Fıstığın fiyatı değişmedi
Fındık, kayısı ve buğday gibi birçok tarım ürününde rekolte düşüklüğü yaşanırken, Antep fıstığı üretimi arttı. Geçtiğimiz yıl 70 bin ton olan üretim, 100 bin tonun üzerinde bekleniyor. Fıstığın fiyatı ise yükselmedi.
Türkiye'nin hemen her bölgesinde kuraklık ve aşırı yağışlar tarım ürünlerinde rekolteyi düşürdü. Fındık, kayısı, buğdayda yüzde 50'lere varan düşüşler yaşanırken, hasadına Ağustos ayı ortalarında başlanan Antep fıstığı üretiminin yüzde 30 civarında artması bekleniyor. Antep fıstığı Türkiye'nin 45-50 ilinde yetiştiriliyor. Ancak üretimin yüzde 95'i Güneydoğu Anadolu bölgesindeki Gaziantep, Şanlıurfa, Siirt, Adıyaman ve Kahramanmaraş'tan karşılanıyor. Geçtiğimiz yıl rekolte düşüklüğü nedeniyle fiyatı 3 kat artan fıstıkta bu yıl rekolte iyi görünüyor. Bu da fıstığın fiyatının artmasını engelliyor. Geçtiğimiz yıl 25 liradan satılan kuru fıstığın kilosu bu yıl 24 lira. Yaş fıstık ise 15 lira ve geçen yılla aynı.
Fiyatlar yüzde 15 geriler
Gaziantep Ticaret Borsası Başkanı Ahmet Tiryakioğlu, fıstık fiyatlarının değişmediğini, rekoltenin ise iyi olduğunu söyleyerek, stokçuları uyardı.
"Toptancıların deposu boş. Depoyu doldurmak için ürün almak zorundalar" açıklaması yapan Tiryakioğlu, "Fıstıkçılıkta stokçuluk çok yaygındır. Bu dönemlerde stokçular devreye girer ve piyasadan fıstığı toplarlar. Pahalandığında ise satışa çıkarırlar. Ancak stokçular bu yıl zarar edecek. Çünkü rekolte çok iyi" dedi.
Geçtiğimiz yıl 70 bin ton olan rekoltenin bu yıl 100-120 bin ton arası beklendiğini anlatan Ticaret Odası Başkanı Tiryakioğlu bu konuda şu bilgileri verdi:
"Kırmızı kabuklu kuru Antep fıstığının kilosu şu anda 24-25 lira. Yaş fıstığın kilosu ise 15 lira. Baklavalık iç fıstığın kilosu ise 75-80 liradan satılıyor. Geçtiğimiz yılda fiyatlar aynıydı. Ancak ileriki dönemlerde fıstığın fiyatı yüzde 10-15 civarında düşecek. Çünkü İran ve ABD'de tarihi rekoltelerle karşı karşıyayız"
Önümüzdeki yıldan itibaren 10 yıl önce dikilen fıstıklardan ürün alınmasıyla birlikte rekoltenin ikiye katlanacağını ve 200 bin ton civarına yükseleceğini ifade eden Tiryakioğlu, şu anda üretimin ancak iç pazarı karşılayabildiğini, rekolte artışıyla birlikte ihracatın da artacağın vurguladı.
Üretici destek bekliyor
Antep Fıstığı Araştırma Derneği Başkanı ve fıstık üreticisi Zeki Yağcı ise şu anda kuru Antep fıstığının kilosunun 24 liradan satıldığını, yaş fıstığın ise 14-15 lira olduğunu söyleyerek, bu fiyatların düşeceğini anlattı.
Zeki Yağcı; "Geçtiğimiz yıl Antep fıstığında rekolte düşüktü ve fiyatlar kiloda 9 liradan 25 liraya kadar çıkmıştı. Bu yıl ise rekolte çok iyi görünüyor. Tahmini 110 -120 bin ton civarında ürün bekleniyor. Türkiye'nin Antep fıstığı ihtiyacı ise 70-80 bin ton civarında. Ticarette bir malın fiyatı çok kolay yükselir ama fiyatın düşmesi çok zor olur. Şu anda o durumu yaşıyoruz. Geçen yıl aşırı yükselen fiyatlardan satış yapmak istiyor herkes. Ancak ürün toplanıp pazara geldikçe fiyatlar da gerileyecektir" dedi.
Antep fıstığının 90'lı yıllara kadar ihracatının çok iyi olduğunu söyleyen Yağcı, o dönemlerde üretimin yüzde 30'unun ihraç edildiğini ancak daha sonra uygulanan yanlış politikalar ve fiyatlandırmalar nedeniyle bu ihracatın yüzde 10'lara gerilediğini söyledi.
Üretici olarak devletten prim desteği istediklerini ifade eden Zeki Yağcı, birçok tarım ürününe destek verildiğini ancak Antep fıstığı üreticilerinin bu desteği alamadıklarını anlattı. Yağcı üretimin kayıt altına alınması ve daha verimli olması için devletin kiloda 50 kuruş destek vermesi gerektiğini ifade etti.
Al Jazeera