İşte 301 hayata mal olan neden

Soma faciasının nedenleri üzerinde çalışan Meclis Soma Araştırma Komisyonu Başkanı Ali Rıza Alaboyun, ölümlere neden olan etkenleri SABAH'a açıkladı. Alaboyun, "Bu olayın birinci nedeni yapısal. Madencilikte liberal politikalar belirledik ülke olarak ama ne tam özelleştirilebilmiş ne de tam kamu olmuş. Özelleşecek diye yatırım yapılmazken, özel sektör de kendisine ait hissedemediği için gereken önlemleri almıyor" dedi.

BANT YANGINA NEDEN OLDU?

301 cana mal olan facia ile ilgili önemli tespitlerde bulunduklarını kaydeden Alaboyun, kazanın nasıl olduğuna dair daha önce bilinmeyen detayları da açıkladı. Alaboyun şunları söyledi: "Yangının meydana geldiği kavşak, 4B bandının olduğu yer. Bu kavşakta kömür yok, tamamen taş! Dolayısıyla kömürün kendi kendine yanması da yok. Olay sırasında o bölgede işçi de yok. İşçilerin gidip geldiği yol farklı. Maske takmasına rağmen burunlarını kapatmayan işçiler ölmüş. Bu karbondioksidin yanı sıra diğer zehirli gazların da olduğunu gösteriyor. 4 nolu bantın gidişini kontrol eden bir şalterci var. Ulaşamadığımız bu kişinin tanıklığı önemli olabilir. 16 milim kalınlığında 1 metre 10 santim genişliğinde bir bant yandı. Bunu alevlendiren ne? Bant imalatçısını da dinleyeceğiz. 16 milim çok kalın. Bir tonluk kor alev de düşse, birden bire tutuşmaz." Taşıma bantlarının 'alev sürdürmez' olması gerektiğini vurgulayan Alaboyun, "Bantın yanmaya devam etmemesi gerekir. Soma'daki bant öyle değil. Ne yazık ki mevzuatta da 'alev sürdürmez bant' diye bir şart konulmamış" diye konuştu.

Rödovans yerine ortaklık

Bu hafta resmi çalışma süresi bitecek ve ekimde yeniden başlayacak Komisyon, ocağın cezaevindeki sorumlularını da dinleyecek. Rödovans yerine 'ortaklık' sistemine geçilmesini önereceklerini vurgulayan Alaboyun, "Denetimde eksiklik var. Madenin bir sahibi var, bir de işletmecisi. İşletmeci tahkimatı ucuz kullanıyor, alev sızdırmaz ekip kullanmıyor. Rödovans yerine ortaklık sistemi gelmeli. Hem sahip hem de işletmeci ortak olursa, karı artırmak için kötü malzeme kullanılmaz" diye konuştu.

'Kömür yasası çıkartılmalı'

Madencilik Yasası'ndan ayrı bir Kömür Yasası çıkarılmasının şart olduğunu bildiren Alaboyun, "Türkiye'de kömür üreten 476 madeni 86 mühendisiyle denetleyemezsiniz. Denetimci sayısı artmalı, devlet sadece denetleyici olmalı, cezalar da mutlaka ağırlaştırılmalı. Maliyeti 10 bin dolar olan bir ekipmanın yokluğuna 100 dolar ceza kesilirse, işletmeci onu yerine getirmez" dedi.