Hukuki telefon dinlemelerine İngiliz modeli

Murat GÜRGEN / ANKARA

BAŞBAKAN Tayyip Erdoğan'ın "Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'nın (TİB) yetkilerini Milli İstihbarat Teşkilatı'na (MİT) devredeceğiz" açıklamasının ardından üzerinde çalışılan yeni yapılanmada, İngiltere'deki uygulamanın model olarak alındığı öğrenildi.

Türkiye'ye 'model' olabileceği öngörüsüyle mercek altına alınan İngiltere sisteminde, istihbarat kuruluşuna bir kimsenin telefonunu dinleme ve teknik takip yetkisini İçişleri Bakanı verebiliyor. İngiltere'de iç istihbarattan sorumlu olan MI-5'in gerçekleştirdiği teknik takipler, 'İletişimin Dinlenmesi ve Bilgi Komiseri' adı verilen kıdemli yüksek yargı mensubu yargıçlar tarafından denetleniyor. Bu yargıçlar bizzat Başbakan tarafından ve 3 yıllık süre için seçiliyor. Komiserin hazırladığı yıllık raporlar, Başbakan'a ve parlamentoya sunuluyor.

TİB MODELİ

Türkiye'de mevcut sistemde istihbarat kuruluşu önce mahkemeye başvurarak karar çıkartıyor, ardından TİB kararın 'hukuka uygunluk' denetimini yapıyor. Türkiye'nin tüm karasal ve GSM iletişim ağlarına erişebilen TİB, talebi uygun görürse, ilgili istihbarat kuruluşuna söz konuşu kişinin telefon hattından 'uç' veriyor.

ETİB MODELİ

TİB'in kapatılması halinde, yetkilerinin MİT bünyesindeki Elektronik ve Teknik İstihbarat Başkanlığı'na (ETİB) devredilmesi öngörülüyor. Bu durumda, halen TİB'in gerçekleştirdiği 'yasalara uygunluk' denetiminin, İngiltere'dekine benzer bir 'Hukuk Kurulu' oluşturularak sağlanabileceği belirtiliyor.