Ombudsman Soma'da faturayı bürokrata kesti!

ÖNDER YILMAZ

Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), 301 madencinin hayatını kaybettiği Soma Maden Kazası'na ilişkin hazırladığı raporda faturayı bürokratlara çıkardı. Raporda, bürokratların hükümet görevden almadan istifa etmeleri gerektiğini ifade edildi. KDK'nın Soma maden kazasından hareketle hazırladığı 218 sayfalık, "Kömür Madenciliğinde İş Sağlığı ve Güvenliği Özel Raporu"nda yer alan bazı değerlendirmeler ile 54 tespit ve öneriden bazıları şöyle:

MİGEM GÖREVİNİ YAPMIYOR: Maden arama ve işletme ruhsatlarının verilmesi ile madencilik faaliyetlerinin projeye özellikle iş sağlığı ve güvenliği ilkelerine uygun yürütülüp yürütülmediğinin takip edilmesi görevlerini yürüten MİGEM'in söz konusu görevleri gerek yasal gerekse yapısal sebeplerle bihakkın yerine getiremediği anlaşılmıştır. İhtiyacı karşılamaktan uzak olan MİGEM yeniden tasarlanarak

etkin yapıya kavuşturulmalı.

CAYDIRICI YAPTIRIM: Madencilik faaliyetlerindeki tüm süreçlere ilişkin izin ve ruhsatların verilmesinde yaşam hakkı temelinde iş sağlığı ve güvenliğinin azami seviyede sağlanmasına yönelik olarak mevzuatta ayrıntılı tedbirlerin düzenlenmesi, bu tedbirlere aykırı davranılması halinde ciddi ve caydırıcı müeyyidelerin uygulanması gerekmektedir.

BÜROKRATLAR GÖREVDEN AYRILSIN: Soma maden kazasının meydana gelişinde hükümet fonksiyonundan çok "idari fonksiyon"un ve bunun başında bulunan üst düzey bürokratların sorumlu olduğu kuşkusuzdur. Bu facia karşısında bürokratların gerekli demokratik tavrı, siyasilerden önce göstermeleri beklenmektedir. Siyasi irade görevden almadan, bu makamlardan ayrılmalarının gerektiği, abartılı bir tespit olarak görülmemelidir.

TAŞERONLUK KALDIRILMALI: İsmi ne olursa olsun taşeronluk vasfı taşıyan uygulamalar kaldırılarak, madenlerde sadece ruhsat sahiplerinin çalışabileceği şekilde bir yasal düzenlemeye gidilmelidir.

DAYIBAŞILIK YASAYLA ENGELLENSİN: Uygulamada dayıbaşılık olarak adlandırılan ancak sözleşmelerde yasaklanan taşeronluk sisteminin yaygınlaşmaması ve ortadan kaldırılması için yasal müeyyideler konularak bu kişilerin takibi yapılmalı, bu uygulamalar caydırıcı müeyyideler ile engellenmelidir.

HER İŞÇİYE GPRS TAKILSIN: İşverenin, günün teknolojik gelişmeleri doğrultusunda, hangi maden işçisinin yer altında nerede olduğunu saptayacak elektronik takip sistemi kurulmasına yönelik önlemleri (GPRS vb.) alması sağlanmalıdır.

MADEN KURTARMA İSTASYONLARI KURULSUN: Kaza anında kilometrelerce öteden kurtarma ekibi getirmek yerine, havza madenciliği temelinde hem fiziki hem de yetişmiş insan kaynağı yönünden kapasitesi yüksek kurtarma istasyonları kurulmalı.

YAŞAM ODASI ZORUNLU OLMALI: Jeolojik yapı ve teknik nedenler yönünden yaşam odası kurulmasına müsait olmayan ocaklar haricindeki maden ocaklarında yaşam odası kurulmasını zorunlu kılan düzenlemeler yapılmalıdır.