, Yunanistan ve Bulgaristan'ın ardından geliyor. Bu çerçevede Danimarka'da vergisiz benzinin litre fiyatı 2,21, motorinin 2,23 lira olurken Türkiye'de sırasıyla 2,10 ve 2,14 lirayı buldu. Motorindeki fiyatı bizden yüksek olan diğer ülkeler ise 2,21 lira ile Yunanistan, 2,18 lira ile de Bulgaristan oldu. 28 AB ülkesindeki ortalama vergisiz benzin 1,95, motorin ise 2,01 oldu.

15 KURUŞ PAHALI

28 Avrupa ülkesinde akaryakıt ürün fiyatına, toptancı, dağıtıcı ve bayi marjları eklenerek fiyatların karşılaştırıldığı raporda Türkiye'de vergisiz bazda akaryakıtın Avrupa ortalamasından 15 kuruş daha pahalıya mal edildiği ortaya konuldu. Bu çerçevede İngiltere ve Çek Cumhuriyetinde benzin 1,81 TL'ye satılırken, İspanya'da ise litre fiyatı 2,08 TL olarak gerçekleşti.

VERGİDE 4. SIRADAYIZ

Rapora göre Türkiye akaryakıttan alınan vergiler listesinde de İngiltere, İtalya ve İsveç'in ardından dördüncü sırada bulunuyor. Bu hali ile Türkiye 28 Avrupa ülkesi ortalamasının biraz üzerinde seyrederken, AB ortalamasında benzin fiyatlarının yüzde 49'u, motorinin ise yüzde 55'ini vergiler oluşturuyor. Buna göre, İngiltere'de motorinin satış içerisindeki toplam vergi oranı yüzde 60, İtalya'da yüzde 56, İsveç'te yüzde 54 olurken, benzinin vergi oranı bu ülkelerde sırasıyla yüzde 62, 60 ve 57 oldu. Türkiye'de ise satılan motorin fiyatının yüzde 51,5'ini, benzinde ise yüzde 58'ini vergi oluşturuyor. Bu kapsamda litresi 4,40 lira olan motorin fiyatının yüzde 51,5'u vergi, yüzde 37,8'i ürün maliyeti, yüzde 10,7'de piyasada faaliyet gösteren şirketlerin brüt kar marjından oluşuyor. Litresi 5,05 lira olan 95 oktanlı benzinde ise bu oranlar yüzde 58,39'u vergi, yüzde 32,66'sı ürün maliyeti, yüzde 8,91'i de şirketlerin brüt kar marjı şeklinde sıralanıyor.