Günlük en fazla 5 gram tuz tüketin

Lütfi ERDOĞAN

Dünya Sağlık örgütü (DSÖ), 2025 yılına kadar ulaşılacak 9 küresel hedef belirledi, örgüt, "Tütün kullanımını yüzde 30'a düşürün, alkolün aşırı kullanımını önleyin; günlük en fazla 5 gram tuz tüketin, fiziksel aktivite sayısını artırın" dedi. Ülkelere uyarı yazısı gönderen DSÖ, "Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Küresel Eylem Planı" hazırlanmasını da istedi.

DSÖ'nün ülkelere verdiği ödevler şöyle:

KALP-DAMAR: Kalp-damar hastalıkları, kanser, diyabet ve kronik solunum yolu hastalıkları yüzde 25 azaltılmak. Bu çerçevede projeler geliştirilmeli. Kanser ve kronik solunum yolu hastalıklarına neden olan unsurlar belirlenmek.

ALKOL: Aşırı alkol kullanımının önü kesilmeli, en az yüzde 10 azaltılmalı. Alkol kullanımı, yaygınlığı ve reklamları ile ilgili yeni düzenlemeler yapılmalı.

OBEZİTE: Diyabet ve obezitedeki artış durdurulmak, özellikle ABD ve Avrupa ülkelerinde kontrol edilemeyen obezite için daha önemli projelere yer verilmeli. Diyabetle ilgili bilgilendirmeler ve bilinçlendirme faaliyetleri üst seviyeye çıkarılmak.

SİGARA: 15 yaş üzeri birey-lerde tütün kullanımı yüzde 30'a düşürülmeli. Tütün kullanımı ile mücadele alanında sigara paketleri ile açık ve kapak alan-lara ilişkin yeni düzenlemeler yapılmalı.

FİZİKSEL AKTİVİTE: Yetersiz fiziksel aktivite sıkkğında yüzde 10'luk azalmaya gidilmeli. Bu nedenle çocuklar için oyun parkları ve yetişkinler için bedelsiz spor alanları çoğaltılmak. Ülkelerin nüfus yapısına göre projeler geliştirilmek.

TUZ: Nüfusun ortalama tuz/ sodyum akmında yüzde 30'luk azalma sağlanmak. Bu amaç için belirlenen günlük 5 gram tuz oranı ülkelerde ilan edilmeli. Projeler günlük 5 gram tuz üzerinden gerçekleştirilmek.

KAN BASINCI: Artmış kan basıncı görülme sıkkğında yüzde 25 azalma gösterilmek. Kan basıncını artıran ve düşüren nedenler araştırılmak. Ülkelere göre küresel programlar hazırlanmak.

KALP KRİZİ VE FELÇ: Kalp krizi ve felçlerden korunmak için ilaç kullanımı uygun görü-len hastaların en az yüzde 50'sinin ilaç tedavisi ve danış- mankk (kontrol dahil) hizmeti alabilmesi sağlanmak. Hastalara refakat edilmek. Yankş ilaç kullanımı önlenmek.

İLACA ERİŞİM: Bulaşıcı olmayan ana hastakkların tedavisi için gerekk temel teknolojiler ve elzem ilaçlara (jenerikler dahil) erişim kamuda ve özel kurumlarda yüzde 80'e yükseltilmek. Bu nedenle ülkeler ilaç stratejisi gekştirmek. Yerli üretimlere teşvik edilmek.