Kentsel dönüşüme yeni düzenleme

Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun'un uygulama yönetmeliğinde değişiklik yapıldı.

Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan yönetmelikte, üniversiteler haricinde, lisanslandırılan kurum ve kuruluşlarda riskli yapı tespit raporu hazırlanmasında görev alacak mühendislerin, ilgili meslek odalarına üyeliklerinin devam etmesi, mesleklerinde fiilen en az 5 yıl çalışması şartına yenileri eklendi.

Buna göre, mühendislerin, Bakanlık veya Bakanlıkça uygun görülen kurum ile kuruluşlarca düzenlenecek eğitim programlarına katılmaları, eğitim sonunda yapılacak yazılı sınavda 100 üzerinden en az 70 puan alarak katılım belgesine sahip olmaları zorunlu olacak.

Ek madde uyarınca ise yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce lisanslandırılan kurum ve kuruluşlarda riskli yapı tespitinde görev yapmak üzere katılım belgesi alan mühendislerin, 6 ay içinde düzenlenecek yazılı sınava katılarak, 100 üzerinden en az 70 puan alması gerekecek.

Kurum ve kuruluşların lisanslandırılması, 5 yıl geçerli olacak. Bu sürenin sonunda vize edilmeyen lisans belgesinin kullanımına izin verilmeyecek.

Lisans belgelerinin iptal edileceği durumlara yer verilen yönetmeliğe göre, lisansı iptal edilen kurum ve kuruluşlar için 5 yıl yeni lisanslandırma yapılmayacak. Lisansı iptal edilen kuruluşun ortakları, hisselerini devretseler dahi 5 yıl başka lisanslı kuruluşa ortak olamayacak, riskli yapı tespitinde görev alamayacak ve bu ortakların kurduğu firmalara lisans verilmeyecek. Lisansın iptaline sebep olan mühendis, 5 yıl başka bir lisanslı kurum ve kuruluşta görev alamayacak.

Gerçeğe aykırı belge sunan kuruluşun ortak ve yöneticileri, gerçeğe aykırı riskli yapı tespiti yapan kuruluşun ortağı, yöneticisi ve mühendis, mevcut olmayan yapı hakkında riskli yapı tespit raporu hazırlayan kuruluşun ortakları, yöneticileri, mühendis ve talepte bulunan malik hakkında, cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulacak.

-Risk tespiti yaptırılabilecek yapılar

Risk tespiti, kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü, insanların girebilecekleri, oturma, çalışma, eğlenme, dinlenme veya ibadet etmelerine yarayan yapılar ile hayvanlar ve eşyaların korunmasına yarayan yapılar hakkında yapılacak. İnşaat halinde olup ikamet edilmeyen yapılar ile metruk olması veya bir kısmının yıkılması nedeniyle bütünlüğü bozulan yapılar, risk tespitine konu edilemeyecek.

Kat Mülkiyeti Kanunu uyarınca kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulmadığı için arsa paylı tapu varsa, arsa üzerindeki yapının risk tespiti, yapının sahibi olan arsa payı malikince yaptırılacak. Arsadaki yapının başkasına ait olması ve bunun da tapu kütüğünde belirtilmesi halinde, riskli yapı tespiti, lehine şerh olan tarafça gerçekleştirilecek.

Riskli yapılar, en geç 10 iş günü içinde tapu kütüğünün beyanlar hanesinde belirtilmek üzere ilgili tapu müdürlüğüne bildirilecek. Tapu kütüğüne işlenen belirtmeler, ayni ve şahsi hak sahiplerine tebliğ edilecek. Tapuda kayıtlı malikin ölmüş olması halinde, Bakanlık veya Müdürlük tebligat işlemleri için Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre mirasçılık belgesi çıkarmaya yetkili olacak.

Yapı maliklerine 60 günden az olmamak üzere süre verilerek, riskli yapıların yıktırılması istenirken, yapılacak tebligatta, riskli yapıyı kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi kullananlara tahliye için malik tarafından bildirim yapılması gerektiği belirtilecek.

-Ödemeler taksitle yapılabilecek

Uygulama alanındaki taşınmaz maliklerinin birden fazla konut veya iş yeri alma hakkının olması halinde, buna ilişkin sözleşme yapılabiliyor. Bu durumda taşınmaz malikinin ilgili kuruma borçlanması halinde ödemeler, verilecek konut veya iş yerinin tespitine yönelik gerçekleştirilecek noter kurası sonrası, ilgili kurumca belirlenecek takvime göre peşin olarak yapılabilirken, yeni düzenlemeyle taksitle ödenebilecek.

Bir parselde birden fazla yapı bulunması ve bu yapılardan bazılarının riskli yapı olarak tespit edilmiş olması halinde, riskli tespit edilen yapıların birlikte değerlendirilebilmesi için, yapıların bulunduğu alanın risksiz yapıların bulunduğu alandan ifrazı mümkünse ifraz, terk, ihdas ve tapuya tescil işlemleri müdürlüklerce resen yapılacak veya yaptırılacak.

Riskli alanlarda maliklerce yürütülecek uygulamalarda parsellerin terk, ihdas ve tapuya tescil işlemlerine de sahip oldukları hisseleri oranında maliklerin en az üçte iki çoğunluğuyla karar verilecek.

Uygulama alanında zeminden kaynaklanan nedenlerle veya herhangi afet riskinden dolayı veya mevzuata göre yapılaşma hakkının olmaması nedeniyle yeni yapı yapılması mümkün değilse, yeni yapı uygulama alanı dışında başka parsele yapılabilecek.

-Kira yardımı

Anlaşmayla tahliye edilen uygulama alanındaki yapıların maliklerine, tahliye tarihinden itibaren Bakanlıkça kararlaştırılacak aylık kira yardımı yapılabilecek. Yardım süresi, riskli alan dışındaki riskli yapılarda 18 ay, kanun kapsamında anlaşma yoluyla kamulaştırılan yapılarda 5 ay olacak. Riskli alanlarda kira yardımı süresi 36 ayı geçmemek şartıyla ilgili kurumca belirlenecek.

Malik, kiracı ve sınırlı ayni hak sahiplerine, sahip oldukları veya kullandıkları kanun kapsamındaki bütün yapılardan dolayı kira yardımı yapılabilecek. İnşaat halinde olup ikamet edilen yapılarda kira yardımı veya faiz desteğinden, sadece bu yapıda ikamet eden malik, kiracı ve sınırlı ayni hak sahibi faydalanabilecek.

Anlaşmayla tahliye edilen yapıların maliklerine mümkün olması halinde, kira yardımı yerine tahliye tarihinden itibaren konut ve iş yerlerinin teslim tarihine kadar geçici konut veya iş yeri tahsisi yapılabilecek. Yapılacak kira yardımının 5 aylık miktarı, taşınma masrafları da dikkate alınarak defaten ödenebilecek.

Anlaşmayla tahliye edilen uygulama alanında kiracı olarak ikamet edenlere veya iş yeri işletenlere aylık kira bedelinin iki katı kadar, sınırlı ayni hak sahibi olarak ikamet edenlere veya iş yeri işletenlere 5 katı kadar defaten kira yardımı yapılabilecek.

Kira yardımı başvuruları, tahliye tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde yapılabilecek. Kanun kapsamında gerçek veya tüzel kişilerin bankalardan kullanacağı kredilere faiz desteği verilebilmesi için de tahliye tarihinden itibaren en geç 1 yıl içinde Bakanlıkla protokol imzalayan bankalara başvurulması gerekecek.