Bilimin kremasında 18 Türkiyeli...
Bilim insanı, en önce yaptığı bilimle değerlendirilir. Yani araştırma yapar, makale yazar, makalesini saygınlığı belli hakemli dergilerde yayınlar.
Sonra başka bilim insanları da o makaleden yararlanır, ondan alıntılar yaparak veya ona atıflarda bulunarak başka araştırma makaleleri yazar yayınlar.
Bir anlamda, bilim insanının yaptığı bilimin değeri, onun makalesine yapılan atıflarla da ölçülebilir yani.
Bu bilimsel atıfları ölçen çeşitli metodolojiler, uluslararası kabul görmüş listeler var.
Bu listelerden birini, ünlü Reuters Haber Ajansı yapıyor, 'Reuters-Thompson Higly Cited Researchers'(Yüksek Atıf Alan Araştırmacılar) adı altında.
Reuters-Thompson son listesini birkaç hafta önce yayınlandı. Liste dünya çapında ve toplam 22 bilim disiplini arasında yazdıkları makalelere en çok atıf alan toplam 3216 bilimciyi barındırıyor. Bunlar, dünya biliminin kreması; çünkü en yüksek atıf alan ilk yüzde 1'lik dilimdeki insanlar.
Bu listede Türkiye kökenli 18 bilimci yer alıyor.
Önce bu isimleri vereyim:
Klinik tıp: Cleveland Clinic'ten Murat Tuzcu.
Bilgisayar bilimleri: Nebraska Üniversitesi'nden Mehmet C. Vuran.
Ekonomi ve İş: Massachussets Institute of Technology'den Daron Acemoğlu.
Mühendislik: Işık Üniversitesi'nden Sabri Arık; kendi şirketlerinden Havva Bolat ve Mustafa Bolat; King Abdulaziz Universitesinden Ayhan Demirbaş; Ontario Üniversitesinden İbrahim Dinçer; Erciyes Üniversitesi'nden Mustafa Saylak; Rice Üniversitesinden Tayfun Tezduyar; Gaziosmanpaşa Üniversitesinden Mustafa Tüzen; ABD'deki Uluslararası Hidrojen Birliği'nden T. Nejat Veziroğlu.
Moleküler Biyoloji: Bilkent Üniversitesinden Can Alkan.
Fizik: Bilkent Üniversitesinden Salim Çıracı.
Bitki ve Veterinerlik: Avustralya'daki Commonwealth Science and Independent Research Organization'dan Kemal Kazan.
Sosyal Bilimler: King Abdulaziz Üniversitesi'nden Ayhan Demirbaş ve Muhammed Fatih Demirbaş; Selçuk Üniversitesi'nden Fulya Öztaş.
Bu isimler, Türkiye'den gelip 2013 yılında bilim dünyasının en tepesine yerleşmiş seçkin bilim insanları. Belki dikkatinizi çekti, pek azı Türkiye'deki üniversitelerde çalışıyor bu insanların. Sadece bu durum bile, ülkemizdeki bilim ortamının ne kadar az parlak olduğunu anlatıyor bana soracak olursanız.
Bir başka ilginç durum, atıf endeksleri hesaplanan 22 ana bilim dalından sadece 9'unda Türkiye kökenli insanların bulunması. Kalan 13 bilim dalında kimse yok. Ayrıca, bu yüzde 1'lik kremaya katılabilmiş Türkiye kökenli 18 bilimcimizin 9'unun, yani yarısının mühendislik bilimlerinde, yani uygulamalı bilimlerde olması da bence bir gösterge. Temel bilimlerde maalesef yeterince çok bilimcimiz yok.
Her şeye rağmen bardağın dolu tarafını görmeli; bu 18 insanla gurur duymalıyız. Onlar sonuçta bu topraklardan çıkıp bütün insanlığa katkı sağlayan en seçkin isimlerimiz.
Hangi bilimlerde yokuz?
Reuters-Thompson'un listesine baktığımızda, Türkiye kökenli bilimcilerin yer alamadığı 13 bilim alanı şunlar:
Zirai bilimler; biyoloji-biyokimya; kimya; çevre ve ekoloji; yer bilimleri; immünoloji; materyal (malzeme) bilimleri; matematik; mikrobiyoloji; nörobilim ve davranış bilimleri; eczacılık ve toksikoloji; psikiyatri/psikoloji.