Gurbetçinin oyu 38 kat pahalı

70 milyon lira kaynak aktarılıp dev stat, fuar ve kongre merkezleri kiralandı. Ancak katılım yüzde 8.5'te kaldı. Oy başına harcanan para 301 lira oldu. Türkiye'de bu rakam 8 lira civarında. Cumhuriyet tarihinde ilki yapılan yurt dışı seçimlerine katılım, Yüksek Seçim Kurulu(YSK)'nun benimsediği randevu sistemi sebebiyle sönük geçti. 2 milyon 722 bin 981 seçmen için 54 ülkede sandık kuruldu. 70 milyon lira kaynak aktarıldı. Ancak, sandık başına giden seçmen sayısı 232 binde kaldı. Yani, katılım sadece yüzde 8.5 oldu. Hal böyle olunca yapılan masraflar da büyük oranda boşa gitti. Seçim için Türklerin yoğun olarak yaşadığı Avrupa ülkelerinde milyonlarca avro harcanarak devasa stadlar, fuar alanları ve kongre salonları kiralandı. Almanya'da aralarında Berlin Olimpiyat Stadı'nın da bulunduğu 7 seçim merkezi için 4 milyon avro (Yaklaşık 11 milyon 440 bin lira) kira bedeli ödendi. Ancak, 1 milyon 400 bin seçmenin kayıtlı olduğu ülkede sadece 113 bin kişi oy kullandı. Yani, Almanya'da oy başına 100 lira para düştü. İsveç'teki Kista Fuar Merkezi ise 1 milyon 500 bin İsveç Krona (463 bin Türk Lirası) kiralandı. 34 bin 900 kayıtlı seçmenden sadece 1447'si oy kullandı. Yapılan masraf oy başına 317 lira oldu.

YSK sandık başına toplam 2 bin 643 kişi görevlendirdi. Bu kişilerin konaklama, yol, yemek gibi masrafları da YSK tarafından karşılandı. Devlet, ilki yapılan yurt dışındaki seçimler için toplamda 70 milyon liralık kaynak aktardı. Yani, toplamda oy başına 301 lira düştü. Eğer, seçmenlerin hepsi sandık başına gitmiş olsaydı bu rakam sadece 25 lira olacaktı.

Cumhurbaşkanlığı seçimi için 400 milyon lira kaynak ayrıldı. Bunun 70 milyonu yurt dışı, 330 milyonu ise yurt içinde harcanacak. 42 milyon civarında oy kullanıldığı hesap edilirse oy başına düşen harcama miktarı 8 lira civarında olacak. Yani, gurbette oy 38 kat daha pahalı...

Seçimin yaz dönemine denk gelmesi, randevu sisteminde yaşanan bir takım sıkıntılar, yurt dışından beklenen oy potansiyelinin oldukça düşük seviyede kalmasına sebep oldu. Almanya'da yoğun katılım beklenen başkent Berlin'de sadece 11 bin kişi oy kullandı. 240 bin seçmen bulunan Hollanda'da 17 bin kişi vatandaşlık görevini yerine getirdi. İsveç'te ise 34 bin 900 seçmenden sadece 1447'ü sandığa gitti. Diğer ülkelerin ortalamasına göre seçime en yoğun katılım 85 bin seçmenden 10 bin 450'sinin oy kullandığı Amerika Birleşik Devletler'de gerçekleşti.

Osman Çobanoğlu