Böcek veya arı sokmalarında ne yapılmalı?

Yaz aylarında acil servis başvurularının çoğunluğu böcek ısırıkları ve sokmalarıdır. Böcek ısırıkları ve sokmaları farklıdır. Böcek sokmaları zehirli böceklerin iğneleri aracılığı ile zehirlerini deriye enjekte etmeleridir. Genellikle çok ağrılıdır. Böcek ısırıkları ise zehirsiz böceklerin tükürükleri ve kan emmek için salgıladıkları pıhtı önleyici maddelere karşı alerjik reaksiyon ve bölgesel tahriş oluşmasıdır.

Böcek Isırmaları ve Böcek Sokmaları Belirtileri

Kaşıntı, ağrı, kızarıklık ve şişlik böcek ısırmaları belirtileri arasındadır. Bunun yanı sıra Anafilaktik şok, yüzde, dudaklarda ve boğaz etrafında şişme, nefes almada güçlük, şiddetli kaşıntı, uyuşukluk ve kramp, isilik, baş dönmesi, baygınlık veya bilinç kaybı gibi belirtiler de ortaya çıkabilmektedir. Böyle bir durumda anafilaktik şok belirtileri görüyorsanız derhal 112 aranmalıdır.

Arı Sokmasında Yapılması Gerekenler

Yaralı bölge yıkanır,

Derinin üzerinden görülüyorsa arının iğnesi çıkarılır,

Soğuk uygulama yapılır, (Amonyak vb. kullanılmaz)

Eğer ağızdan sokmuşsa ve solunumu güçleştiriyorsa buz emmesi sağlanır,

Ağız içi sokmalarında ve alerji hikayesi olanlarda tıbbi yardım istenmelidir.

Akrep Sokmasında Yapılması Gerekenler

Sokulan bölge buz ile soğutulur(buz hiçbir zaman deri ile temas halinde olmamalıdır) Buz tatbik edilmesi hem şişmeyi engeller hem damarlarda büzüşme yaptığı için zehrin emilimini azaltır hem de ağrıyı azaltmaya yardımcı olur.

Bol sabunlu su ile yıkanır.

Sokulan yerin dört parmak üst bölümüne dolaşımı engellemeyecek şekilde bandaj uygulanır. Turnike uygulanmaz.

Yara üzerine hiçbir girişimde bulunulmaz ( kesilmez, emilmez, vb.)

Yılan sokma / ısırmalarında ilk yardım

Kişiyi güvenli bir yere götürülmelidir. Kişiyi sakinleştirerek çok fazla hareket ettirmekten sakınılmalıdır.

Sokmanın olduğu bölgedeki sıkı kıyafetleri ve takıları çıkartılmalıdır.

Yara soğuk su ile yıkanmalı ve yaraya soğuk uygulama yapılmalıdır.

Zehrin hareketini yavaşlatmak için, sokulan yerden yaklaşık 7 cm yukarısını gevşek bir sargı bezi ile sarın. Bez sıkı olmamalıdır. Sargı, arasına bir parmak girecek kadar gevşek olmalıdır ve bantın altındaki nabız hissedilmelidir. Bant için esnek bir bandaj veya bez parçası kullanabilirsiniz.

Yara üzerine hiçbir girişimde bulunulmaz ( kesilmez, emilmez, vb. )

Tıbbi yardım istenmelidir.

Deniz Canlıları Sokmasında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır?

Yaralı bölge hareket ettirilmez.

Batan diken varsa ve görünüyorsa çıkartılır.

Etkilenen bölge ovulmamalıdır.

Sıcak uygulama yapılmalıdır.

Dış ortamda, ısırılmanın önüne geçebilmek için:

Böceklerin ilgisini çektiğinden, parlak renkli kıyafetler giymekten ve parfüm ya da deodorant gibi güçlü kokular kullanmaktan kaçının.

Böcek ısırıklarına maruz kalabilecek bölgeleri azaltmak için, uzun kollu giysiler, pantolon, ayakkabı ve şapka giyin.

Cildinize böcek savar spreyler sıkın.

Oturduğunuz yerde böcek savar ürünler ve mumlar kullanın.

Açıkta şekerli yiyecek ve içecek bırakmayın.

Durgun ve hareketsiz su kaynaklarının olduğu alanlarda dikkatli olun.

Uzun çim ve çalılıklara sürtünmekten kaçının.

Sert çim ve çalılıkların üzerinde yürürken pantolon paçalarını çoraplarınıza sokun.

Bu uyarılar, böcek ısırıklarının en sık görüldüğü akşamüstü-gece vakitleri arasında oldukça önemlidir.

Herkese Sağlıklı Günler Dilerim.

Dr. Alper Cem ÜNAL
Uşak İl Sağlık Müdürü