Atalay: Yeni yol haritası netlik taşıyacak

Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, çözüm sürecine ilişkin "Gecikmeyecek. Yaz dönemi biz yol haritamızı bitireceğiz" dedi.

Atalay, AFAD'daki basın toplantısında gazetecilerin sorularını da yanıtladı.

Bir gazetecinin Fişabur'da yeni kurulacak çadır kente ilişkin bilgi isteyerek, "Daha önce Sincar yakınlarında kamp kurulabilir diye bir açıklamanız vardı. Ondan vaz mı geçildi" denilmesi üzerine, Atalay, o kampın kurulduğunu belirtti. Konuyla ilgili Meclis'te açıklama yaptığını hatırlatan Atalay, şunları söyledi:

"Yaklaşık 20 bin civarında çadırı intikal ettirdik. O zaman biraz daha küçük gruplar halinde kurdular. Sincar'da biz aslında büyük kampı orada kuracaktır. Stratejik olarak çok uygun bulunmadı. Biraz daha kuzeye, şimdi Dohuk civarına kaydırılmış oldu. Bugün heyet orada. Tabii kuzey Irak yetkilileriyle de Türkmenlerle de görüşerek en uygun şartları yapıyorlar. Biz kurup, ihtiyacını biz sağlayacağız ama yönetimini Türkmenlere vermek kararındayız. İlk etapta 20 bin kişilik bir kamp. Bir hafta içinde onun kurulacağını zannediyorum. Çadır kent olduğu için daha çabuk kuruluyor."

-"Şu anda mevcut kamplara 30 bin kişi alabiliriz"

Bazı kentlerde işverenlerin kayıt dışı olarak Suriyelileri çok daha ucuza çalıştırıldığına yönelik iddialar hatırlatılarak bu konuda yürütülen bir çalışmanın olup olmadığının sorulması üzerine Atalay, "Bu konuda şu ana kadar Türkiye'nin, hükümetin bir kararı olmadı. Yani bir çalışma izni, toplu veya kısım kısım çalışma izni verilmesi gibi bir uygulamamız olmadı" diye konuştu.

Bunun hassas bir konu olduğunu vurgulayan Atalay, "Hem içerideki istihdam ve işsiz konusu hem ücretlerin belirlenmesi gibi. Çalışma bakanlığımız bu konuda boş durmuyor ama ortaya çıkmış, şekillenmiş bir kararımız yok" dedi.

"Kamplarda hala boş yer olduğunu söylediniz. Dışarıda olan Suriyelilerin ne kadarı kamplara alınabilir. Ayrıca yeni kamplar oluşturulmasına yönelik bir süreç var mı? sorusuna Atalay, "Şu anda mevcut kamplara 30 bin kişi alabiliriz" yanıtını verdi.

Gaziantep ve Mardin'de yeni kamp kurulması için arazi tespit çalışmalarının olduğunu ifade eden Atalay, "Kampların nüfusu da çok fazla olsun da istemiyoruz. Bizim Viranşehir kampı 35 bin kişilik. Bir şehir kadar. Bunun sokağı, caddesi var, kendi içinde seçilmiş yöneticileri var. Çok büyük oluyor. Yeni kampları biraz daha 15-20 bin civarında tutabilirsek daha kolay yönetilebilir diye düşünüyoruz" dedi.

- "Pazarlık diye bir şeyi biz kabul etmiyoruz"

IŞİD mensuplarınca rehin alınan Türkiye'nin Musul Başkonsolosluğu personeliyle ilgili gelişmenin olup olmadığı ile kamuoyundaki "pazarlık konusu mu yapılıyor acaba" yönünde söylemlere ilişkin değerlendirilmesi sorulması üzerine Atalay, "Pazarlık' diye bir şeyi biz kabul etmiyoruz" yanıtını verdi. Atalay, son durum ve gelişen şartlarla ilgili Dışişleri Bakanlığının bilgilendirmelerde bulunduğunu hatırlattı.

