Köşk deposunda gümüş hazineler

Burcu Ünal

11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün 7 yıllık görev süresini anlatan 17 Kitapta ilginç anektodlar, detaylar gizli... "Çankaya'nın Hazineleri" adlı kitapta, eski cumhurbaşkanlarının hafızalara kazınan fotoğraflarından hatırladığımız tarihi eşyaların menşetleri ile bugünkü halleri yer alıyor. Bunlardan biri de Mustafa Kemal Atatürk'ün İsveç Kralı Gustave Adophe onuruna 3 Ekim 1934'te Çankaya Köşkü'nde verdiği akşam yemeği sırasında sofrasında bulunan Odiot marka gümüş takımlar.

Dikkat çeken bir diğer kitap ise davetlerin tüm detaylarına yer verilen "İhtimam, Zarafet, Lezzet" adlı kitap. Kitapta Tarabya ve Çankaya yerleşkelerinde çalışanların dilinden aktarılan ilginç detaylar şöyle:

* "Karşılama törenlerinde atılan topun barutu üzerinde bile çalıştık. Yüksek ses hem çevreyi hem de kuşları rahatsız ediyordu; barut miktarını azaltarak bir standart getirdik."

* "Köşk mutfağında Hanımefendi'nin teşvik ve önerileriyle sürekli daha iyiyi arama hali söz konusudur. (...) Hanımefendi resepsiyon menülerine dahil etmek üzere kadayıfla yapılan bir tatlı üzerinde çalışmamızı istemişti. Birkaç denemeden sonra kendilerinin önerisiyle kabak ve kestaneyi ekleyerek tarifi nihai haline getirdik."

* "Çankaya ve Tarabya yerleşkelerinde bu dönemde oluşturulan bahçeler ve seralarda yıl boyunca her çeşit ürün yetiştiriliyor. 40'ın üzerinde organik baharat çeşidinin yetiştirildiği bahçelerde sebzeler ve pek çok meyve çeşidinin üretimi de yapılıyor."

* "Organik bahçelerimizde de tavuk yumurtasından bala kadar çok geniş yelpazede ürünler üretiyoruz. Baharat bahçemizde ise tıbbi aromatik bitkiler üretiyoruz. Yemeklerde kullanılan bütün o taze baharatlar bizim bahçelerimizden geliyor: Reyhan, fesleğen, biberiye, kekik..."

* "Hanım-efendi'nin teşvikiyle Anadolu'da yüzyıllardır kullanılan tohumları getirterek Köşk'te üretime başladık. Yetişen mahsulden kendi tohumlarımızı elde ediyor ve bunları çoğaltıp dağıtımını yaparak ülkeye yayılmasını, yerli tohumların yaşamasını sağlıyoruz..."

Hayrünnisa Gül'ün Köşk'ün deposundan çıkardığı Osmanlı Sarayı için özel olarak üretilen gümüş eserler, konservasyon ve restorasyon süreçlerinden sonra yeniden kullanıma hazır hale getirildi.

15 günde bir temizleniyor

l Hazırlanan yemeklerin sıcaklığını istenen derecelerde tutmak için menüdeki her bir yemeğin kaç dakikada tüketildiğine dair istatistiki bilgiler sürekli kaydediliyor.

l Çankaya Hazineleri kitabında İsveç Kralı Gustave Adophe onuruna Mustafa Kemal Atatürk'ün 3 Ekim 1934'te Çankaya Köşkü'nde verdiği akşam yemeği sırasında sofrasında bulunan Odiot marka gümüş takımlara da yer verildi.

l Kitapta ayrıca Atatürk'ün eski eserlere olan ilgisine dair farklı anektodlar yer alıyor. Cumhurbaşkanlığı Arşivi'nde bulunan bir belgede, Atatürk'ün Adana Kömür Pazarı'nda hırdavatçı Mahmut oğlu Ali Azmi'den satın aldırdığı antika vazoyu zamanın Müze Müdürlüğü'ndeki arkeologlara incelettiği; yapılan inceleme neticesinde bu eserin mitolojik değeri çok yüksek ve Helenistik döneme ait bir ıtriyat kutusu olduğunun anlaşıldığı anlatılıyor.

l Çankaya'nın Hazineleri adlı kitapta ayrıca Köşk'te sergilenen eserlerin 15 günlük periyodik temizlik ve bakımdan geçirildiği belirtiliyor.

740 metrekarelik mutfak

l "Ziyafet mutfağı, devlet konukları ve resmi ziyaretler için düzenlenen yemeklerin hazırlanması için kullanılıyor. 2010 yılında yenilenen 740 metrekarelik mutfak, soğuk, sıcak ve pastane olmak üzere üç bölümmden oluşuyor ve çok amaçlı turbo fırınlar, tek parça pişirme ünitesi, 200 kişiye aynı anda hizmet verebilen mangal ünitesi gibi ekipmanlarla hizmet veriyor."

l "Sayın Hayrünnisa Gül'ün depolardaki incelemeleri sırasında fark ettiği Osmanlı Sarayı için özel olarak üretilmiş gümüş eserler, konservasyon ve restorasyon süreçlerinden sonra yeniden kullanıma hazır hale geldi ve uzun yıllardan sonra ilk defa, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün 30 Kasım 2012'de Yüksek Askeri Şura üyeleri onuruna verdiği yemekte kullanıldı. Düzenlenen sofrada, Sultan II. Mahmud'un tuğrasının bulunduğu ve Atatürk döneminde Dolmabahçe Sarayı'ndan Çankaya Köşkü'ne nakledilerek daha önce de pek çok önemli davette kullanılmış olan Odiot marka gümüş sofra takımı, iki müzisyen figürlü Fransız gümüş şamdanlar ve yeniçeri figürlü Fransız gümüş çiçeklik yer aldı."