14 Ocak tarihli AYM kararlarının açıklaması

Aşağıda, AYM'nin 14 Ocak'ta karara bağladığı dosyalardan önemli olanlarına yer verilmiştir.

YÖK, DİSİPLİN CEZALARINI BELİRLER

2547 sayılı Kanunun 53. maddesinin (b) bendi son olarak şu şekilde düzenlenmiştir.

"b. (Değişik fıkra: 01.03.2014 - 6528 S.K./7. md.) Öğretim elemanları, memur ve diğer personele uygulanabilecek disiplin cezaları uyarma, kınama, yönetim görevinden ayırma, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması, üniversite öğretim mesleğinden çıkarma ve kamu görevinden çıkarma cezalarıdır. Hangi fiillere hangi disiplin cezasının uygulanacağı, bu bentte sayılan kişilerin disiplin işlemleri ve disiplin amirlerinin yetkileri, Devlet memurlarına uygulanan usul ve esaslar da göz önüne alınmak suretiyle Yükseköğretim Kurulunca düzenlenir."

Anayasa Mahkemesi, hangi fillere hangi disiplin cezalarının verileceğini belirleyen bu hükmü iptal etmiştir. Bu karar, disiplin cezalarının neler olacağının kanuna yazılması anlamına gelmektedir. Karar Resmi Gazetedeki yayımından 9 ay sonra yürürlüğe girecektir.

666 SAYILI KHK İLE ÜST KURUL PERSONELİNİN ÜCRETLERİ İÇİN YAPILAN DÜZENLEME

666 sayılı KHK ile, 375'e ek 11. madde eklenmiştir. Eklenen maddenin (b) fıkrası şu şekildedir:

"b) 5018 sayılı Kanuna ekli (III) sayılı Cetvelde sayılan düzenleyici ve denetleyici kurumlar ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun kadro ve pozisyonlarına ilk defa veya yeniden atanan kurul başkanı, kurul üyesi ve başkan yardımcısı ile murakıp ve uzman unvanlı meslek personeline, ilgili mevzuatı uyarınca ödenen her türlü maaş, aylık, ücret, ek ücret, prim, zam, tazminat, ikramiye, fazla çalışma ücreti, kar payı ve her ne ad altında olursa olsun yapılan diğer ödemeler ile sosyal hak ve yardımlar kapsamında yapılan bütün ayni ve nakdi ödemelerin bir aylık toplam net tutarı; kurul başkanı için bakanlık müsteşarı, kurul üyesi için bakanlık müsteşar yardımcısı, başkan yardımcısı için bakanlık genel müdürü, murakıp ve uzman unvanlı meslek personeli için Başbakanlık uzmanlarına mevzuatında kadrosuna bağlı olarak mali haklar ile sosyal hak ve yardımlar kapsamında yapılması öngörülen ödemelerin bir aylık toplam net tutarını geçemez ve bunlar, emeklilik hakları bakımından da emsali olarak belirlenen personel ile denk kabul edilir."

Mahkeme bu konuda esasa geçilmesine karar vermiştir. AYM'nin geçen hafta yayımladığımız kararına göre, 666 sayılı KHK'nın hukuki alt yapısı bulunmamaktadır. Dolaysıyla bu hüküm iptal olabilir.

SAĞLIK PERSONELİNE DÖNER SERMAYE DAĞITIMI

209 sayılı Kanunun 5. maddesinin aşağıda yer alan bendinde yer alan " memurlar ve sözleşmeli" ibaresinin iptali istenmiştir.

"döner sermaye gelirlerinden, döner sermayeli sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan memurlar ve sözleşmeli personel ile açıktan vekil olarak atananlara mesai içi veya mesai dışı ayrımı yapılmaksızın ek ödeme yapılabilir. Sağlık kurum ve kuruluşlarında Bakanlıkça belirlenen hizmet sunum şartları ve kriterleri de dikkate alınmak suretiyle, bu ödemenin oranı ile esas ve usulleri; personelin unvanı, görevi, çalışma şartları ve süresi, hizmete katkısı, performansı, tetkik, eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile muayene, ameliyat, anestezi, girişimsel işlemler ve özellik arz eden riskli bölümlerde çalışma gibi unsurlar esas alınarak Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir"

Anayasa Mahkemesi, bu dosyada esasa geçilmesine karar vermiştir.

YALAN TANIKLIK

Yalan tanıklığa ilişkin olarak düzenleme, Türk Ceza Kanunun 272. maddesinde yapılmıştır. İlgili düzenlemenin 6. fıkrasına göre, aleyhinde yalan tanıklıkta bulunan vatandaş eğer müebbet hapis cezasına çarptırılmış ise yalan beyanda bulunan kişi 20 yıldan 30 yıla, süreli hapis cezasına çarptırılmış ise üçte iki oranında hapis cezasına mahkum olunacaktır.

İlgili hüküm şu şekildedir:

"6) Aleyhine tanıklıkta bulunulan kimsenin ağırlaştırılmış müebbet hapis veya müebbet hapis cezasına mahkumiyeti halinde, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis cezasına; süreli hapis cezasına mahkumiyeti halinde, mahkum olunan cezanın üçte ikisi kadar hapis cezasına hükmolunur."

AYM, yukarıda yer verilen ibarenin iptaline karar vermiştir.

KAÇAKÇILIK SUÇLARINDAN PİŞMANLIK

Kaçakçılık suçunu işleye birisi, soruşturma sonuçlanıncaya kadar etkin pişmanlık gösterir ve suç konusu eşyanın 2 katı bedeli öderse, verilecek ceza yarı oranında azaltılmaktadır. İptali istenen bu hüküm, iptal edilmemiştir. İşte iptali istenen hüküm

"(2) Yedinci fıkrası hariç, 3 üncü maddede tanımlanan suçlardan birini işlemiş olan kişi, etkin pişmanlık göstererek, soruşturma evresi sona erinceye kadar suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı kadar parayı Devlet Hazinesine ödediği takdirde, hakkında, bu Kanunda tanımlanan kaçakçılık suçlarından dolayı verilecek ceza yarı oranında indirilir. Bu fıkra hükmü, mükerrirler hakkında veya suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde uygulanmaz."

SULH CEZA HAKİMLİKLERİ

Sulh ceza hakimliklerinin kurulmasını düzenleyen, 5235 sayılı Kanun'un, 10. maddesi iptal edilmemiştir.
Yine Sulh ceza hakimliklerinin verdikleri kararlara itirazı görüşen 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 268. maddesinin (3) numaralı fıkrasının (a) ve (b) bentlerinin de iptal istemi reddedilmiştir.

MÜFETTİŞLERİN İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI OLMASINI DÜZENLEYEN MADDE

Müfettişlerin iş güvenliği uzmanı olmasını düzenleyen 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun 3. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (f) bendinin iptal istenmiştir. İptal talebi reddedilmiştir.

YABANCININ 1 YIL GEÇMEDEN YENİDEN İZİN TALEBİNDE BULUNAMAMASI

Bir işyeri, işletme veya meslek için izin talebi reddedilen yabancının aynı işyeri, işletme veya aynı meslek için izin talebinin reddedildiği tarihten itibaren bir yıl geçmeden yeniden izin talebinde bulunması halinde bu talebi reddedilmektedir. 27.2.2003 günlü, 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun'un 14. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi iptal edilmiştir.