-Gazze'deki ateşkes

Gazze'deki ateşkesin ardından insani yardımın ulaştırılması için Mısır ya da İsrail yönetimiyle bir temasın kurulup kurulmayacağının, bu konuların Birleşmiş Milletler üzerinden mi yapılacağının sorulması üzerine Atalay, şunları söyledi:

"Kızılay'ınki BM üzerinden gitmedi. Kanallar bulundu. İnsani yardım kuruluşu olduğu için Kızılay'ın hareketliliği daha fazla. Devlet kuruluşu değil, sivil kuruluş. Siyasi çözüm, ateşkes konusunda Dışişleri Bakanlığımızın her ülkeyle irtibatları oldu. Hem ABD hem Mısır hem Katar hem İsrail tarafıyla irtibatlar oldu. Şu sırada insani yardımlar için bir zemin oluştu ateşkes. Bütün bu kanallar kullanılacaktır. Esasen bu ateşkesin içinde de hızlı şekilde Gazze'ye yardımların gitmesi ve orada tahrip olan hastanelerin yapılması, elektriğin, suyun vesaire konusu gündemde. Bütün bunlar şu üç günün içindeki en önemli gündem maddeleri diyebilirim."

"Türkmenlere yardım için bazı Türk vatandaşlarının IŞİD ile savaşmaya gittiğine yönelik videolar var. Böyle bir bilgi elinizde var mı" sorusuna Atalay, elinde böyle bir bilgi olmadığını belirterek, "Bizim Türk vatandaşlarıyla ilgili benim elimde size verebileceğim bir bilgi yok" ifadelerini kullandı.

-Çözüm süreci

Çözüm sürecine ilişkin yol haritasının ne zaman açıklanacağının sorulması üzerine Atalay, ramazan ayında çözüm süreciyle ilgili yoğun çalıştıklarını belirtti. Konuyla ilgili Meclis'ten çıkan yasanın bu konudaki en ileri adımlardan birisi olduğunu ifade eden Atalay, şöyle konuştu:

"Hem taraflar hem bölge hem uluslararası alanda da çok olumlu tepkiler aldık o konuda. Bu yasaya anamuhalefet partisinin de destek vermesi, Meclis'ten yüzde 80 destekle çıktı, yani grup olarak anamuhalefet partisinin bu yasaya desteği bizi sevindirmiştir. Güçlü bir temsille çıkmıştır. Madde sayısı az ama çok kapsamlı bir yasadır o. Hukukta bir deyim vardır, 'Efradını cami ağyarını mani' yani olması gereken her şey içinde var, olmaması gerekenler de dışında. Dolayısıyla çok kapsamlı bir yasa. Bakıldığında yapılabilecek her şey onun içinde. Biz bu yasanın şemsiyesi altında bir yol haritası çalışıyoruz. Basında 'yol haritası şöyle, şunlar yapılacak, dönüşler şu tarihte olacak' şeklinde yorumlar var. Biz doğrusu bu konuda hiçbir bilgilendirme yapmadık, hiçbir yere bir açıklama yapmadık. Yani yol haritamız bitmedi, bu çalışılıyor. Bittiğinde bu tabii ki paylaşılacak, bilgilendirilecek, parlamento içinde de ondan sonra kamuoyuna da bunun açıklaması yapılacak. Yeni yol haritası daha somutluk, netlik taşıyacak. Kesin zamanları olacak, yani periyodu belli olacak. Böyle bir çalışma bu. Bundan sonraki süreçte önümüzü daha rahat hep beraber inşallah göreceğiz. Böyle bir çalışmayı şu anda yürütüyoruz."

-"Oralarda bir bayram havası var"

Cumhurbaşkanı adayı ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Van ve Mardin'deki mitinglerine katıldığını hatırlatan Atalay, "Oralarda bir bayram havası var" ifadesini kullandı.

Bölge halkı, sivil toplum kuruluşu temsilcileriyle görüşmelerinde herkeste umudun çok daha artığını gördüğünü dile getiren Atalay, şunları kaydetti:

"Yasadan öncekinin çok üzerinde bir umut artışı var, beklenti var. Artık geriye dönülemez bir noktadayız. Herkesi bağlayan bir yasadır bir metin, bir karardır. Parlamentonun, devletin bir kararıdır. Bundan sonra hepimizin çok daha umutlu olacağımız bir süreç. Tabii bize çok iş düşüyor. Çok iyi çalışmamız, çok iyi yürütmemiz gerekiyor."

