4 saat görüştüler

Erdoğan ve Biden'ın 'özür krizinden' sonraki ilk görüşmesi İstanbul'daki Beyleyerbeyi Sarayı'nda gerçekleşti. Bir buçuk saat sürmesi planlanan görüşme dört saat sürdü. Görüşmenin uzamasına Biden ortak basın toplantısında esprili bir dille değindi, "Aslında bugün öğle yemeği için buluşmuştuk. Sanırım bundan sonra ekiplerimiz bizim bir araya gelmemize izin vermeyecek. Çünkü biz ne zaman görüşsek onlar için çok yorucu oluyor" dedi.

Biden saat 14.00 sıralarında geldi Beylerbeyi Sarayı'na, bir süre Erdoğan'la İstanbul Boğazı'nı seyredip ayaküstü sohbet ettikten sonra ikili görüşmeye geçildi. Görüşmeye saat 17.30 sıralarında heyetler arası toplantıyla devam edildi.

Türkiye-ABD ilişkilerinin özellikle Ortadoğu'daki seyri açısından önemli görülen Erdoğan-Biden zirvesi saat 18.00 sıralarında sona erdi, ardından ortak basın toplantısına geçildi.

'İlişkimiz stratejik şartlara uyum sağlayarak gelişiyor'

İki liderin gazetecilerden soru almadığı basın toplantısında ev sahibi olarak ilk açıklamayı Erdoğan yaptı. Bölge güvenliğinin ele alınan başlıca konu olduğunu belirten Erdoğan şunları söyledi:

"Türkiye ile ABD'de Orta Asya'dan Kafkasya'ya kadar bir çok konuda işbirliği ve ortaklık içersindedir. Bu işbirliğini güçlendirmek istiyoruz. Sayın Biden'la yaptığımız görüşmede de konularımızı tek tek ele aldık. Her şeyden önce birinci derecede Suriye ve Irak'ta yaşanan gelişmeler ile DEAŞ (IŞİD) tehdidi konusunda etraflıca bir görüşme imkanımız oldu. DEAŞ''ın Musul'dan doğuşu tekrar Musul'a dönüşü bütün bu süreçleri ele alma fırsatımız oldu.

İstişare ettiğimiz pek çok konuda Amerika Birleşik Devletleri ile fikir birliği içerisinde olduğumuzu da memnuniyetle gördüğümüzü ifade etmek isterim. Bölgemiz ciddi tehditler altındadır. Bir yandan bu yaşanırken diğer yandan uluslararası sistem bunu dengeleyici görevi ifa etmekten maalesef geri kalıyor... ABD ile ilişkilerimiz, ortak değerler ve müşterek menfaatler temelinde karşılıklı saygıya dayalı biçimde günün stratejik şartlarına da uyum sağlayarak gelişiyor. Türkiye-ABD ilişkilerimizin bugün her zamankinden daha kapsamlı ve güçlü olduğuna inanıyorum."

Biden da 'DEAŞ' dedi

ABD Başkan Yardımcısı Biden ise iki ülkenin de birbirine ihtiyacı olduğunu vurguladı, Yakınız, yakın olmaya ve yakın bir şekilde bütün bu sorunlara nasıl yaklaşacağımızı görüşmeye devam edeceğiz" dedi. Konuşurken, son zamanlar Erdoğan'ın IŞİD için sarfettiği gibi DEAŞ sözünü de kullandı.

Biden'ın konuşmasından satırbaşları şöyle:

"Her zaman çok açık ve dürüstçe görüşmelerimiz oldu. Çünkü dostlar, müttefikler böyle yapar. Açık olan bir şey var: Bu dostluğun derinliği ve ortaklığın önemi her zaman olduğundan daha fazladır şu anda. Dünyanın kolektif olarak yüzleştiğimiz önemli sorunları var. Cumhurbaşkanı ile Irak ve Suriye konularını uzun zamandan beri görüşüyoruz. Bugün yine uluslararası bir koalisyonun parçası olarak IŞİD'i zayıflatmak ve yenmek için çalışmalarımızdan bahsettik. IŞİD'e, DEAŞ olarak da hitap etmekten de rahatlık duyuyorum. Görüşmelerimiz çok açık ama müttefiklerin yapması gerektiği gibi ortak stratejiler geliştirdik. Cumhurbaşkanı, Irak'taki gelişmelerle ilgili değerlendirmelerini bana aktardı."

'Esed'siz geçiş süreci'

Biden IŞİD'e ek olarak Suriye konusunu da gündeme getirdiklerini belirterek, muhaliflerin güçlendirilmesinin ve ülkede siyasi geçişin sağlanmasının ana hedefleri olduğunu söyledi. Biden,"Bu siyasi geçiş süreci Esed rejiminden uzaklaşacak şekilde olmalıdır" diye de ekledi.

"Türkiye çok fazla sayıda Suriyeli mülteciyi sınırlarında barındırıyor. Onların bu çabasını takdirle karşılıyoruz. Bu çok büyük bir maliyet. Türkiye'nin mültecilere yaptığı yardımlara ek olarak biz de uluslararası fona 3 milyar dolar bir bütçe ayırdık. Bunun 200 milyon doları doğrudan Türkiye için. 60 yıldır olduğu gibi bugün de karşılaştığımız sorunların üstesinden ortak işbirliğiyle geleceğimize inanıyorum."

Merak edilen sorular yanıtsız

Erdoğan ve Biden'in mesajları, IŞİD'e karşı mücadele ve Suriye politikası konusunda iki ülkenin işbiriğinde bir bir sapma olmayacağını gösterdi. Ancak Türkiye'nın Suriye'nin kuzeyinde istediği güvenli bölge, İncirlik üssünün IŞİD'e karşı kullanılması gibi iki ülkenin uzlaşamadığı konularda bir açıklama yapılmadı. Gazetecilerden de soru alınmamasıyla bu konularda dışarıya yansıyan bir gelişme olmadı.

Biden'in ziyareti öncesi uçağında, üst düzey Beyaz Saray yetkilileri olarak tanımlanan kişiler de ABD'nin güvenli bölge konusunda mesafesini belirtmişti. Biden'ın uçağında gazetecilere konuşan "üst düzey" yetkililere "Muhalifler kendi bölgelerini temizlerse, bu Türkiye ile çatışmalar arasında bir tampon bölge yaratır" görüşünü dile getirdi.