Sinsi ilerliyor uzun süre belirti vermiyor

Bu hasar sonrasında beyinde dopamin adı verilen madde eksilir. Dopamin, bilgilerin bir sinir hücresinden diğerine gönderilmesini sağlar ve beyinde yeterli dopamin üretilmediğinde hareket ve denge etkilenir, hastalık ortaya çıkar. Beyin ve Sinir Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Bülent Canbaz, Parkinson hastalığını ve tedavisini anlattı.

ÖMRÜ KISALTMIYOR AMA HAYATI ZORLAŞTIRIYOR

Parkinson hastalığı ölümcül olmayan, yaşam süresini kısaltmayan ve felce yol açmayan, ancak yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir hastalıktır. Nadiren 30-40 yaşlarda da görülebilir. Bulaşıcı değildir. Hastaların %5inde kalıtımla ilişki saptanmıştır.

Parkinsonun sebepleri arasında kafa travmaları, sinir sistemini etkileyen bazı ilaçların kullanılması (Bazı psikiyatrik tedavi ilaçları), ateroskleroz( Damar sertliği), zehirlenmeler ve ensefalit (Beyin iltahabı) vardır ancak hastaların büyük bir çoğunluğunda herhangi bir sebep saptanamaz.

UZUN BİR SÜRE BELİRTİ VERMEZ

Belirtiler uzun bir süreçte sinsi bir şekilde başlar ve yavaş yavaş ilerler. Genellikle vücudun bir tarafında titremeyle başlar. Ancak titremesi olan her kişinin Parkinson hastası olmadığını vurgulamak gerekir. Sağlıklı insanlarda korku, heyecan gibi stresli durumlarda ellerde, bacaklarda geçici olarak titremeler ortaya çıkabilir. Bundan başka her yaşta görülebilen esansiyel tremor denilen, sebebi bilinmeyen ve ailevi olan tremorda da eller öne uzatıldığında titreme olur. Parkinsonda titreme ellerde istirahat halinde ortaya çıkar, uykuda ve iş yaparken kaybolur. Bazen ayaklar, çene ve dudaklarda da titreme olur. Hareketler yavaşlamıştır, öne doğru yıkılacak gibi, küçük adımlarla yürüme, yürürken kolları sallamama, yazıda bozulma, harflerde küçülme vb. ortaya çıkar. Yüzde mimiklerin azalması, konuşmanın monoton, tekdüze ve vurgusuz olması görülebilir. Hastalığın ilerlemesi ile adelelerde sertlik(rijidite) görülür, vücut şeklinde değişmeler olur; vücut öne eğik ekstremiteler yarım kırık bir bir şekil alır. Zamanla yutkunma güçlüğü, ağızdan salya akması, demans görülür.

KESİN TEDAVİSİ HENÜZ YOK

Hastalığı tamamen ortadan kaldıracak bir tedavi henüz yoktur. Parkinson, dopamin adı verilen sinir sistemi için gerekli olan maddenin kan seviyesinde azalması ile ortaya çıktığından bu maddenin dışardan verilmesi tedavide kullanılır. Bu maddenin ömür boyu kullanılması gerekir. İlaç seçiminde hastanın yaşı, hastalığın şiddeti, önde gelen belirti ve hastayı en fazla rahatsız eden şikayet göz önüne alınır. İlaçlara daima düşük dozda başlanır, gerekirse doz yavaş yavaş arttırılır. Bulguların hafif olduğu genç hastalara dopamin verilmez zira 5-6 yıl kullanımdan sonra ilacın etkinliği azalmaktadır.

Ayrıca beyne uygulanan birtakım cerrahi girişimler de tedavide yer almaktadır. Cerrahi tedavi ilk tedavi seçeneği değildir ve hastalığın ilerlemesini durdurmaz. Hastalık belirtileri ilaçlarla yeterince kontrol altına alınamıyorsa cerrahi tedaviye başvurulur. Cerrahiye aday hastaların nispeten genç ve hafıza sorunları olmayan hastalar olması gerekir. Cerrahi tedavide sterotaksi denen cerrahi girişimle küçük bir delikten girilerek beynin talamus denen bölgesine müdahaleler yapılır.