-"Türkiye büyüsün istemeyenler var"

Atalay, bu konuda rahatsız olanların bulunduğunu belirterek, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin kendilerini bu konuda çok eleştirdiğini anımsattı. Atalay, şöyle devam etti:

"Yani bizler hainiz onlara göre. Yani çözüm sürecine destek verirseniz, çözüm süreci için çalışırsanız hain filan oluyorsunuz. Tabii tarih yazacak kimin hain olduğunu kimin olmadığını ama. TBMM'de de bu yasa çıkarken çok üzüldüler. Çok ileri bir telaş ve üzüntü var. Çünkü bu terörün bitmesini istemiyorlar, istemeyenler var. Dışarıda da istemeyenler var. Türkiye bu işi uluslararası aracılar kullanmadan yapıyor diye rahatsız olanlar da var. Kendisi ilk defa kendi politikalarıyla bir süreç yönetiyor. Bahçeli'yi de anlıyorum ben. Şehit cenazeleri gelmiyor, ekmekleri, suları kesiliyor bunların. Siyasi nemaları azalıyor ama çözüm sürecini niye istemeyenler var. Türkiye büyüsün istemeyenler var. Çözdüğünde Türkiye bin yıllık kardeşliğini, birliğini, bütünlüğünü sürdürecek. Türkiye daha büyüyecek onun için de istemiyor."

Çözüm süreci takvimine ilişkin soru üzerine Atalay, "Gecikmeyecek. Yaz dönemi biz yol haritamızı bitireceğiz" karşılığını verdi.

-"Randevu sayıları düşük"

Yurt dışındaki seçmenlerin cumhurbaşkanı seçimi için oy kullanmaya başladığını anımsatan Atalay, "Randevu alanların sayısının düşük olduğu, seçmenin ilgisinin az olduğu şeklinde yorumlar var. Değerlendirmeniz nedir" denilmesi üzerine Atalay, gümrük kapılarında yaklaşık 100bin kişinin oy kullandığını söyledi.

Yurt dışında oy kullanımına yönelik randevu sayılarının düşük olduğunu belirten Atalay, şu açıklamalarda bulundu:

"Yurt dışındaki vatandaşlarımızın bulunduğu yerde bir sandık yok. Nerede var daha çok? Diplomatik temsilciliklerimizin olduğu yerlerde. Onun da hepsinde yok. Güvenliğin iyi sağlandığı yerler var. Bir de randevu sistemi geldiğinde bu biraz caydırıcı rol oynuyor şu anda. Diyelim, ABD işte, yüksek eğitimli vatandaşımızın çok olduğu ülkelerden birisi. Nerelerde oy kullanılacağı belli. New York başkonsolosluk, Washington büyükelçilik, Boston, Şikago konsolosluklarımız var. Koca bir ülke her yerden insanlar oy kullanmak isterlerse oralara gelecek. Bir de bunu randevuya bağlıyorsunuz. Oradaki sistem zorluğu. Oy kullanma insanların her zaman... Özellikle yurt dışındaki vatandaşlarımız da ilk defa oy kullanacağı için bir heyecan ama bunu kolaylaştırmak da lazım. Şu sırada doğrusu randevu sisteminde iyi yürümeme var."

Randevu sisteminin ilk defa uygulandığına dikkati çeken Atalay, "Bu bir ilk tecrübedir. Herhalde buradaki aksamalar gözden geçirilir bir sonraki seçimden önce yeni yasal düzenlemelerle buradaki sorunlar giderilir" dedi.

-"Birinci turda bu seçim biter"

"Yurt dışındaki oy kullanımının az olması Cumhurbaşkanı adayı ve Başbakan Erdoğan'ın ilk turda geçmesini etkiler mi" sorusu üzerine Atalay, "Biz ilk turda geçeriz, yani geçer" karşılığını verdi.

Kamuoyu araştırmaları yaptırdıklarını belirten Atalay, "Birinci turda bu seçim biter" dedi.

Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, "Son günlerde MHP tabanında epey sorun var. MHP tabanını, CHP ile birleşerek bir çatı adaya yönlendirmekte zorlanıyorlar. Elimizdeki araştırmalarda, ki kendilerinde de var, MHP tabanının yaklaşık yüzde 40'ı çatı adaya henüz gitmiyor" dedi.

