Garantili tazminat

Geçtiğimiz hafta Orta Vadeli Program (OVP- 2015/2017) açıklandı. Büyümeden yatırıma, teşvikten enflasyona her konu detaylı olarak işlendi. Programın en önemli bölümlerinden birini de istihdam politikaları ve çalışma hayatıyla ilgili yenilikler oluşturdu. Dezavantajlı grupların işgücüne katılması, işgücü piyasasının taleplerine uyumlu mesleki beceriler kazandırılması, işçi sağlığı ve güvenliği alanındaki sorunların çözümü, geçici iş ilişkisinin sağlanması, taşeronluk gibi konular öne çıkan başlıklar. Bugün üzerinde durmak istediğimiz her iki konu da OVP'de yer aldı. Bunlardan biri, yeni kıdem tazminatı sistemi, diğeri ise kayıtdışı çalışmayı önleyecek tedbirler. Gerek iş mahkemelerindeki dosyalar gerekse bize gelen sorular hep tazminat konusuna yoğunlaşıyor. Çünkü çalışanlar tazminatlarını alamıyor. Bakanlığın açıkladığı rakamlara göre yüzde 80-90'lara ulaşan bir oranda kıdem tazminatı sorunu var. O zaman sürdürülebilir bir yeni sistemin getirilmesi şart görünüyor. OVP'de şu ifadeler var: "Sosyal taraflarla diyalog içerisinde tüm işçilerin faydalanacağı ve bireysel hesaba dayanan bir kıdem tazminatı sistemi geliştirilecektir..."

Sosyal taraflarla diyalog içerisinde ifadesi çok önemli. Bu konuda gerek işçi gerekse işveren kesimleriyle bir mutabakat aranacağı anlaşılıyor ki, yapılan haklıhaksız eleştiriler de ortadan kalkacaktır.

Herkesin yararlanacağı bir sistem de önemli. Yani bugün 1 yılını dolduramayan ya da belli şartlarda çalışmayan tazminatı hak edemezken, çalışan herkes için bu imkan doğacak.

Bireysel hesaba dayalı tazminat sistemi ifadesinden de bir fonun öngörüldüğü belli oluyor. Eğer kıdem tazminatına bir garanti gelecekse bunun kime, ne zararı var? Kazanılmış hakların güvence altına alındığı, geriye gidiş olmayacak bir çözüm herkesin yararına. Üstelik tazminat ödeyemediği için iflas eden şirketler de bu fon sayesinde ayakta kalacak. OVP'de kayıtdışı sorununa yönelikse şu ifadelerle yer alıyor: "Kayıtdışı istihdam ve kayıtdışı ücretle mücadele edilerek, kayıtlı çalışan sayısı artırılacak..." Kayıtdışı istihdamla mücadelede önemli mesafeler alındı. 2005'te yüzde 48.17 olan kayıtdışı istihdam 2013'te 36.75 olarak gerçekleşti. Benim 'gizli kayıtdışılık' dediğim konu ise OVP'de de kayıtdışı ücret olarak yer aldı ki bu memnuniyet verici. Yani gerçek maaşın bordrolarda gizlenerek çalışanların asgari ücretten gösteriliyor olması. Bu konuda Alo 170'in katkısı da çok büyük.

OVP'DE İSTİHDAM HEDEFLERİ

* 3 yılda toplam istihdam: 1 milyon 833 bin kişi

* İş gücüne katılım: Yüzde 51'den 51.9'a çıkacak

* Kadınların istihdama katılımı: Yüzde 32.7 olacak

* Tarımın ağırlığı: Yüzde 23.6'dan yüzde 22.1'e gerileyecek

* İşsizlik oranı: 2014 sonu yüzde 9.5, 2017 sonu yüzde 8.9 olacak