Petroldeki indirim bayiyi zengin ediyor

İBRAHİM ACAR

Haziran ayından bu yana petrol fiyatları yüzde 50 düşerken Türkiye'de 9 kez indirim yapıldı. Ancak rafinerideki indirim perakendeye aynı oranda yansıtılmadı. Örneğin, 11 kuruşluk indirim, bazı bayilerde 9 kuruş olarak uygulandı. Dağıtıcı ve bayilerin bir kısmı, aradaki 2 kuruşu cebe attı.

BAYİNİN KARLILIK ORANI % 40

Dağıtıcı ve bayiler 1 litre kurşunsuz benzinde 42-43 kuruş kar elde ediyor. 1 litre kurşunsuz benzinde ürün fiyatı 90 kuruş, toptancı karı 1 kuruş, dağıtıcı ve bayinin kazancı 42 kuruş. Alınan vergi miktarı ise 2.82 TL. Buna göre vergi hariç dağıtıcı ve bayinin yüzde 40'lara varan karlılık oranıyla çalıştığı da dikkati çekiyor. Motorinde ise ürün fiyatı 1.15 TL. Toptancı 4 kuruş kar ediyor. Dağıtıcı ve bayi kazancı ise 45 kuruş. 1 litre motorinden 2.18 TL vergi alınıyor.

TAVAN GELEBİLİR

Konuyla ilgili Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) harekete geçti. Geçtiğimiz dönemde dağıtıcı ve bayi karının aşırı yükselmesi üzerine 'tavan fiyat' uygulaması getiren EPDK, bir süredir kullanmadığı bu gücünü yeniden devreye alıyor. Önceki uygulamalarda akaryakıta tavan fiyatı getirilmesi konusunda bayileri toplantıya çağıran, bu yöntemle de daha toplantı bile olmadan kar marjında indirime gidilmesini sağlayan EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, "Artık kimseyi toplantıya çağırmayacağız. Tarife Dairesi, araştırmaya başladı. Şayet indirimin yeterli olmadığı tespit edilirse tavan uygulamasını getirebiliriz" diye konuştu. Metodolojide yaptıkları değişikliği de hatırlatan EPDK Başkanı Yılmaz, "4 Avrupa ülkesinin ortalamasına göre fiyat seviyesini belirliyoruz. Yaptığımız çalışma sonrasındaki sonuca göre karar vereceğiz. Akaryakıta tavan fiyat gelip gelmeyeceği 1-2 hafta içinde belli olur" diye konuştu. Bazı akaryakıt bayilerinin rafineriden yapılan indirimin tamamını 'farkedilmez' mantığıyla fiyatlarına yansıtmadığını belirten Yılmaz, "Bundan sonra toplantı olmayacak. Piyasayı her gün teftiş ediyoruz. Tüketicinin hakkının yenmesine göz yummayacağım" dedi.

DÜŞÜŞ HERKESE YARAR

Petroldeki düşüşün enflasyondan sanayi üretimine her alanda olumlu katkısının olduğunu vurgulayan Yılmaz, şöyle konuştu: "Vatandaşın 1 kuruşunu bile dağıtımcıya yedirmeyiz. Ancak bazıları ters işler yapıyor. Toptanda 11 kuruş indirim yapılıyor, bayi bunu 9 kuruş olarak yansıtıyor. 2 kuruşu cebe atıyor. 1 kuruşluk indirimin ülkeye getirisi 300 milyon lira. Bayinin pazar payı yüzde 10 ise haksız kazancı 30 milyona ulaşıyor."

6 AYDA 9 KEZ İNDİRİM YAPILDI

Dünyada petrol fiyatlarının hazirandan bu yana yüzde 50 oranında düşmesiyle Türkiye'de 9 kez fiyat indirimi yaşandı. Son 6 ay içerisinde benzinde 9 kez toplam 81 kuruş, 7 kez de motorinde toplam 71 kuruş indirime gidildi. Böylece 280 liraya dolan 55 litrelik bir benzin deposu 236 liraya doluyor. 246 lira dolan motorin de 207 liraya doluyor. Fiyatların 1 yıl daha bu seviyede olması durumunda ise Türkiye'nin kazancının 3 milyar doların üzerinde olacağı belirtiliyor.