Atalay, AFAD Başkanı Fuat Oktay ile düzenlediği basın toplantısında, AFAD'ın koordinasyonu altında Irak ve Gazze'de yürütülen insani yardım faaliyetlerine ilişkin bilgi verdi.

Hükümetlerinin son yıllarda dünyanın neresinde olursa olsun, zorda kalan insanlara artan bir biçimde yardım ulaştırdığını belirten Atalay, "2013 yılı itibariyle dünyada ABD ve İngiltere'nin ardından en fazla yardım yapan üçüncü ülke konumuna ulaştık" dedi.

Devam eden seçim kampanyasının etkisiyle bazı muhalefet partilerinden haksız ve iftiraya varan eleştiriler aldıklarını hatırlatan Atalay, hükümetlerinin özellikle Irak ve Suriye'de Türkmenlere yardım etmemekle, hatta gönderilen yardımları engellemekle itham edildiğini söyledi.

Hükümet olarak mazlumdan yana bir tutum içinde olduklarını, her yerde mazlumlara yardım yapma yönünde belirgin bir politika izlediklerini anlatan Atalay, şöyle devam etti:

"IŞİD olarak adlandırılan örgütün Irak içerisinde giderek yoğunlaşan faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan insani kriz hepimizin malumudur. 10 Haziran'da Musul'un IŞİD tarafından ele geçirilmesi sürecinde büyük bir nüfus bölgeyi terk etmiştir. 16 Haziran'da Telafer'in de düşmesiyle özellikle kuzeye ve batıya, Sincar'a doğru büyük bir göç hareketi başladı. Musul, Kerkük, Telafer, Selahaddin ve Diyala eyaletleri çatışmalardan en çok etkilenen vilayetlerdir. Musul'un düşmesinden sonra yaşananlar dahil bugüne kadar toplam 1 milyon 200 bin Iraklı yerlerinden edilmiştir. Anbar vilayetinde 500 bin, Erbil'de 100 bin, Dohuk'ta 200 bin, Musul'un batısında 97 bin, Süleymaniye'de 25 bin, Kerkük, Diyala ve Selahaddin vilayetlerinde 278 bin kişi yerlerinden edilmiştir. Haziran ayında Musul'un düşmesi ile önemli bir bölümü Türkmenlerden oluşan 375 bin kişi evlerini terk etmek zorunda kalmıştır."

Bunlardan 166 bininin Musul'a, Erbil'e 78 bin, Süleymaniye'ye 52 bin, Selahaddin'e 18 bin, Dohuk'a 18 bin ve Kerkük'e de 16 bin kişinin dağıldığını anlatan Atalay, Türkiye'nin halen Irak'ta yaşananlar karşısında yardım eden ülkeler arasında başı çektiğini söyledi.

Irak'ın içini çok yakın takip ettiklerini belirten Atalay, Türkmen Cephesi'nin önde gelenleriyle de sürekli irtibat halinde olduklarını bildirdi.

AFAD Başkanının olayın ilk günlerinde bölgeye giderek yerinde incelemelerde bulunduğunu aktaran Atalay, TİKA Başkanının da bölgede olduğunu aktardı.

Atalay, Musul hadisesinin hemen ardından Dohuk bölgesinde toplanan Türkmenlere 11 Haziran'da 10 bin kişilik gıda kolisi, 13 Haziran'da ise 12 bin 500 kişilik çadır, 217 bin kutu ilaç, 10 bin battaniye, 2 bin mutfat seti ve 2 bine yakın yatak yardımının ulaştırıldığını belirtti.

-90 tırlık insani yardım

Son 1,5 aydır Kuzey Irak'a 90 tırlık insani yardımın ulaştırıldığını ifade eden Atalay, yardımların Sincar, Dohuk, Erbil, Tall Kayf ve Telafer'e odaklandığını kaydetti.

Yardımların Irak Türkmen Cephesi ile koordineli dağıtıldığını aktaran Atalay, AFAD'ın devam eden günlerde ise 8 bin 200 gıda kolisi, 12 bin 500 kişilik çadır, 10 bin battaniye, 441 bin 539 kutu ilaç, 2 bin mutfak seti ve 2 bin yatağı da bölgeye ulaştırdığını bildirdi.

