Devlet indirimde öncü olmalı

"Petrol ve döviz yükseldi" diye zam yapanların bahaneleri ortadan kalktı ama zamlı fiyatları devam ediyor. Tüketici birlikleri, "Anayasa,

172. madde ile devlete tüketiciyi koruma görevi veriyor. İndirimi önce devlet yapmalı" diyor.

Hükümet enflasyonla mücadeleyi birinci öncelik olarak programına alırken, piyasada tam anlamıyla zam yarışı yaşanıyor. Aylardır iğneden ipliğe kadar her şeye zam yaparken petrol fiyatı ve döviz kurundaki artışı gösterenler, zam sebeplerinin ortadan kalkmasına rağmen fiyatları geri çekmedi. Fiyatı geri çekmek bir yana, peş peşe zam yapmaya devam etti. Yılbaşında 170 lira olan kısa mesafe okul servis ücreti bugün 225 liraya yükseltildi ve zam oranı yüzde 25 olarak gerçekleşti. Ekmeğin fiyatı sessiz sedasız yüzde 25 arttı ve bir ekmek 1 liradan 1.25 liraya yükseldi.

Don ve kuraklık sebebiyle 40 liradan 85 liraya yükselen ceviz, 8 liradan 18 liraya çıkan fındık, 'yok satan' kayısı fiyatları bir yana, peynirde yüzde 30'a, zeytinyağında yüzde 66'ya varan fiyat artışları görüldü. "Maliyet artışlarının yükünü kaldıramıyoruz" denilerek doğalgaza yüzde 9.8, elektriği yüzde 10.1 zam yapıldı. Devlet, pasaport ücretinden trafik cezalarına, ruhsattan değerli kağıt ve motorlu taşıtlara kadar bütün ürünlerde, "yeniden değerleme oranı" olarak belirlediği oranda, yani yüzde 10.11 zam yaptı.

Bütün bu zamlar yapılırken, petrolün varil fiyatı 115 dolarla yılın rekorunu kırdığı haziran ayından bu yana yaklaşık yüzde 40 geriledi. Dolar, yılbaşındaki değerinin altına indi ama yükselen fiyatlar bir daha geri çekilmedi. Tüketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Başkanı Aydın Ağaoğlu, "Yüksek enflasyon dönemlerinin söylemi olan 'iğneden ipliğe zam' yarışı, maalesef bugün de başladı. TÜİK rakamları ile gerçek enflasyon rakamları değişiyor. Çünkü bu rakamlar vatandaşın doğrudan cebini ilgilendiriyor. Vatandaş doğalgazı zamlı alıyor, çocuğunu bindirdiği servise daha fazla ödüyor, ekmeğini, etini, sebzesini yüzde 50 zamlı alıyor. Halbuki hükümet, Anayasa'nın 172. maddesine göre tüketiciyi korumakla görevli. Maliyetler arttığı için doğalgaz ve elektriğe zam yapan hükümet, o ürünlerin fiyatı yüzde 40'a varan oranda gerilediğine göre, fiyatı geri çekerek örnek olmalı. Hiç olmazsa zam yapmamalı" görüşünü dile getirdi.

Devlet anayasal görevini yapmalı

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 172. maddesinin A fıkrası, tüketicinin korunmasına dair bölüm içeriyor. Bu maddede, "Devlet tüketicileri koruyucu ve aydınlatıcı tedbirler alır, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini teşvik eder" diyor. TÜSODER Başkanı Aydın Ağaoğlu ise devletin bu maddeden hareketle, fiyatları düzenleme görevini yerine getirmesi gerektiğini, kamu zamlarının geri alınması için dava açacaklarını ifade ediyor.

CANAN ERASLAN