Atalay, Türk Kızılayının da 4 bin civarında battaniye, bine yakın yatak, 146 ton içme suyu, bin 300'den fazla gıda kolisi, 68 ton kuru gıda, 650 bin pakete yakın bisküvi türü unlu ve çikolatalı mamul, 20 ton hijyen malzemesi, 2 binden fazla muhtelif ev malzemesi ve 50 bine yakın muhtelif giyim eşyasını bölgeye ulaştırdığını anlattı.

Atalay, TİKA'nın da 3 bin ailelik gıda ve hijyen malzemesini ulaştırdığını aktarırken, tüm yardımların AFAD'ın koordinasyonunda gittiğini kaydetti.

Diğer kurum ve kuruluşlarla belediyelerin yardımları hakkında bilgi veren Atalay, Ülkü Ocakları'nın da 5 bin 500 gıda kolisi, bin 100 giysi kolisi, 275 battaniye, 10 ton bulgur yardımında bulunduğunu aktardı.

Ülkü Ocakları'nın yardımlarının yerine zamanında ulaştırılmasında AFAD'ın sınır geçişleri için her türlü kolaylığı sağladığını anlatan Atalay, "MHP Genel Sekreteri ve Ülkü Ocakları Başkanı, AFAD Başkanı ile görüşerek gerekli koordinasyon sağlanmış ve kendileri de yardımlarından dolayı AFAD'a teşekkürlerini ifade etmişlerdir" dedi.

Atalay, şöyle devam etti:

"Sayın Bahçeli, geçen gün fazlaca telaş ve öfke içinde konuşmalar yaptı. Orada hepsinde Ülkü Ocakları'nın Türkmenlere gönderdiği yardımların engellendiği gibi ifadeler kullandı. Orada tabii üzüldük buna. Hiçbir yerden gelen yardımlar engellenmemiş, AFAD koordinasyonunda yerine ulaştırılmıştır. Doğrusu bunları, insani şeyleri bile telaşla cumhurbaşkanlığı seçim kampanyası içinde bu şekilde nitelemesini biz kınıyoruz. Kendi arkadaşlarına sorsaydı, AFAD sordu; dediler ki 'herhalde parti içerisinde bir iletişimsizlik oldu.' Bunu çok esefle karşılıyoruz. Bu tırların hepsinin hangi saatte geldiği, hangi saatte her yardım kolisinin kime ulaştığı saat saat vardır. Doğrusu bunları utanmadan halka açık yerlerde ifade etmelerini yadırgıyoruz. Bunlar üzerine Türkmen Cephesi Koordinatörlerinden Hicran Kazancı da, ki Türkiye'de yardımların götürülmesinde bir anlamda önemli bir ayaktır, böyle söyleyenleri kınamıştır. Türkiye'nin Türkmenlere yardım eden tek ülke olduğunu, iddiaların 'çirkin ve kabul edilemez' olduğunu açıklamıştır."

-Türkmen kampı kuruyoruz

Yardım faaliyetlerinde bulunan ve bulunmaya devam eden kuruluşlara teşekkür eden Atalay, hükümetlerinin yerlerinden edilmiş kişilerin sığınabilmesi için Dohuk vilayetinde bir kamp kurulması için AFAD'ı görevlendirdiğini bildirdi.

Irak haritası üzerinde göç alanlarıyla ilgili bilgi veren Atalay, Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi'nin sınırları içerisindeki Fişhabur'da bir Türkmen kampı kurduklarını söyledi. Çok organize bir kamp olacağını ve çalışmaların sürdüğünü aktaran Atalay, buranın yönetimini de oradaki Türkmenlere devredeceklerini söyledi.

Telafer'in bir Türkmen şehri olduğunu hatırlatan Atalay, şunları kaydetti:

"Ama Türkmenlerin yaklaşık yarısı Sünni'dir, yarısı Şii'dir. Biz bunların aralarını bulmak için, aralarında çatışma olmaması için Dışişleri Bakanlığımız ve Türkiye çok çaba sarfeder. Yani Türkmenlerin birliğinin devam etmesi için... Hani Irak'ta gelişen maalesef mezhebi çatışmaların içine Türkmenlerin kendi aralarında girmemesi için Dışişleri Bakanlığımızın özel çabası vardır. Hizmete özel bir bilgi notudur bu. Özellikle son IŞİD'in Telefar'i kuşatmasından sonra buradan daha çok Şiiler göç etmiştir. Sünniler geri geliyor, çünkü IŞİD Sünnilerle işbirliği içinde. Ama oradaki Sünni Türkmenler, Şii Türkmenlere baskı yapmıştır. Hatta şöyle bir olay var elimizde. Şii Türkmenler Telafer'i terk ederken, cezaevinde bulunan 60 Sünni Türkmeni de öldürerek gitmiştir. Irak'ın içi çok karmaşık, biz o Türkmen kardeşlerimizin arasında o ayrımın olmaması için de çaba sarfediyoruz."

Türkiye Cumhuriyeti'nin dil, din, ırk, mezhep ayrımı yapmadan zor durumdaki herkese yardım etmeye çalıştığını bildiren Atalay, kampın kurulmasının ardından yardımların daha derli toplu ulaşacağını bildirdi.

Türkmenlere sahip çıkılmadığı iddiasının Irak'ta olduğu gibi Suriye'de de gerçeği yansıtmadığını değerlendiren Atalay, "Suriye krizi dolayısıyla Bayırbucak, Hama, Humus ve Halep başta olmak üzere, ülkemize gelen Türkmenlerin barınma merkezlerindeki sayısı 22 bindir. Bunlar için üç ayrı kampımız var" dedi.

Atalay, Suriye tarafında sınır bölgesinde kurulan yüzün üzerindeki kampla, bölgede yaşayan Türkmenlere de köy köy belli aralıklarla düzenli gıda kolisi dağıtıldığını kaydetti.

Yardımlarda din, dil, ırk ayrımı yapmadıklarını yineleyen Atalay, "Ama daima hükümetimizin gerek Balkanlarda, gerek Kafkaslar'da, gerek Orta Asya'da tabii vatandaşlarımızla, soydaşlarımızla ilgili her ülkenin olduğu gibi hassasiyetleri vardır. Biz de o hassasiyetlerimizi başa alıyoruz" değerlendirmesini yaptı.

-"Çatı aday olmak da zor"

Bahçeli'yi alışık olmadıkları bir telaş içinde gördüklerini ifade eden Atalay, şunları söyledi:

"Ankara, İstanbul, İzmir, Kayseri konuşmalarında bu konulara çok yer verdiği için bayram günlerinde kin, nefret, telaş içinde konuşmayı o sakin mizaca hiç yakıştıramadık. Herkesi suçluyor, herkes neredeyse hain; böyle bir tavır içinde. Son günlerde MHP tabanında epey sorun var. MHP tabanını, CHP ile birleşerek bir çatı adaya yönlendirmekte zorlanıyorlar. Elimizdeki araştırmalarda, ki kendilerinde de var, MHP tabanının yaklaşık yüzde 40'ı çatı adaya henüz gitmiyor. Dolayısıyla bu konuşmaları biraz da Başbakanımızı odağa koyarak, Cumhurbaşkanı adayımızı ve hükümetimizi odağa koyarak, kendi tabanını nasıl yönlendirebilirim telaşındalar. Bunu anlamak zor değil, çünkü çok iddialı çıktılar 'çatı aday' diye. Ama bu çatı yapıştıramıyor, her kesimde isyan var. Çatı aday neyi söylese bir kesim rahatsız oluyor. Çatı aday olmak da zor tabii. 10 tane farklı düşünen partiyi temsil edip de, Türkiye'nin hangi meselesini konuşacaksınız. O zaman sadece AK Parti'ye ve Tayyip Erdoğan'a saldırırsanız, işte hepsinin tek ortak noktası o. Başka ortak noktaları da yok. Kendisi aday olmadı, aday olsaydı partisinden daha düşük oy alması söz konusuydu. O cesareti de gösteremedi, sürekli böyle bir istismar."

Bahçeli'nin bu tür konuları sadece istismar ettiğini ve MHP'nin bugüne kadar hiçbir şey yapmadığını belirten Atalay, kendilerinin yurt dışında yaşayan Türklerle ilgili bir başkanlık kurduklarını hatırlattı.